Voedsel en spiritualiteit

Richt je op de bron van Licht

Coumarinen, van aroma tot geneeskracht

Veel traditionele werkingen van planten zijn bevestigd door moderne wetenschap. De werking wordt dan terug gebracht tot een enkele stof, wat niet geheel recht doet aan de werking in een plant, omdat in planten stoffen elkaar versterken. Want men in onderzoeken doet, is ontleden hoe een stof er op moleculaire niveau uitziet, en wat zijn biochemische eigenschappen zijn. Daarna kan men bestuderen wat de werking is op mensen.

Schema van coumarine, koolstof met twee extra ringen

Biochemische eigenschap coumarinen

Coumarinen behoren tot de klasse van organische verbindingen die bekendstaan als coumarinen of coumarinederivaten. Derivaten zijn afgeleide stoffen.

Deze verbindingen zijn gebaseerd op de chemische structuur van coumarine, die bestaat uit een aromatische ring met een lactonring.

Ze hebben verschillende natuurlijke en synthetische derivaten die vaak worden aangetroffen in planten en soms worden gebruikt in medicijnen en cosmetische producten.

Eén van de bekendste coumarinen is warfarine, dat wordt gebruikt als een anticoagulans, ofwel een bloedverdunner. Andere coumarinederivaten worden gebruikt in parfums en geurstoffen vanwege hun aangename geur.

Wat zijn coumarinen?

Coumarinen zijn een groep organische chemische verbindingen, naast andere klasse van chemische verbindingen zoals flavonoïden. die van nature voorkomen in bepaalde planten, zoals kaneel, vanillegras (niet vanille, het zoete kruid), tonkaboon, hooi en verschillende soorten gras.

Ze staan bekend om hun kenmerkende zoete geur en worden vaak gebruikt in de voedsel- en parfumindustrie vanwege hun aromatische eigenschappen.

Coumarinen zorgen ervoor dat herbivoren niet te veel van een plant eten

Wat doen coumarinen in planten?

Coumarinen spelen verschillende belangrijke rollen in planten. Ze hebben vooral een regulerende en beschermende rol.

1. Afweer tegen herbivoren: Coumarinen zijn een vorm van chemische verdediging voor planten. Ze kunnen een onaangename smaak of geur hebben voor herbivoren (planteneters), waardoor de kans kleiner wordt dat dieren de planten consumeren. Dit helpt de planten te beschermen tegen vraat.

2. Bescherming tegen ziekten: Coumarinen kunnen ook antimicrobiële eigenschappen hebben. Ze kunnen helpen bij het beschermen van planten tegen schimmelinfecties en andere ziekteverwekkers door hun groei te remmen.

3. Signaalstoffen: Sommige coumarinen kunnen fungeren als signaalstoffen in planten. Ze kunnen betrokken zijn bij verschillende fysiologische processen, waaronder groei, ontwikkeling en stressrespons.

4. UV-bescherming: Coumarinen kunnen als natuurlijke zonnefilters dienen. Ze absorberen UV-straling en beschermen de plantencellen tegen schadelijke effecten van UV-licht.

5. Interacties met bestuivers: In sommige plantensoorten kunnen coumarinen worden gebruikt om bestuivers, zoals bijen, aan te trekken. Ze kunnen fungeren als geurstoffen om bestuivers naar bloemen te lokken.

6. Groei en ontwikkeling: Coumarinen kunnen betrokken zijn bij de regulatie van groei en ontwikkeling van planten. Ze kunnen bijvoorbeeld betrokken zijn bij de regulatie van wortelgroei.

Wat zijn de kenmerken van coumarinen voor mensen?

Coumarinen zitten in parfums

Hoewel coumarinen een aangename geur en smaak hebben, kunnen ze bij overmatige consumptie of blootstelling schadelijk zijn voor de gezondheid. Sommige coumarinen, zoals warfarine, worden zelfs gebruikt als bloedverdunners vanwege hun anticoagulerende eigenschappen. Hier zijn enkele belangrijke punten over coumarinen:

1. Aromatische Eigenschappen: Coumarinen hebben een zoete, vanille-achtige geur en smaak. Hierdoor worden ze vaak gebruikt als smaakstoffen in voedingsmiddelen, zoals gebak, ijs en dranken.

2. Anticoagulerende Eigenschappen: Sommige coumarinen, zoals warfarine, hebben anticoagulerende (bloedverdunnende) eigenschappen. Ze worden gebruikt in de geneeskunde om het risico op bloedstolling te verminderen en worden voorgeschreven aan mensen met bepaalde aandoeningen, zoals trombose.

3. Toxiciteit: In grote hoeveelheden kunnen vooral synthetische coumarinen zoals warfarine toxisch zijn voor de lever en andere organen. Een overmatige inname van coumarine kan leiden tot leverschade en andere gezondheidsproblemen. Wanneer je coumarine uit planten zoals de bekende keukenkruiden haalt, is het vrijwel nooit toxisch, behalve met cassia kaneel, zoals verderop op deze pagina uitgelegd wordt.

4. Natuurlijke Bronnen: Coumarinen komen van nature voor in bepaalde planten. Kaneel, bijvoorbeeld, bevat coumarine. Het is belangrijk op te merken dat het gehalte aan coumarinen in verschillende planten kan variëren, en sommige soorten bevatten hogere concentraties dan andere.

5. Cosmetica en Parfums: Vanwege hun aangename geur worden coumarinen vaak gebruikt in cosmetica en parfums om een vanille-achtige geur te creëren.

Over het algemeen worden coumarinen in kleine hoeveelheden als veilig beschouwd wanneer ze in voedingsmiddelen worden aangetroffen.

Geneeskrachtige eigenschappen van coumarinen

Coumarinen zitten in koriander

Naast hun bekende anticoagulerende (bloedverdunnende) eigenschappen, hebben coumarinen ook enkele andere potentiële geneeskrachtige effecten, hoewel deze minder uitgebreid zijn bestudeerd. Hier zijn enkele van de belangrijkste mogelijke geneeskrachtige eigenschappen van coumarinen:

1. Ontstekingsremmend: Sommige coumarinen hebben ontstekingsremmende eigenschappen. Ze kunnen helpen ontstekingen in het lichaam te verminderen, wat gunstig kan zijn bij aandoeningen zoals artritis. Ze helpen zowel ziekteparameters (zie punt 5) te verminderen, als dat ze vrije radicalen kunnen elimineren, zodat oxidatieve stress wordt vermindert (punt 2)

2. Antioxidant: Coumarinen kunnen antioxidant eigenschappen hebben, wat betekent dat ze vrije radicalen kunnen neutraliseren en cellulaire schade kunnen verminderen. Dit kan bijdragen aan de bescherming van cellen en weefsels tegen oxidatieve stress.

3. Anti-kanker: Er zijn aanwijzingen dat bepaalde coumarinen mogelijk antikankeractiviteiten vertonen. Ze zijn in staat om de ontwikkeling van een tumor te beïnvloeden, zodat deze kleiner wordt. Ze kunnen helpen bij het remmen van de groei van kankercellen en het bevorderen van apoptose (geprogrammeerde celdood) in kankercellen.

4. Anti-diabetes: Sommige studies suggereren dat coumarinen insulinegevoeligheid kunnen verbeteren en de bloedsuikerspiegel kunnen verlagen. Dit kan gunstig zijn voor mensen met diabetes of die een risico lopen op diabetes. Daarbij is er ook onderzoek gedaan naar de invloed op van de productie van insuline. Sommige coumarinen blijken de productie van insuline te stimuleren. Door deze werking zijn coumarinen mogelijk in de toekomst inzetbaar als middel bi diabetes type 1 en type2.

5. Antibacterieel, antivirus en antischimmel: Coumarinen kunnen antibacteriële antivirus en antischimmel eigenschappen hebben, wat betekent dat ze kunnen helpen bij de bestrijding van bepaalde virussen, bacteriën en schimmels. Dit kan relevant zijn voor de behandeling van bepaalde infecties. Het is ook een reden waarom ze ontstekingsremmend worden genoemd.

6. Neuroprotectief: Er is bewijs dat coumarinen neuroprotectieve eigenschappen kunnen hebben, wat betekent dat ze de hersencellen kunnen beschermen tegen schade en mogelijk nuttig kunnen zijn bij aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer.

Bekende coumarine

Coumarinen beschermen planten tegen insecten

Warfarine : Dit is een bekende coumarine die wordt gebruikt als een anticoagulans (bloedverdunner) om bloedstolsels te voorkomen. Het wordt vaak voorgeschreven aan mensen met aandoeningen die het risico op stolling verhogen.

Coumarinolignanen: Deze verbindingen worden aangetroffen in planten zoals fenegriek (Trigonella foenum-graecum) en lijnzaad (Linum usitatissimum). Ze hebben antioxidant- en ontstekingsremmende eigenschappen.
Scopoletine: Deze coumarine wordt gevonden in planten zoals Artemisia scoparia (bijvoet) en heeft potentieel ontstekingsremmende eigenschappen.
Umbelliferone: Deze coumarine komt voor in planten van de schermbloemenfamilie (Apiaceae), zoals peterselie, selderij en venkel. Het heeft antioxidant eigenschappen en wordt soms gebruikt in cosmetische producten.
Aesculine: Dit is een coumarine die voorkomt in de bast van de paardenkastanjeboom (Aesculus hippocastanum). Het wordt soms gebruikt in kruidengeneeskunde vanwege zijn potentiële vaatverwijdende en ontstekingsremmende eigenschappen.
Cinnamomine: Deze coumarine is te vinden in kaneel en geeft het zijn karakteristieke geur en smaak. Kaneel wordt soms gebruikt als een kruidenremedie en heeft mogelijk enkele gezondheidsvoordelen.

Gebakjes waar kaneel in zit kunnen een bijwerking hebben van coumarine, als ze veel gegeten worden, maar dat komt ook omdat er suiker en ander stoffen in zitten

De bijwerking van coumarine in kaneel

Dat een synthetische coumarine als warfarine veel bijwerkingen heeft moge duidelijk zijn. Toch heeft ook de plantaardige kaneel bijwerkingen, eigenlijk omdat het een medicinale plant is.

Kaneel is een hele gezonde voedingsstof met diverse medicinale eigenschappen, maar het is ook een van de weinige planten die soms een bijwerking geven.

Dat gebeurt vooral wanneer er teveel kaneel, te vaak, dus dagenlang elke dag wordt ingenomen. In dat geval zijn het de coumarinen die voor allergische problemen of problemen van het spijsverteringsstelsel zorgen.

De soort Cinnamomum verum geeft zelden medicinale problemen, maar er is een goedkopere variant van kaneel, dat is de cassia kaneel, waarvan de Latijnse naam Cinnamomum cassia is. Cassia kaneel wordt al erg lang gebruikt in de Chinese Traditionele Geneeskunde.

Deze bevat iets meer coumarine, en als die wordt gebruikt, bijvoorbeeld tijdens de kerstdagen in allerlei gebakjes in sommige landen, dan kunnen mensen er iets te veel van binnen krijgen.

Maar op zich is de cassia kaneel een hele gezonde soort kaneel met vergelijkbare medicinale werkingen als Cinnamomum verum, letterlijk vertaald Echte Kaneel.

In welke planten komen coumarinen het meest voor?

Lavas bevat coumarine

Coumarinen komen voor in verschillende voedingsmiddelen, hoewel ze meestal in lagere concentraties voorkomen dan in bepaalde medicinale kruiden. Hier is een lijst van 20 voedingsmiddelen waarin coumarinen kunnen voorkomen, hoewel de concentraties kunnen variëren:

1. Kaneel: Kaneel bevat coumarinen die bijdragen aan ontstekingsremmende effecten en de regulering van de bloedsuikerspiegel.

2. Citroengras: Citroengras kan coumarinen bevatten die ontstekingsremmend en antibacterieel kunnen werken.

3. Fenegriek: Fenegriekzaad bevat coumarinen die kunnen helpen bij de regulering van de bloedsuikerspiegel en spijsverteringsproblemen.

4. Komijn: Komijnzaad bevat coumarinen die mogelijk ontstekingsremmende en spijsverteringsvoordelen bieden.

5. Karwij: Karwij bevat coumarinen die kunnen bijdragen aan spijsverteringsondersteuning en het werkt tegen flatulentie.

6. Dragon: Dragonkruid bevat coumarinen die een rol kunnen spelen bij ontstekingsverlichting en het bevorderen van de spijsvertering.

7. Bonenkruid: Bonenkruid bevat coumarinen die kunnen helpen bij spijsverteringsproblemen en gasverlichting.

8. Peterselie: Peterselie kan coumarinen bevatten die kunnen bijdragen aan ontstekingsremmende en spijsverteringsvoordelen.

9. Koriander: Koriander bevat coumarinen die mogelijk ontstekingsremmende en spijsverteringsondersteunende eigenschappen hebben.

10. Kruidnagel: Kruidnagel bevat coumarinen die kunnen bijdragen aan ontstekingsverlichting en antibacteriële effecten.

11. Selderij: Selderij kan coumarinen bevatten die bijdragen aan ontstekingsremmende en vochtafdrijvende eigenschappen.

12. Dille: Dille bevat coumarinen die mogelijk ontstekingsremmend en spijsverteringsondersteunend zijn.

13. Anijs: Anijszaad bevat coumarinen die kunnen bijdragen aan spijsverteringsvoordelen en gasverlichting.

14. Mosterd: Mosterdzaad bevat coumarinen die mogelijk ontstekingsremmende effecten hebben.

15. Nootmuskaat: Nootmuskaat kan coumarinen bevatten die kunnen helpen bij spijsverteringsproblemen en ontstekingsremming.

16. Lavas: Lavas of maggiplant bevat coumarinen die mogelijk bijdragen aan ontstekingsverlichting en spijsverteringsvoordelen.

17. Tijm: Tijm bevat coumarinen die kunnen helpen bij ontstekingsremming en het ondersteunen van de spijsvertering.

18. Basilicum: Basilicum bevat coumarinen die mogelijk ontstekingsremmend en antimicrobieel werken.

19. Rozemarijn: Rozemarijn bevat coumarinen die kunnen bijdragen aan ontstekingsremming en antioxidante eigenschappen hebben.

20. Majoraan: Majoraan bevat coumarinen die mogelijk ontstekingsremmend en spijsverteringsondersteunend zijn.

Coumarinen in citrusschillen

Gekristalliseerde Coumarinen onder de microscoop

Ook in zoethout, Siberische Ginseng, avocado, wortel, vijg, brandnetel, sinaasappel, grapefruit, pompelmoes, limoen en citroen zit een redelijke hoeveelheid coumarine. Wat citrusfruit betreft zit er iets meer in de schil. Overigens s het altijd een goed idee om de schillen van biologische citrusvruchten te drogen, en te bewaren, om er later een thee van te maken, die je zo kan opdrinken, of kan gebruiken als basis voor een soep of saus.

Naast deze voedingssoorten zijn er ook medicinale kruiden die veel coumarinen bevatten De concentratie coumarinen in medicinale kruiden is hoger dan die in voeding, maar je neemt er ook minder van in. Per saldo zijn zowel geneesplanten als voeding goede bronnen van coumarinen.

1. Paardenkastanje (Aesculus hippocastanum): Paardenkastanje-extract wordt vaak gebruikt voor de behandeling van veneuze aandoeningen, zoals spataderen, waarbij coumarinen mogelijk een rol spelen bij het versterken van de bloedvaten en het verminderen van ontstekingen.
2. Kaneelbast (Cinnamomum verum): Kaneel bevat coumarineverbindingen die kunnen bijdragen aan ontstekingsremmende effecten en de regulering van de bloedsuikerspiegel.
3. Citroenverbena (Aloysia citriodora): Coumarinen in citroenverbena kunnen mogelijk worden geassocieerd met kalmerende en ontspannende effecten, waardoor het nuttig is voor stressvermindering.
4. Arnica (Arnica montana): Arnica wordt vaak gebruikt voor het verminderen van ontstekingen en het verlichten van pijn, waarbij coumarinen mogelijk betrokken zijn bij deze effecten.
5. Lavendel (Lavandula angustifolia): Lavendel wordt gebruikt voor ontspanning en stressvermindering, en coumarinen kunnen bijdragen aan deze kalmerende effecten.
6. Engelwortel (Angelica archangelica): Angelica wordt soms gebruikt voor spijsverteringsproblemen en kan coumarinen bevatten die een rol spelen bij de verlichting van maagklachten.
7. Salie (Salvia officinalis): Salie wordt gebruikt voor zijn ontstekingsremmende en antimicrobiële eigenschappen, waarbij coumarinen mogelijk bijdragen aan deze effecten.
8. Ginkgo (Ginkgo biloba): Ginkgo-extract wordt gebruikt voor geheugenverbetering en circulatie, en coumarinen kunnen betrokken zijn bij de vasodilaterende effecten.
9. Haver (Avena sativa): Havermout wordt soms gebruikt voor zijn kalmerende en ontstekingsremmende eigenschappen, waarbij coumarinen mogelijk een rol spelen bij ontstekingsverlichting.
10. Meidoorn (Crataegus spp.): Meidoorn wordt gebruikt voor hartgezondheid, waarbij coumarinen kunnen bijdragen aan de cardiovasculaire voordelen.
11. Valeriaan (Valeriana officinalis): Valeriaan wordt gebruikt als een kalmerend middel en coumarinen kunnen bijdragen aan de kalmerende en angstverminderende effecten.
12. Kliswortel (Arctium lappa): Kliswortel wordt soms gebruikt voor ontgifting en huidproblemen, waarbij coumarinen mogelijk betrokken zijn bij de ontgiftingseffecten.
13. Rode klaver (Trifolium pratense): Rode klaver wordt gebruikt voor hormonale balans, en coumarinen kunnen bijdragen aan de hormonale regulering.
14. Citroenmelisse (Melissa officinalis): Citroenmelisse wordt gebruikt voor ontspanning en slapeloosheid, waarbij coumarinen kunnen bijdragen aan de kalmerende effecten.
15. Sint-janskruid (Hypericum perforatum): Sint-janskruid wordt gebruikt als een natuurlijke remedie tegen depressie, waarbij coumarinen mogelijk betrokken zijn bij stemmingsverbetering.
16. Citroengele honingklaver (Melilotus officinalis): Melilotus wordt soms gebruikt voor veneuze aandoeningen, waarbij coumarinen kunnen helpen bij de verlichting van zwelling en pijn.
17. Hop (Humulus lupulus): Hop wordt gebruikt in kruidengeneesmiddelen en kan coumarinen bevatten die bijdragen aan ontspanning en slaapbevordering.
18. Maretak (Viscum album): Maretak wordt gebruikt in traditionele geneeskunde voor immunomodulerende effecten, waarbij coumarinen mogelijk betrokken zijn bij de immuunrespons.
19. Witte wilg (Salix alba): De schors van de witte wilg bevat coumarinen en werd historisch gebruikt voor pijnverlichting en ontstekingsremmende effecten.
20. Duizendblad (Achillea millefolium): Duizendblad bevat coumarinen die bijdragen aan ontstekingsremmende en antioxiderende effecten.

Citroengras bevat coumarine

Bronnen bij artikel over coumarinen:

Medicinale werkingen: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32534193/
Medicinale werkingen: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6017103/
Medicinale werkingen coumarinen: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7370201/
Voedsel waarin coumarinen zitten: https://www.frontiersin.org/files/Articles/803338/fphar-13-803338-HTML/image_m/fphar-13-803338-t001.jpg
Veiligheid coumarinen: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphar.2022.803338/full
Bijwerkingen kaneel: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29661513/
Foto's: Wikimedia commons, publiek domein