De geneeskracht van citroen

Latijnse naam: Citrus limon

In Transsylvanië wordt de essentiële olie van citroen op suiker gedaan als antihoestmiddel. Andere gebruiken van citroen zijn het voorkomen van infecties.

Citroen is in vele landen een volkstraditioneel een medicijn bij de volgende ziekten scheurbuik, zere keel, koorts, reumatische aandoeningen, hoge bloeddruk en borstpijnen.

Citroen, geneesmiddel in de oudheid

Er wordt veel studie gedaan naar traditionele gebruiken van medicijnplanten. 

Veel schrijvers in de oudheid hebben de citroen genoemd en geroemd om zijn medicinale werkingen. 

Wat vaak is opgeschreven is dat wanneer kleren worden vermengd met de geur van citroen, dat motten en andere insecten weg blijven van de kleding. Dat zei de Griekse filosoof Democritos al 2500 jaar geleden. 

Theophrastus, een arts uit de Griekse oudheid, schreef dat citroensap kan worden gebruikt als mondverfrisser. Mensen maakten ook een thee van de schil van citroenen om het zure water te gebruiken als mondverfrisser.

Zelfs citroenzaad werden in de oudheid meegekookt in soepen met vlees erin, om een frisse mond te krijgen en voor de smaak.

De pitjes werden gebruikt in een zalf om de huid schoner en lichter mee te maken. 

Van de schil werd een siroop gemaakt die ook wordt gebruikt als antigif, maar nog meer als vochtafdrijvend middel.

Tijdens de uitbraak van de pest in de Middeleeuwen werd de citroen als een geneesmiddel gezien. 

Overigens zeiden ook mensen tijdens de coronavirusuitbraak in 2020 dat limoenen en citroenen geneesmiddelen zijn. Op zich versterken ze het immuunsysteem, dus dat maakt iemand meer weerbaar tegen elke ziekte.

In de 13e eeuw schreef een dokter in Egypte dat citroenschil helpt bij maagproblemen, eetlustproblemen, slechte adem en dat het goed is voor het hart. Hij was ook een van de velen die wijst op het antigif-effect van de citroen.

Citroen tegen alcohol kater

De meest opvallende werking die genoemd is, is dat citroen goed werkt tegen dronkenschap. 

Alcohol zou je als een soort gif kunnen zien. Wanneer iemand te dronken was, krijgt deze een citroen te eten zodat de giftige alcohol minder werkt. Ook bij een kater werd citroen als geneesmiddel gebruikt.

De onderzoekers denken dat er iets te zeggen valt voor de antikaterwerking van citroen, maar het zou eigenlijk nog meer interessant zijn om onderzoek te doen naar de antigifwerking tegen slangen en schorpioenen van citroen.

Citroen als antigif

Athenaeus is een van de eerste die de antigifwerking van citroen heeft beschreven. 

Criminelen werden in Egypte veroordeeld om door te brengen in een kuil vol giftige slangen. 

Op een gegeven moment kochten criminelen eerst citroenen bij een koopvrouw, voordat ze in de kuil moesten afdalen, en daardoor kreeg het gif geen invloed op hen. 

Sindsdien hebben vele Romeinse en Egyptische schrijvers de antigifwerking van citroen gemeld. 

Als je door een slang of schorpioen bent gebeten, en er gelijk citroensap op doet, dan heeft het gif geen of minder kans voor problemen te zorgen.

Nog beter is het om eerst een citroen te eten, voordat je bijvoorbeeld een maaltijd met gif erin verwerkt eet, dan heeft het gif nog minder werking.

De geneeskracht van essentiële olie

Naar essentiële oliën doen onderzoekers veel studie, want zowel de geuren als de stoffen zelf kunnen een medicijn zijn. 

Een essentiële olie van een fruitboom is eigenlijk iets heel anders dan het fruit zelf. 

Een essentiële olie kan worden gemaakt van de bloemen, schors, twijgen, bladeren, wortel en het fruit van de citroenboom. 

Deze olie bevat hele andere stoffen dan de citroen zelf, maar er zitten natuurlijk ook veel overeenkomsten in. 

De olie kunnen worden gebruikt door het in te ademen, op de huid aan te brengen, wat meestal in een verdunning gebeurt, of het in beperkte mate te gebruiken voor het bereiden van gerechten.

Een belangrijke medicinale toepassing is de aromatherapie. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de essentiële olie van citroen bevallingspijnen acuut kunnen tegengaan. 

Daarnaast is het goed om misselijkheid en overgeven tegen te gaan. Verder heeft het een verbeterd effect op het gemoed. Het wordt ingezet tegen depressieve gevoelens.

De geneeskracht van citroenpoeder

Citroenpoeder is nog niet echt een voedingsmiddel. Onderzoekers gaven konijnen citroenpoeder en het blijkt dat de konijnen er beter van groeien, 

Ze zien dat er wel onderzoeken zijn gedaan naar citroenpoeder, maar dat er nog geen onderzoeksmodel op basis van konijnen is gedaan, vandaar dat ze het zelf deden. 

Het blijkt dat als ze 8 weken lang citroenpoeder krijgen, konijnen beter hun voedsel verteren, een beter bloedprofiel laten zien, en verbeterde biochemische parameters van de gezondheid van het lichaam laten zien.

Ook zagen de onderzoekers dat de konijnen een verbeterde sexuele reproductie-aciviteit vertonen als citroenpoeder op regelmatige basis wordt toegediend.

Belangrijk is ook dat er een hogere antioxidantactiviteit in het lichaam van een konijn kan worden gemeten, en dat er minder bloedvetten oxideren. 

Alle fysieke kenmerken van de 48 konijnen die zijn gebruikt in het onderzoek gaan erop vooruit.

De kans is erg groot dat wat voor konijnen geldt, ook voor mensen geldt.

Antibacteriële werking van essentiële olie van citroenblad

Bacterieziekten zijn de meest belangrijke doodsoorzaak voor mensen in ontwikkelingslanden, met name voor kinderen. 

Ziekten als tuberculose en chronische diarree zijn dodelijk, maar ook virusziekten en tumorgroei gaan gepaard met de groei van pathogene bacteriekolonies. 

De reden hiervoor is dat vele ziekmakende organismen resistent zijn tegen antibiotica. 

Essentiële oliën blijken allerlei bacteriën te kunnen bestrijden die voor voedselgerelateerde ziekten kunnen zorgen zoals voedselvergiftiging. 

Essentiële olie van citroenblad werkt tegen S. aureus, E. coli, en B. subtilis. Onderzoekers zien iets opvallends, een methanolextract van citroenblad, heeft deze antibacteriële werking niet.

Dat terwijl er juist standaard methanolextracten worden gemaakt  om te onderzoeken wat de antibacteriële activiteit van een geneesplant is. 

Er zijn 4 pathogene bacteriekolonies die voedselgerelateerde vergiftigingen kunnen veroorzaken, behalve de al drie genoemde is S. typhi  ook een voedselvergiftigingsbacterie, en citrussoorten bevatten bladeren waarvan de essentiële oliën al deze vier bacteriën kunne bestrijden.

Volgens de onderzoekers pleit deze informatie er niet alleen voor om de essentiële olie van ctrusbladeren te gebruiken om de veiligheid van voedsel te garanderen, maar ook om het na gedegen klinische experimenten in te zetten bij mensen die reeds een voedselvergiftiging hebben opgelopen.

Medicinaal bewezen werkingen citroen

De citroen is erg vaak onderzocht op medicinale werkingen. Tot nu toe hebben wetenschappers de volgende werkingen gevonden;

1. Tegen kanker,
   
2. Ontstekingsremmende werking,
   
3. Herstellende werking bij leverproblemen,
   
4. Antibacteriële werking,
   
5. Antiparasitaire werking,
   
6. Antischimmelwerking,
   
7. Anti-allergeen effect,
   
8. Antidiabetes,
   
9. Anti-obesitas,
   
10. Tegen cardiovasculaire aandoeningen,
    
11. Goed tegen hersenziekten,
    
12. Goed voor cognitieve vermogens,
    
13. Goed voor de botten.

Anti-allergiewerking van citroen

Het anti-allergene effect van citroen komt doordat citroen de aanmaak van histamine verminderd. 

Histamine is een hormoon wat ontstekingen veroorzaakt, en wat ontstekingsreacties vergroot. 

Dit is een zeer algemene werking die zowel werkt bij muggenbeten als bij voedselallergieën of voedselintoleranties.

Ook bij andere ziekten zoals astma, de ziekte van Crohn, prikkelbaredarmsyndroom wordt een teveel aan histamine aangemaakt. 

In het algemeen zou je kunnen zeggen dat elke auto-immuunziekte en elke allergische reactie verminderd wordt door de citroen.

Dat kan een reden zijn voor mensen om het op te nemen in het dagelijks eetpatroon als medicinaal voedsel.

Recepttips citroen

1. Als je in een slowjuicer citroenschil perst, verkrijg je een soort olie of sap dat zeer goed vergelijkbaar is met essentiële olie van citroen. Dit sap kun je lang bewaren in een klein afgesloten flesje. Deze olie kun je als smaakmaker gebruiken in vele gerechten, zoals een saladedressing, soep of saus.
2. Geraspte citroenschil kun je gebruiken in een soep.
3. Van citroenschillen kun je een marmelade maken. Snijd de schillen in kleine reepjes, kook ze lange tijd in water, en voeg agar-agar toe.
4. Citroen is voor velen te sterk smakend om zo als fruit op te eten, maar het kan wel, en levert je een enorme energieboost op. Probeer eens de zure smaak van pure citroen te weerstaan en voel jezelf beter worden door een citroen te schillen en de partjes stuk voor stuk op te eten.
5. Citroenschillen kunnen worden gebruikt voor een thee. Kook ze samen met sinaasappelschillen en ananasschillen en je hebt een lekkere fruitthee. Dit kun je ook laten afkoelen en later opdrinken als ijsthee, of in plaats van water in een fles stoppen.
6. Een citroen kun je uitpersen over een papaja om deze lekker fris zurig te laten smaken.
7. Citroen is een azijnvervanger op salades, aar je kunt het ook samen met azijn gebruiken.
8. Een citroenschijfje kun je in de slowjuicer tot sap maken wat een heerlijke smaak geeft aan een sap van een appel, een winterwortel en een bietje.
9. Citroenen met schil, en eventueel de pitjes, kun je in een slowjuicer gebruiken om een zeer sterk smakend sap te maken wat je gebruikt voor het maken van een siroop met palmsuiker of honing.
10. Citroen wordt vaak gebruikt in de keuken om voedsel langer houdbaar te maken. In principe kun je elke jam, gelei, siroop, bakgerecht en soep voorzien van citroensap.
11. Citroenpitjes kun je bewaren om ze later te gebruiken om een thee van te maken. De pitjes moet je kapot stampen in een vijzel, koken met water om er smaak aan te onttrekken, samen met de schillen van ananas, twee vijgen en twee dadels, kan dit een lekkere warme fruitthee of koude fruitdrank opleveren.
12. Als je een citroen in een citruspers perst, kun je het sap een paar dagen bewaren in de koelkast. Je kunt zelfs het vruchtvlees, de schillen en de pitjes bewaren voor later gebruik, bijvoorbeeld door ze in de vriezer te doen. Je kunt dit later gebruiken voor het maken van een thee, ijsthee, saus of fruitsap.
13. Van slagroom kun je roomijs met citroensmaak maken door de slagroom te kloppen met palmsuiker, steviapoeder citroensap en geraspte citroenschil. Doe de geklopte slagroom 2 uur in de vriezer en eet het daarna op. Maak precies genoeg zoveel als je opdient, want als je het terug doet in de vriezer of langer dan 2 uur invriest, gaat het kristalliseren en dan gaat het effect van roomijs weg. 
14. Droog klein gesneden stukjes citroenschil om het later te gebruiken in een theemix.