De geneeskracht van Zeeaster

Botanische Latijnse naam: Aster tripolium

De zeeaster groeit in Nederland vooral in het Deltagebied van Zuid-Holland en Zeeland en op kwelders in het Waddengebied zoals in de Dollard. Het plantje is verder in kustgebieden van heel het Euraziatische continent te vinden en landinwaarts op sommige zoutgronden. Het plantje is populair bij wildplukkers.

Kenmerken zeeaster

Zeeasters groeien in een kustgebied op de vloedlijn. Zeeaster wordt 15 tot 150 centimeter hoog en kent paarse bloemblaadjes met een geel hartje. 

De plant bloeit van juli tot september/oktober. Opvallend is dat de vrucht van zeeaster, een soort nootje, twee weken lang kan blijven drijven als hij in het water valt. Hierdoor is de kans aannemelijk dat het ergens aan land spoelt.

Arm of slim

De bladeren van zeeaster of zulte worden vooral in Zeeland verzameld. Op Wikipedia staat dat het werd verzameld door ´arme mensen´. 

Dat is een kwalificatie, een mening van de auteur. Je zou net zo goed kunnen zeggen dat de plant wordt verzameld door slimme mensen. 

Ook gebruik men de verleden tijd; alsof er nu geen arme mensen meer bestaan die helaas uit pure noodzaak naar het gebruik van zeeaster moeten grijpen. Het is erg slim om de biologisch-dynamische groente en mineraalrijke zeeaster te eten

Dieren en mensen eten zeeaster

Zeeaster wordt niet alleen door mensen gegeten. Ook vinken, ganzen en schapen zijn dol op deze plant. 

Vroeger keerden mensen van dieren welke planten ze konden eten. Als ze een dier een plant zagen eten, dan begonnen ze deze ook te eten en werden ze er niet ziek van, dan had men een nieuwe eetbare plant ontdekt. 

Zeeaster wordt gegeten door een twintigtal insecten zoals vliegen, motten en kevers.

Naamgeving zeeaster

De Latijnse naam voor zeeaster is Aster tripolium. Een Latijns synoniem is Tripolium vulgare. 

In het Nederlands wordt deze plant Zulte, Zeesterrekruid, Zoutwateraster, Zoutwatersterrebloem en Zoutwatersterrekruid en Zeeaster genoemd. In het Duits heet het Salz-Aster en in het Engels wordt de plant sea-aster genoemd. Zulte is afgeleid van zout. Aster is immers een zilte zeegroente. 

De naam aster betekent ´ster´ in het Latijn. De plant kreeg deze naam naar aanleiding van de stervorm van de bloem. Tripolium komt van tri wat ´drie´ betekent en ´polion´ wat staat voor wisselen. 

De bloem zou namelijk driemaal van kleur verwisselen. Hij begint blauw, wordt vervolgens wittig-lila en eindigt als violet. Overigens wisselt ook het hartje van kleur. 

Deze begint geel en eindigt oranje-rood. De kleurwisseling heeft vaak te maken met of een bloem bestuift is of niet.

Zeeaster in het wild in Duitsland

Medicinale eigenschappen zeeaster

De medicinale eigenschappen van zeeaster zijn niet grondig onderzocht. Alle in deze alinea beschreven vormen van geneeskracht kwamen voort op basis van traditionele overlevering.
Rembert Dodoens, de baanbrekende kruidenwetenschapper, schreef over zeeaster dat het een plant was die vocht doet afdrijven.
Zeeasterextract wordt soms in huidbevochtiger of moisturizer gedaan omdat het een kalmerend effect zou hebben op de huid.
De bloemen van zeeaster werden vroeger gebruikt bij keelproblemen zoals keelontsteking en amandelontsteking bij kinderen.
De bladeren werden in Engeland lange tijd op de lies gelegd tegen zwellingen.

Deens onderzoek

Een verkennend onderzoek uit Denemarken dat werd gedaan in 2013, liet zien dat zeeaster wel eens een bloeddrukverlagende zeegroente zou kunnen zijn; alle eerste gegevens wijzen daarop. De onderzoekers vonden verder caffeoyl esters, flavonoïden glycosiden, sinapaat esters en sinapinidezuur in zeeaster. 

Samen met het enzym alfaglucosidase kan zeeaster over belangrijke werking tegen vrije radicalen beschikken.

Zeeaster groeit niet alleen aan kustgebieden maar ook op zoutgronden, bijvoorbeeld in Oostenrijk.

Kijk hieronder naar het zeeaster filmpje 

Zelf kweken van zeeaster

Zeeaster is een ideale plant voor een tuintje in een kustgebied maar het kan ook op zoutige grond landinwaarts groeien. 

Zoals de meeste zeegroenten houdt zeeaster niet van schaduw; hij groeit het liefst in de volle zon. Verder houdt het van een vochtige grond. Als je de plant zelf wilt kweken kun je de voedingsbodem verrijken met een mengsel van water en Keltisch zeezout of Himalayazout. 

De plant is zout water gemengd en bovendien voed je hier de bodem goed mee. In kustgebieden was het altijd gebruikelijk onder boeren om een paar keer per jaar de grond met zeewater te begieten teneinde het mineraalgehalte te verhogen. 

Als je zaadjes hebt gezaaid kun je dat het beste in vochtige aarde onder glas aan het begin in de lente doen. 

Houdt de zaadjes rond de 20 graden en de eerste plantjes zullen na twee weken opkomen. 

Aan het begin van de zomer zijn de zaailingen groot genoeg om ze te planten. Het is een meerjarige plant maar vaak worden ze niet erg oud.

Zeeaster en de opwarming van de aarde

Er is een algehele trend onder wetenschappers om het kweken van zeegroenten te bestuderen. 

Dat heeft ermee te maken dat men gelooft in een opwarming van de aarde en mogelijke daarmee gepaard gaande zeespiegelverhoging. 

Men hoopt om, als landbouwgronden door overstromingen verzilt blijken te zijn, de grond met zeegroenten te kunnen vullen zodat de bevolking nooit om voedsel verlegen zit. 

Zeeaster kan net als zeebiet, lamsoor en zeevenkel wellicht een veel gevraagde maaltijd zijn in gebieden waar landbouwgronden zijn verzilt door zeeoverstromingen.

De agrarische gronden in de Nederlandse kustgebieden zijn zouter dan die in het binnenland. Vandaar dat zeeaster daar beter gekweekt kan worden. Sommige gewassen doen het weer slechter op zoute gronden.

Botanische tekening van de zeeaster

Niet uit de Zeeuwse delta eten

De Westerschelde is dat deel van de delta met een open verbinding naar de haven van Antwerpen. Hier staan allerlei fabrieken aan het water. 

Het water is vervuild met zware metalen. Daardoor is het niet raadzaam meer om zeegroenten in Zeeland te plukken. Wie wilde zeeaster wilt, kan het in het Waddengebied plukken, of zelf kweken.

Bronnen artikel Geneeskracht zeeaster

1. http://nl.wikipedia.org/wiki/Zulte_%28plant%29
2. http://de.wikipedia.org/wiki/Strand-Aster
3. http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/zulte
4. Algemene info: http://www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Aster+tripolium
5. Deens onderzoek: http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf402949y
6. Botanische tekening zeeaster: Römer, Johann Jakob, Wikimedia Commons