Meelsoorten en hun toepassingen

We eten relatief veel tarwemeel, terwijl er zoveel meelsoorten zijn om te variëren

Er zijn verschillende soorten melen. Daarom is het gek dat de meeste mensen slechts tarwemeel eten of bloem gebruiken. Brood kun je van allerlei alternatieve grondstoffen maken. Ook koekjes en taarten hoef je niet alleen van tarwemeel te maken. Het is goed om te weten dat er vele andere soorten gezonden meel zijn. Maak eens een pannenkoek met kokosmeel eraan toegevoegd. Variatie is altijd goed. Sommige meelsoorten hebben niet alleen veel culinaire kwaliteiten maar ze hebben ook medicinale toepassingen.

Er zijn supplementaire meeltoepassingen zoals pompoenpoeder aan een hartige pannenkoek waardoor extra vitaminen, mineralen en flavonoïden geleverd worden.

Verschillende meelsoorten

Meel is niet alleen tarwemeel

Van vele soorten planten kan een meel gemaakt worden. In principe kun je een meel malen van zelf geplukte weegbreezaadjes. De melen die we in de winkel kopen hebben bewezen goede resultaten in de keuken. Vooral in biologische winkels kunnen we steeds meer verschillende meelsoorten kopen. We eten relatief te veel tarwemeel, hoewel dit voor de meeste mensen erg gezond is. Toch is het goed om te variëren.

Tarwemeel eet je toch wel in allerlei sociale omstandigheden. Het zit bijvoorbeeld in de appeltaart op je werk. Daarom is het goed om zelf de andere meelsoorten in te zetten. Dat levert bovendien een extra culinaire ervaring op. Een meelsoort heeft vaak geen overheersende smaak dus kun je eenvoudig een meelsoort zowel als substituut of als aanvullend meel voor tarwemeel gebruiken.

Maak een melk van meel

Plantaardige melk is helemaal te hip in het begin van de 21e eeuw. Elke meelsoort kun je gebruiken om een melk mee te maken. Het is nog hipper om een zelf een zelf gemaakte fles rijstmelk in de koelkast te hebben staan

Je kookt een weinig meel, zeg 100 gram op een liter water. Je laat het enkele minuten, ongeveer twee a drie doorkoken en daarna weer langzaam afkoelen. De verkregen melk kun je gebruiken voor het maken van een cacaodrank, een havermout of een zelf gemaakte muesli.

Het is ook goed om het in de koffie te doen. Sommige plantaardige melksoorten zoals amandelmelk van geweekte amandelen kun je opschuimen als een latte macchiato. Daarnaast kun je er milkshakes mee maken. Verder is het een ideaal vervangmiddel voor room in een soep of saus.

Tapiocameel

Tapiocameel ofwel cassavemeel is een meelsoort die je op meerdere manier kunt inzetten. Het wordt gemaakt va de tropische knol cassave. Tapiocameel is een heel fijn gemalen meel. I

n de keuken kun je het gebruiken ter vervanging van bloem. Het is weer eens wat anders. We eten te veel tarwe en met variaties als tapiocameel lossen we dat probleem op.

Overigens eet men in Mexico veel tapiocameel in plaats van tarwemeel. Tapiocameel bevat veel vezels. Daardoor is het onder andere goed voor diabetici, zowel voor type 1 als type 2..

Vezelrijk voedsel verlaagt het fenomeen insulineresistentie. Daarnaast is van het eten van veel vezelrijk voedsel bekend dat het verhoogde bloeddruk tegen gaat.

Maismeel

Maismeel is een oude bekende. Iedereen heeft wel eens maisbrood gegeten. Net als tapiocameel wordt maismeel veel in Mexico gegeten. Je kunt er van alles mee doen. In principe kun je er een heel, glutenvrij brood van bakken. Dat is handig voor mensen met lekkedarmsyndroom, verhoogde darmpermeabiliteit, coeliakie, prikkelbaredarmsyndroom, de ziekte van Crohn of tarwegluten-intolerantie. In maismeel zitten meer antioxidanten dan in blauwe bosbessen. Verder is het goed voor de lever.

Rijstmeel

Rijstmeel is een fijn, dun meel. Sommige wetenschappers vinden rijstmeel zo gezond dat ze het aanraden als nuttraceutical, een voedingssoort met medicinale waarde.

Dit meel bevat veel antioxidanten. De antioxidanten in rijstmeel werken vooral goed voor de spijsvertering. Rijstmelk is een prima product wat je kan maken van rijstmeel, maar het is ook een goed bindmiddel, en je kunt het toevoegen aan een brooddeeg.

Hennepmeel

Melen

Er worden veel studies gedaan naar hennepzaad en zijn producten. Volgens wetenschappelijk onderzoek is hennepmeel, meel van hennepzaad, goed voor hartpatiënten. Daarnaast is het goed voor het immuunsysteem in het algemeen. Ook zitten er veel proteïnen in waardoor het in de sportschool een geliefd spieropbouwsupplement is. Hennepmeel is makkelijk toe te voegen aan je dagelijks eetpatroon. Je doet het door een milkshake, door een smoothie of door een pannenkoekbeslag.

Boekweitmeel

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat boekweitmeel het risico op verhoogde bloeddruk en hart- en vaatziekten in het algemeen, verlaagt. Dat gebeurt onder andere door het hoge aantal antioxidanten in boekweitmeel. Deze bestrijden vrije radicalen die oxidatieve stress door ontstekingen op celniveau of laaggradige ontstekingen kunnen veroorzaken. Boekweitmeel is eenvoudig te bereiden als brood.

Carobemeel

Carobemeel is een meelsoort waar sommige mensen misschien nog nooit van gehoord hebben. Sommigen kennen carobeproducten als koffievervanging. Anderen weten dat carobe een vervanging is van cacao. Carobe bevat veel fytonutriënten. Een wetenschappelijk team stelde vast dat carobe kankerbestrijdende werking heeft.

Kokosmeel

Kokosmeel is in. Maar dat was het eigenlijk altijd al. Er stammen al recepten voor puur kokosnootbrood, met alleen kokosmeel, water en gist uit 1895. Dat brood werd toen speciaal gebakken voor mensen met suikerziekte of diabetes mellitus. Kokosnootmeel is lekker vet dus daarom uiterst geschikt voor brood, zo redeneerde men. Modern wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat kokosnootmeel de insulinebehoefte verlaagt. Kokosnootmeel is glutenvrij.

Er is nog een andere reden dat kokosnootmeel goed is voor het lichaam. Het bevat allerlei gezonde vetten waardoor het volgens Brian Peskin goed is tegen kanker. Verder zijn de vetten in kokosnoot niet dikmakend maar eerder tegenovergesteld. Kokosnootmeel bevat enorm veel voedingsstoffen in de vorm van vitaminen en mineralen.

Pompoenpoeder of pompoenmeel

Pompoenpoeder

Pompoenpoeder, of pompoenmeel kun je voor 5% aan een ander meel toevoegen om er een brood mee te bakken. Volgens wetenschappelijk onderzoek werkt het bloedsuikerspiegelverlagend. Verder verrijk je het brood met pompoenpoeder met allerlei vitaminen en mineralen zoals vitamine A.

De mens krijgt in het begin van de 20e eeuw minder voedingsstoffen binnen dan 100 jaar daarvoor door bodemverarming en commerciële landbouwteelt. Daarom is het goed om extra groenten te eten. Dat kan ook in poedervorm. Eventueel kun je verse pompoenen gebruiken Je kan zelf een brood bakken en voor 25% pompoenpuree door het deeg heen doen. Zo maak je je eigen verse pompoenbrood.

Durummeel

Durummeel kan op dezelfde manier als elke meelsoort gebruikt worden. Durummeel is niet het meest gezonde meel. Het wordt gebruikt in bijna alle pasta´s. Er zitten ontstekingsremmende antioxidanten in durummeel. Daardoor is het in het algemeen goed voor het lichaam. Je moet dan wel de volle granen durummeel gebruiken. Durummeel in pastavorm heeft een relatief lage GI-waarde: 44.

Kikkererwtenmeel

Meel gemaakt van peulvruchten is een goed meel wat je kan gebruiken voor het bakken van brood. Ook van erwtjes kun je een meel maken. De geneeskracht van erwtenmeel en kikkererwtenmeel zijn ongeveer aan elkaar gelijk. Deze meelsoorten zijn extra goed voor mensen met metabool syndroom, wat een soort beginnende vorm van ziekte van het spijsverteringsstelsel is die kan uitmonden in diabetes of obesitas. Zij die ervoor gaan kunnen hun ziektebeelden met dit soort voeding omdraaien. Daarnaast is de hoeveelheid vezels in peulvruchtenbrood van erwtenmeel goed voor de spijsvertering. Om het niet te moeilijk te maken is het raadzaam om te beginnen met een broodmix van een derde kikkererwtenmeel en twee derde tarwe.

Quinoameel

Quinoameel is een meelsoort die je kunt kopen in een biologische winkel. Het is de bloemvervanger bij uitstek, omdat het ongeveer dezelfde eigenschappen heeft. Je kunt het als bloemvervanger in recepten zien, maar het is raadzaam om in recepten een mix van meelsoorten te gebruiken.

Quinoa leent zich er uitstekend voor om voedsel te binden. Dus stel je wilt een bietenburger maken, of een wortelburger, dan kun je met quinoa ervoor zorgen dat het geheel goed stevig is en niet uit elkaar valt.

Amandelmeel

Amandelmeel is ideaal om een amandelmelk mee te maken. Deze melk is prima te doen als koffiemelk, of als melk om een cacaodrank met stevia of palmsuiker van te maken. Je kunt het ook door een muesli doen, zodat als je er heet water bij doet, je gelijk al een notenmelk in je muesli hebt. Het maakt het geheel wat romiger.

Zoete aardappelpoeder

Allerlei groentepoeders zijn gebruiken in een meel waar je een deeg van maakt. Zoete aardappelpoeder is door zijn zoete smaak zelfs geschikt voor zoet gebak, taarten en muffins. Het is een goede manier om suikerarm of beter nog suikervrij te bakken. Doe eens wat zoete aardappelpoeder door een pannenkoekenbeslag. Zo maak je de pannenkoek extra gezond, zoet en lekker.

Druivenpoeder

Van druivenpoeder of druivenmeel kun je een drankje maken. Zo maak je zelf in een handomdraai een lekkere, frisse drank. Daarnaast is dit fruitpoeder ook geschikt om toe te voegen aan een taartvulling. Eigenlijk is elk zoet gebak gebaat bij het toevoegen van wat extra fruit in poedervorm.

Bronnen artikel meelsoorten en toepassingen

De wetenschappelijke bronnen staan bij de bronvermelding van desbetreffende artikelen.
Foto´s: Collages met meel, Thomas Dijkman

Meelsoorten en hun toepassingen