Traditionele Wijsheid en Moderne Inzichten: De Magie van yamboon

Botanische Latijnse naam Pachyrhizus erosus

De eetbare knollen van yamboon, van oorsprong een geneeskrachtige knol uit Mexico, worden gewaardeerd vanwege de hoge voedingswaarde, waaronder koolhydraten, eiwitten, ascorbinezuur, riboflavine en andere heilzame stoffen. Binnen de traditionele Chinese geneeskunde heeft yamboon een rijke geschiedenis en wordt het gewaardeerd vanwege zijn vermogen om vocht te produceren, dorst te lessen, koeling te bieden, warmte te verdrijven en tal van gezondheidsvoordelen te bieden.

In dit artikel verkennen we de verschillende facetten van yamboon, variërend van zijn invloed op diabetes, immuunsysteemversterking tot hartgezondheid en bloeddrukverlaging.

Yamboon in de verkoop

Yamboon in China

De yamboon is een peulvrucht die rijk is aan polysacchariden. Het komt uit Mexico en wordt al vele jaren over de hele wereld gepromoot. In China wordt yamboon op grote schaal geteeld in Hubei en andere provincies.

De knollen van yamboon zijn eetbare delen met een hoge voedingswaarde die koolhydraten en eiwitten bevatten, evenals grote hoeveelheden vitamine C , riboflavine, foliumzuur en andere heilzame stoffen.

Het zetmeelgehalte van yamboon is goed voor ongeveer 83% van de droge stof en heeft een bepaalde antioxidantcapaciteit, wat kan leiden tot een goed verwerkingspotentieel.

Yamboon in de Traditionele Chinese Geneeskunde

Yamboon smaakt vrij zoet

Volgens eerdere rapporten over traditionele Chinese medische wetenschap, de voedingssamenstelling van de yamboonknol geeft het de functies van het produceren van vloeistof, het lessen van dorst, koelen, het verwijderen van warmte, het elimineren van alcohol en vergiften, het bestrijden van kou en het verlagen van de bloeddruk en bloedlipiden. Het wordt vaak gegeten als een rauwe vrucht door Chinezen;

Bovendien wordt de yambonenknol gebakken of tot soep gemaakt om zijn zoete en sappige smaak en gezondheidswaarde te spelen.

Op dit moment is de ontwikkeling en het gebruik van yamboon beperkt en worden verwerkte producten zelden op de markt gezien.

Nog meer informatie over de yamboon

Yambonen

In het Nederlands heet dit knolgewas de yamboon, wat een gekke naam lijkt aangezien het niets met bonen te maken zou hebben op het eerste gezicht. De plant is echter familie van de peulachtigen, dus mensen die de yamboon of jicama eten, eten eigenlijk de wortelknol van een familielid van de bruine boon. Het is een wit, sappig en toch knapperig knolgewas als het rauw wordt gegeten. Je kunt het ook koken. Andere knolgewassen zijn yam, of aardappel, knolselderij, aardpeer, biet, wortel, en pastinaak.

Yamboon, een tropisch knolgewas

Yamboon wordt in heel de tropen gekweekt maar kot oorspronkelijk uit Midden en Zuid-Amerika. Mensen die in Nederlands-Indië of Nederlands Nieuw-Guinea hebben gewoond kunnen de yamboon kennen onder de naam bengkoang.

Hij wordt in die gebieden no steeds onder die naam verkocht, In Amerikaanse landen heet hij vaak jicama. Hij kan koud of warm worden gegeten. In Indonesië zit hij vaak in een Roedjak, een salade met een soort zwarte sambalsaus.

Groente tegen diabetes

Yamboon in de zon

Bengkoang is een groente met geneeskrachtige eigenschappen. Het stimuleert de gevoeligheid voor het hormoon insuline, dat de mens zelf aanmaakt. Daardoor wordt de bloedsuikerspiegel beter gecontroleerd. Wetenschappers zien dat de pancreas of alvleesklier beter werkt als het in aanraking komt met stoffen uit bengkoang. Het kan zijn dat de stof inuline daarvoor verantwoordelijk is.

Een onderzoeksteam zegt terecht dat als de diabetes zo ver is dat het het hart, de nieren, de ogen of het zenuwstelsel aantast, het onomkeerbaar kan zijn.

Het beginstadium van diabetes is daarentegen makkelijk omkeerbaar en metabool syndroom, wat het voorstadium is van diabetes, is nog makkelijker om te keren. In het kort is het om te keren door enkele stoffen niet te eten en anderen wel.

Suiker, goedkope bakolie, margarine, en producten met glucose-fructosestroop moeten vermeden worden.

De geneeskracht van inuline

De yamboon kan vrij groot worden, zo groot als een kool

In bengkoang zit veel inuline en het blijkt steeds weer dat groenten die veel inuline bevatten zoals artisjokken, andijvie, witlof, asperges en aardpeer, een goede werking hebben op de bloedsuikerspiegel. Overigens zit in de volle tarwekorrel ook een goede hoeveelheid inuline. Om deze reden wordt inuline soms een natuurlijke insuline genoemd.

Het staat wetenschappelijk gezien vast dat bengkoang de aanmaak van enzymen stimuleert die de gevoeligheid voor insuline verhogen.

Deze twee medicinale werkingen samen, zouden wel eens verantwoordelijk kunnen zijn voor de sterke antidiabeteswerking van bengkoang.

Yamboon in de supermarkt

Genezen van diabetes doe je niet enkel met bengkoang

Het is niet gezegd dat je snel van diabetes geneest als je alleen een groente eet die goed tegen diabetes is. Daarvoor moet een mens zich onthouden van de producten die diabetes veroorzaken, het liefst gedurende de rest van het leven, maar in ieder geval voor vier weken.

Als je vier weken lang de diabetesveroorzakers witte suiker, witte pasta, witte rijst en wit brood niet eet, samen met het onthouden van alle gefrituurde producten en suikerhoudende producten zoals frisdrank, dan is de kans bijzonder groot dat diabetes daadwerkelijk geneest.

Het is evenwel belangrijk om tijdens de periode dat je geen diabetes veroorzakende producten eet, veel groenten en fruit te eten die diabetes tegen gaan. Je kunt deze aanpak zien als vasten. Vroeger vastte men om te zorgen dat men gezond bleef.

Fotoserie Yamboon

Bengkoang mogelijk onderdeel van zonnebrandcrèmes

Indonesische onderzoekers hebben van bengkoang een zetmeelpoeder gemaakt en dat tot een lotion bereid waarmee ze muizen insmeerden.

Het blijkt dat deze lotion enige beschermingsfactor biedt tegen de zon, maar de beschermingsfactor van olijfolie is beter.

Botanische tekening van Francisco Manuel Blanco, gemaakt rond 1881

Bengkoang versterkt immuunsysteem

Volgens Japans onderzoek stimuleren de vezels van bengkoang de aanmaak van immuunsysteemstoffen zoals lymfocyten, cytokinen en immunoglobulinen. Hierdoor wordt ons immuunsysteem sterker in de zin dat het zich sneller aanpast aan potentiële omstandigheden die ziekmakend zijn.

Met andere woorden: als we veel bengkoang eten, wordt ons immuunsysteem of onze levensenergie zo sterk dat we minder snel ziek worden.

De wetenschappers denken hiermee een belangrijk aspect van bengkoang als medicinaal voedsel onderzocht te hebben.

Er zijn nog niet erg veel voedselsoorten onderzocht op hun werking op ons immuunsysteem en zijn regulerende stoffen.

Bengkoang goed tegen verhoogde bloeddruk

Yambonen zijn een tropische groente

Uit Thais onderzoek blijkt dat stoffen in bengkoang meehelpen om hart- en vaatziekten te voorkomen en te genezen. Bengkoang kan de klontering van bloedplaatjes tegengaan en daardoor is er minder risico op het ontstaan van hartproblemen.

Verder blijkt dat bengkoang goed is voor mensen met een hoge bloeddruk. Het werkt als natuurlijke bloeddrukverlager.

In het onderzoek werd bengkoangsap gebruikt en vergeleken met guavesap.

Het bleek dat beide sappen goed werken tegen hoge bloeddruk, maar dat bengkoang iets beter werkt.

Jicama beschermt de maag

Onderzoekers zien in 2022 dat de jicama groente een beschermende werking heeft op het slijmvlies van de maag.

Men gaf proefdieren een middel waarbij er altijd een maagzweer wordt veroorzaakt, maar als men dat middel geeft in combinatie met een extract van jicama, dan bleef het proefdier gezond.

Yamboonsap tegen hoge bloeddruk

Een onderzoeksteam uit Thailand maakte in 2016 twee sappen, een guavesap en een yamboonsap. Ze gaven deze aan vrijwillige proefpersonen.

Ze konden zien dat de bloeddruk door beide sappen wordt verlaagd. Hierdoor raden ze de sappen aan aan mensen met hoge bloeddruk.

Ze zagen ook dat nitraat door yamboon wordt omgezet tot nitrietoxide, waardoor er minder schade is aan de aderwanden. Guavesap had dit effect niet, maar kon eveneens de bloeddruk doen verlagen.

Bronnen artikel yamboon

Foto's: Wikimedia commons, Publiek domein
Botanische tekening: Francisco Manuel Blanco
Yamboonsap hoge bloeddruk: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27488183/
Diabetes: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4500521/
Yamboon in China: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4500521/
Maagbeschermend: https://link.springer.com/article/10.1007/s10787-022-00982-4
Algemene informatie: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0268005X23000486
Inuline: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36618034/
Algemene informatie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35052562/