Wat betekent de Glykemische Index?

Als we iets eten gaat de bloedsuikerspiegel omhoog; dat is normaal. Maar als de bloedsuikerwaarden te snel stijgen dan duidt dat op een lichamelijk probleem. 

Het lichaam kan een bepaalde voedingsstof niet goed verwerken. De insuline wordt niet goed verwerkt door het lichaam. Dat duidt op insulineresistentie. Voedsel dat relatief weinig voedingswaarde bevat, kan insulineresistentie triggeren. Dat kan worden opgeheven door voeding die veel voedingswaarde bevat. 

Alloxaan in wit meel

Een probleem bij alle witmeelproducten is dat ze residuen aan alloxaan bevatten. Alloxaan is een stof die in de industrie wordt gebruikt om meel wit te maken.

In de wetenschap wordt alloxaan toegediend bij een standaard onderzoek naar diabetes. Als men muizen binnen drie dagen diabetes type 2 wil geven, dan geeft men de muizen alloxaan. Daarom is het extra ongezond om wit meel te eten. Hoe meer je hiervan eet, hoe hoger het risico is op diabetes. 

Veel kennis u8it dit artikel is gebaseerd op dit boek van Geert Verhelsy.

Definitie GI

De Glykemische Index wordt wetenschappelijk gedefinieerd als: het gebied onder de glykemische responscurve na inname van 50 gram van een bepaalde voedingssoort, uitgedrukt in een percentage van de respons van een referentiemiddel. Er moet dus eerst een referentie zijn vast gesteld. Wetenschappers kunnen ervoor kiezen om de appel als referentie te nemen. 

Men moet een groep testpersonen verzamelen die ´s ochtends na 12 uur niet gegeten te hebben 50 gram appel eten op drie verschillende dagen. Vervolgens wordt de bloedsuikerspiegel gemeten, eerst viermaal om de 15 minuten en vervolgens tweemaal om de 30 minuten. Daarna kan er een ander voedingsmiddel worden gegeten waarvan men de GI-waarde meet ten opzichte van die van de referentie GI-waarde; in dit geval appel.

Glykemische waarde in de gaten houden kan e gezondheid oppeppen en energie vergroten

Appel

Voorbeelden van GI-waarden

De GI van appel ligt tussen de 36 en 40. Gebakken aardappelen hebben een GI van 73 a 98. Frans brood van ongeveer 95. Geraffineerde suiker heeft een GI van 63 tot 72. Dat betekent dat de GI van suiker en gebakken aardappelen ongeveer gelijk zijn. Die van Frans brood is aanmerkelijk hoger; dat is wit brood wat veel lange suikers bevat. 

Volkoren spaghetti heeft een beduidend lagere GI, ook al is het van granen gemaakt: 32 a 49. Producten met een erg lage GI zijn hele sojabonen: 15 a 21, tomaat: 15 a 25 en peren die niet te zoet zijn: 34 a 40. Meestal wordt de GI-waarde van wit brood als 100 beschouwd, waarnaar alle overige GI-waarden worden gemeten.

De GI-waarde van Frans stokbrood is erg hoog omdat er veel wit meel in zit.

Overige factoren die GI bepalen

De GI-waarde hangt vooral af van het aantal beschikbare koolhydraten maar er spelen andere factoren mee:

1. Eiwitgehalte omdat eiwitten of proteïnen het legen van de maag vertragen,
2. Vetten omdat ze de afbraak van koolhydraten vertragen,
3. Vezels, omdat deze koolhydraten vasthouden en de vertering uitstellen,
4. Zuren, citroenzuur, appelzuur en wijnsteenzuur vertragen de vertering van koolhydraten,
5. Suikers, het ene type suiker zoals fructose heeft een lagere GI dan sucrose,
6. Kookproces, beetgare spaghetti bevat lagere GI dan doorgekookte spaghetti,
7. Afkoelen, gekookte aardappelen hebben hogere GI dan afgekoelde aardappelen,
8. Manier van malen, een fijn gemalen meel heeft hogere GI dan grof gemalen meel,
9. Textuur, rijstwafels hebben hogere GI dan de volle zilvervliesrijstkorrel,
10. Mate van rijpheid, Rijpe vruchten hebben hogere GI dan halfrijpe,
11. Soortvariatie, de ene soort aardappel heeft een andere GI dan een andere soort door verschillende samenstelling van koolhydraten.

Glykemische lading

Er is kritiek op het gebruik van de GI-index. De GI-waarde van voedsel is geen alles zeggend systeem over de mate van verandering voor de bloedsuikerspiegel. In principe zal van een graansoort en fruitsoort met dezelfde GI-waarde, de graansoort altijd meer impact hebben op de bloedsuikerspiegel. 

In granen zitten namelijk veel meer koolhydraten dan in fruit. Eigenlijk moet je bij de GI-waarde er rekening mee houden of de voedselsoort een zetmeelrijk product is. Om deze reden is het begrip Glykemische Lading(GL) geïntroduceerd. De GL wordt berekend door de beschikbare koolhydraten keer 100 te delen door de GI-waarde.

Waar zijn de GL en GI goed voor?

Artsen en voedingsdeskundigen kunnen middels de GI en GL-waarden berekenen of een product geschikt is voor een persoon. Insulineresistentie, het voorstadium van diabetes type 2, kan worden genezen door mensen voedsel te geven met lage GI en GL-waarden. Daarnaast kan diabetes type 2, een ziekte die wijd verbreid voorkomt, voorkomen worden door voedsel met lage GL-waarden te eten. Overige ziekten waarbij een lage GL-waarde belangrijk is:

1. Diabetes type 1 en type 2, je kunt de bloedsuikerspiegelwaarden onder controle houden met laag GL-voedsel zodat of de ziekte kan genezen of je minder insuline of andere medicijnen nodig hebt,
   
2. Ter preventie van reactieve hypoglykemie, een reactie op een bloedsuikerpiek die vergezeld gaat van beven en zweten,
   
3. Candidasyndroom, een candida wordt gestimuleerd in de groei door glucose,
   
4. Ter preventie van hart- en vaatziekten, er is minder sprake van plaquevorming in de aderen, wat we kennen onder de noemer aderverkalking,  door het eten van voedsel met lage GI,
   
5. Preventie en aanpak van obesitas, voedsel met lage GI zorgt ervoor dat er minder suiker kan worden omgevormd in lichaamsvet,
   
6. Maculadegeneratie, voedsel met lage GI voorkomt slecht zien en blindheid op oudere leeftijd,
   
7. Grijze staar, voedsel met hoge GI verhoogt de kans op grijze staar,
   
8. Ter preventie van kanker, voedsel met lage GI lijkt kanker te voorkomen alhoewel hiernaar te weinig onderzoek is gedaan om dit met 100% zekerheid te stellen. In principe is het zo dat een kankercel zich voedt met suiker terwijl een gezonde cel zich voedt met zuurstof.

Bronnen bij artikel glykemische index

• Inleidingsfoto: Wikimedia Commons (Tim 'Avatar' Bartel)
• Boek: Suiker & Zoetstoffen, Geert Verhelst
• Algemene info: http://nl.wikipedia.org/wiki/Glykemische_index
• Foto's: Wikimedia commons, Publiek domein
• Alloxaan en diabetesonderzoek:  https://www.researchgate.net/publication/323417546_Alloxan-induced_diabetes_a_common_model_for_evaluating_the_glycemic-control_potential_of_therapeutic_compounds_and_plants_extracts_in_experimental_studies
• Alloxaan zit in witmeelproducten en heeft gezondheidsrisico: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0733521017302898