Voedsel en spiritualiteit
Richt je op de bron van Licht


 

De grote geneeskracht van fytinezuur

De controverse rondom fytinezuur is beslecht. Fytinezuur is gezond en werd ruimschoots gegeten in de Paleotijd.

Fytinezuur blijkt geneeskrachtige eigenschappen te hebben. Fytinezuur maakt granen niet ongezond, zoals soms wordt gesteld. 1 tot 5% van de granen bestaat uit fytinezuur; deze hoeveelheid suggereert dat het geen stof is die je even weg kan schuiven. het is belangrijk om te weten wat fytinezuur doet. Er wordt soms gedacht dat fytinezuur een veel voorkomend element in granen en peulvruchten is dat de voedingswaarde omlaag haalt omdat fytinezuur mineralen aan zich bindt waardoor deze niet beschikbaar zijn voor de mens. Dat beeld klopt niet. In dezelfde granen en peulvruchten zitten ook fytases; enzymen die fytinezuur meehelpen afbreken. Daarnaast wordt fytinezuur al door het malen afgebroken, hoewel erbij moet worden gezegd dat dit met het verlies van mineralen gepaard gaat. Ook verhitting breekt fytinezuur af.

Fytinezuur heeft zelfs een aantal gezondheidsvoordelige eigenschappen.


Het einde van de controverse over fytinezuur

Fytinezuur is slachtoffer van een controverse, vooral veroorzaakt door aanhangers van het paleodieet. Zij stellen dat fytinezuur ongezond is omdat het mineralen cheleert, die door deze binding niet opgenomen zouden kunnen worden. Globaal kunnen er vier punten worden aangebracht die aantonen dat fytinezuur  niet ongezond is.

  1. Het is zo dat fytinezuur gewoon verteerd wordt. Dat is iets wat men niet altijd wist, wetenschappers dachten eerst dat fytinezuur onverteerbaar was. Aangezien fytinezuur toch verteerd wordt, komen op later moment in de spijsvertering de voedingsstoffen beschikbaar voor het menselijk lichaam.
  2. Fytinezuur zit in hele granen, peulvruchten, noten en zaden. Uit diverse wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat over het algemeen mensen daar te weinig van eten, maar wie wel deze voedselcategorieën in ruime hoeveelheid' inneemt, heeft een lager risico op ziekten. Kortom, mensen die veel noten, zaden, peulvruchten en granen eten zijn relatief gezonder, dus kan fytinezuur niet ongezond zijn.
  3. Dan is het ook nog zo dat fytinezuur als stof op zich allerlei medicinale kwaliteiten heeft. Deze kunnen veilig genoten worden. Paleodieetaanhangers raden producten met fytinezuur af, maar dat is op wetenschappelijke gronden onterecht.
  4. Verder is er nog een argument. Er zijn wel eens mensen aangetroffen die al duizenden jaren werden bewaard, zoals Ötzi de ijsman. Hij blijkt erg veel zaden als maaginhoud te hebben. Ötzi is ongeveer 5300 jaar geleden gestorven en ingevroren in een gletsjer in Zuid-Tirol. Dus als mensen in de paleotijd zaden aten, waarom zouden we dat in een vegetarisch paleodieet niet doen?


Fytinezuur, een natuurlijk medicijn

Calcium, ijzer, kalium, fosfor, magnesium, mangaan en zink worden allemaal gebonden aan fytinezuur in tarwekorrels, maar ook aan vezels. In het lichaam wordt fytinezuur gedefosforhylatiseerd, door de werking van enzymen, en dit leidt ertoe dat er inosotolfosfaten vrijkomen. 

Deze hebben een belangrijke antioxidantwerking. Samen met andere enzymen kunnen inosotolfosfaten zelfs kankercellen tegengaan. Fytinezuur is dus geen boeman in de tarwekorrel; het herbergt medicinale eigenschappen. Het is zelfs een potentieel onderdeel van een toekomstige kankertherapie.


Fytinezuur tegen alzheimer en andere hersenziekten

Fytinezuur wordt in het lichaam ook terug gevonden; het zit namelijk in grote getale in de hersenen! Maar als we te veel witmeelproducten eten, kan er te weinig fytinezuur in het lichaam komen. Dit is een aanwijzing dat witmeelproducten hersendegeneratieve ziekten zoals parkinson, dementie, huntington, alzheimer en ALS doen ontstaan. In 2011 verscheen er een Amerikaans wetenschappelijk onderzoek waarin werd voorgesteld om fytinezuur te gebruiken als medicatie tegen al deze ziekten!

Het blijkt dat fytinezuur als antioxidant de hersenen binnenkomt waardoor het aldaar de vrije radicalen die hersendegeneratieve ziekten veroorzaken, kan opruimen. Fytinezuur zelf, maar ook de mechanismen die het in gang zet kan voor een beschermende werking zorgen. De Amerikaanse onderzoekers zeggen zelfs dat deze beschermende werking niet tot de hersenen beperkt blijft; het kan eveneens leiden tot een bescherming tegen hart -en vaatziekten, osteoporose en kanker.


Supermarktbrood: Nee! Biologisch brood: Ja!

Wit brood is een drama voor de gezondheid

Brood zou slecht voor de gezondheid zijn, zelfs biologisch brood wordt door diverse mensen afgeraden. Dit is deels het gevolg van het feit dat men elkaar napraat zonder de wetenschappelijke onderzoeken erop na te slaan. Hoe zit het werkelijk? Biologisch brood is gezond, maar de slappe deegflappen dia onder het mom van brood in de supermarkt worden verkocht niet. Supermarktbrood is ziekmakend e ontstekingveroorzakend.

Supermarktbrood bestaat uit wit meel; zelfs bruin brood is gekleurd met een soort karamel; er zitten voor de vorm slechts enkele volle tarwekorrels in bruin brood. 


Terug naar fytinezuur

Fytinezuur is een stof in granen, peulvruchten, noten en zaden die mineralen aan zich bindt. Daarom zeggen sommigen: er zitten wel mineralen in tarwekorrels maar deze komen niet beschikbaar voor het lichaam. 

Dat blijkt echter niet waar: er zijn verschillende manieren waardoor fytinezuur de mineralen loslaat waardoor ze ter beschikking van de mens komen.

Fytinezuur uit tarwe is gezond


Fytinezuur zorgt voor grotere biobeschikbaarheid

Als een voedingsstof in het makkelijk wordt opgenomen tijdens het spijsverteringsproces, spreken van ´een goede biobeschikbaarheid´.

Fytinezuur is in sommige kringen bestempeld als een slecht ingrediënt in granen. Het zou een verbinding aangaan met mineralen waardoor deze minder beschikbaar komen voor het menselijk lichaam. Dat is een theorie, een redenering die niet door wetenschappelijk onderzoek wordt onderschreven. In tegendeel: wetenschappelijke onderzoeken die er zijn gedaan wijzen uit dat fytinezuur uit volkoren granen juist zorgen voor een grotere biobeschikbaarheid van mineralen.
Wetenschappelijk onderzoek bevestigt gezond verstand: fytinezuur in granen en peulvruchten is geen gevaarlijke stof.


Verkeerd geïnterpreteerd onderzoek

Toch zijn er onderzoeken die concluderen dat fytinezuur de opname van bijvoorbeeld magnesium kan verstoren. Deze onderzoeken zijn echter niet gedaan met volkorenmeel maar met wit meel waaraan los fytinezuur is toegevoegd.

In wit meel zit in vergelijking met volkorenmeel een minieme hoeveelheid magnesium. Onderzoekers hebben fytinezuur geïsoleerd en aan dit witte meel toegevoegd. Vervolgens bleek dat magnesium zich bond aan fytinezuur en dat het daardoor mogelijk niet beschikbaar komt voor het lichaam. Maar dat betekent niet dat volkorenmeel, waar meer fytinezuur in zit, slecht is! Dat is een onjuiste conclusie.

Volkorenmeel bevat veel meer stoffen dan wit meel en al deze stoffen samen, waaronder enzymen, zorgen ervoor dat fytinezuur de mineralen die het aan zich bindt afgeeft tijdens het spijsverteringsproces waardoor de darmwand ze later kan opnemen. In een onderzoek waarin wordt fytinezuur toegevoegd aan wit meel, onderzoekt men niet de werking van volkorenmeel waarin fytinezuur van nature voorkomt. Onderzoeken met volkorenmeel geven hele andere resultaten dan onderzoeken van wit meel met daaraan toegevoegde fytinezuur.


Overige eigenschappen van fytinezuur

Linzen bevatten lekker veel fytinezuur

Je mag gerust stellen dat fytinezuur een onontbeerlijk element is in onze voeding en dat het niet wenselijk is om voeding waarin fytinezuur zit uit te sluiten van het dagelijks eetpatroon. Fytinezuur is niet alleen een stof die mineralen aan zich bindt. Overigens is het moeilijk te onderzoeken of in granen vezels mineralen aan zich binden of fytinezuur dit doet. In de praktijk kan in het spijsverteringsstelsel zowel fytinezuur als vezels worden bewogen om de mineralen los te laten waardoor ze vrijelijk ter beschikking komen van de mens.

Fytinezuur heeft vele andere eigenschappen, waarvan sommige duidelijk geneeskrachtig zijn:

  • 1. Het is een natuurlijk antioxidant
  • 2. Het gaat de lipideperoxidatie tegen, de degeneratie van bloedvetten,
  • 3. Het kan een overschot aan ziekmakende metalen aan zich binden waardoor de kans op darmkanker wordt verkleind,
  • 4. Fytinezuur brengt stoffen voort die een rol hebben in het second messenger systeem, het systeem van cellen om elkaar informatie door te geven.


Fytinezuur wordt afgebroken

Allerlei granen zoals haver, tarwe en gerst beschikken in meer of minder mate over fytinezuur. Niet alleen granen beschikken over fytinezuur; peulvruchten herbergen deze stof ook.

In het algemeen is het zo dat fytinezuur verdwijnt als een graankorreltje of peulvrucht 12 tot 24 uur lang in water wordt bewaard. Dan komen er allerlei processen op gang die tot ontkieming moeten leiden. Fytinezuur heeft een belangrijke rol in het ontkiemingsproces van graankorrels en peulvruchten. Fytinezuur houdt stoffen vast maar er zijn verschillende enzymen, fytases genaamd, die fytinezuur kunnen verteren waardoor de mineralen vrij komen voor het lichaam.

In het geval van de tarwekorrel zorgt het gemalen worden van het graan en het gistingsproces van het deeg ervoor dat fytinezuur wordt afgebroken. Daarnaast zijn er andere manieren om fytinezuur ertoe te nopen de gebonden mineralen los te laten. In totaal zijn de volgende processen belangrijk om fytinezuur af te breken:

  • 12 tot 24uur in water bewaren
  • Vergistingsproces
  • Malen
  • Verhitting
  • Ontkiemen


Fytinezuur tegen nierstenen

Fytinezuur is lang verguisd. Toch zijn er legio wetenschappelijke onderzoeken vrijelijk ter beschikking waaruit de positieve werking van fytinezuur blijkt. Een andere medicinale werking is dat fytinezuur calciumstenen in de nieren kan verwijderen.

Dat blijkt uit een Spaans onderzoek uit 1998. Deze nierstenen kunnen tot allerlei complicaties leiden. Het is goed om te weten dat peulvruchten en granen fytinezuur bevatten; het dagelijks eten van volkorenbrood voorkomt deze aandoening.


Fytinezuur tegen diabetes?

Een Jamaicaans onderzoek heeft fytinezuur ook onderzocht als medicijn, maar dan bij suikerziekte of diabetes mellitus. Het blijkt dat als ratten worden voorzien van een zink- en fytinezuursupplement, de bloedsuikerspiegel een stuk minder pieken en dalen vertoont. Dat is goed nieuws voor diabetici. Dit onderzoek zit in een vroeg stadium; er moeten nog onderzoeken worden uitgevoerd of fytinezuur daadwerkelijk positieve effecten heeft voor mensen met diabetes.


Bronnen

  1. Fytinezuur vergroot biobeschikbaarheid mineralen: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10655952
  2. Andere eigenschappen fytinezuur: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8777015
  3. Onderzoek met wit brood: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14985216
  4. Fytinezuur wordt afgebroken: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11198165
  5. Gisting en malen breekt fytinezuur af: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7002470
  6. Fytinezuur tegen kanker: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2266880/
  7. Fytinezuur tegen hersenziekten: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3021000/
  8. Fytinezuur tegen nierstenen: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9764452
  9. Fytinezuur bij diabetes: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15999878
  10. Fytinezuurhoudend voedsel afraden is onterecht: https://www.mdpi.com/2072-6643/14/1/25
  11. Ötzi in Zuid Tirol: https://www.iceman.it/en/the-iceman/
  12. Foto tarweveld: publiek domein
  13. Overige foto´s: Wikimedia commons





 

 

 

 
Voeding artikelen        Meditaties        Lichtfilosofie        Lichtplanten        Site Info