De geneeskracht van kumquat

Latijnse naam: Citrus japonica

De kumquat is een kleine citrusvrucht die met schil en al wordt gegeten. Kumquat betekent in het Chinees 'Gouden fruit'. Van oorsprong komt deze vrucht uit Centraal China. Er zijn vier verschillende cultivars die vooral worden gekweekt en verkocht, namelijk Fortunella japonica, Fortunella margarita, Fortunella crassifolia, en Fortunella hindsii.

In Azië is het een populaire vrucht maar in Europa en de Amerika's wordt het nog steeds als een bijzondere en exotische vrucht gezien.

Traditioneel gebruik kumquat

Traditionele geneeswijzen zijn interessant voor onderzoekers omdat deze een goede indicatie geven hoe de geneesplant werkt. 

Dikwijls worden traditionele geneesmethoden bevestigd door de wetenschap, om werkzame plantenstoffen vervolgens om te zetten in een synthetische stof teneinde een commercieel medicijn op de markt te brengen.

In Taiwan gebruikt men de kumquat tegen ontstekingen en ziekten van de luchtwegen. Voor dit laatste doel wordt een hete drank gemaakt op basis van de kumquat vrucht.

In Aziatische landen wordt de kumquat volgens een wetenschappelijke studie gebruikt tegen alcoholvergiftiging, en als middel tegen de ernstige ziekte depressie, die overigens grotendeels wordt veroorzaakt door een voedingsstoffentekort..

Flavonoïden in kumquat

Wetenschappers brengen graag in kaart welke plantaardige componenten in een geneesplant huizen. In de schil van kumquat zitten meer fenolzuren en flavonoïden dan in het vruchtvlees. 

Een onrijpe kumquat heeft iets meer flavonoïden dan een rijpe kumquat. Er zit vooral margariteen, isonargariteen, fortunelline, rhoifoline en poncirine in. Dat zijn andere flavonoïden dan in overige citrusvruchten.

In vrijwel alle citrusvruchten zitten nobilitine en tangeritine, maar in de kumquat niet. Dat is de reden dat kumquats een net iets andere medicinale werking hebben dan andere citrusvruchten.

Betacarotenoïden in kumquat

In kumquats zitten volgens een onderzoek veel vitaminen, caroteen, pectine, calcium, fosfor, ijzer en flavonoïden. Op het gebied van carotenoIden bevat het onder andere xanthofyllenen luteïne en zeaxanthine. 

In totaal bevat de kumquat 11 verschillende soorten betacarotenoïden. Deze worden in het lichaam omgezet tot retinol, ook wel vitamine A genoemd. 

In planten zit nooit vitamine A op zich, maar alleen de stof die ons lichaam om kan zetten in vitamine A en andere stoffen. Deze stoffen worden betacarotenoïden genoemd.

In kumquat ze de betacarotenoïde β-cryptoxanteïne, waarvan is aangetoond dat het ziekten kan voorkomen en reduceren, zoals kanker, diabetes en reumatische aandoeningen. 

Algemeen wordt aangenomen dat deze werking komt door de sterke functie van voedingsstoffen als antioxidanten, wat de tegenpolen zijn van oxidanten, de oxidatieve stress veroorzakers.

Antibacteriële schil

De essentiële olie van Fortunella crassifolia, een van de vier cultivars van kumquat, heeft volgens wetenschappers een antibacteriële werking tegen de pathogene bacteriën E. coli, S. typhimurium, S. aureus, B. cereus, B. subtilis, L. bulgaricus, en B. laterosporus. 

Om de olie te maken is de schil gebruikt. Naast de antibacteriële werking heeft het een opmerkelijk sterke antischimmelwerking tegen Candida albicans.

Nu kun je denken, dat is goed nieuws want deze bacteriën kunnen vele ziekten veroorzaken. 

Op zich is dat waar en je zou de essentiële olie kunnen toepassen als natuurlijk antibioticum. 

Maar waar het de onderzoekers echter om ging, was om de olie in minieme hoeveelheden toe te voegen aan voedselproducten zoals vlees en vis om ze een langer plankleven in de schappen van een winkel te geven.

Kumquats beschermen de hersenen

Kumquats hebben een positief effect op de hersenwerking. Mensen met neurodegeneratieve ziekten zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntington, Multiple sclerose, en amyotrophische laterale sclerose, hebben een verminderde werking van de hersenen. 

Deze verminderde werking is niet definitief maar kan worden tegengegaan zodat de werking van de hersenen weer verbeterd wordt. 

In hoeverre de ziektebeelden kunnen worden verminderd, dat weten onderzoekers nog niet.

Men weet wel dat op korte termijn de hersenwerking kan verbeteren, waardoor de motoriek, het geheugen, en het aanleervermogen van proefdieren verbeterd wordt. 

Zeer waarschijnlijk heeft dit te maken met de antioxidantwerking van verschillende stoffen en de goede werking op de lever, waardoor er meer lichaamseigen antioxidant enzymen worden aangemaakt.

Deze laatste categorie dringt het gebied binnen in de hersenen waar de schade is ontstaan en begint met het herstellen van de schade. 

Onderzoekers zien verder dat de nieren en de lever worden verbeterd in werking, en dat ook andere plantaardige producten zoals wortelzaad zowel de hersenwerking verbeterd als de werking van de lever en de nieren.

Recepttips kumquat

1. Kumquat kun je blenderen, waarna je er heet water overgiet. Zo verkrijg je een traditionele Taiwanese drank die goed is voor de luchtwegen.
2. Kumquat kun je zo opeten, met schil en al.
3. Kumquat kun je in de slowjuicer doen, om te mengen met appels en wortels, Zo maak je een unieke, heerlijke en medicinale drank.
4. Kumquat kun je, met schil, in hele kleine stukjes, of in plakjes, snijden en toevoegen aan een groene salade.
5. Kumquat kan met schil en al in een blender. Zo kun je een beetje zurig tintje geven aan zoete vruchten.
6. Zet eens een thee met kumquat. Kook een kumquat die je met water in een blender hebt fijngemalen. Voeg er 3 dadels aan toe en een beetje gember, In principe kun je al deze stoffen samen met de kumquat blenderen. Haal wel even de pitten uit de dadels. Vervolgens breng je het in een pan water aan de kook. Nu heb je een verse kumquat-dadel-gemberthee gemaakt. Deze kun je eventueel koud laten worden, en in de koelkast plaatsen, om het later als ijsthee op te drinken.
7. Kumquat is een lekkere vrucht die je kan koken in de soep. Je kunt een kumquat eerst blenderen, maar je kunt hem ook zo aan de soep toevoegen.
8. Een kumquat is een leuke extra vrucht op een schaaltje met snackvruchten. Doe een paar aardbeien, stukjes appel, wat druiven, een paar bramen, wat stukjes ananas en een kumquat op een schotel, en bied anderen een gevarieerde fruitsnack aan.
9. Een kumquat kun je gebruiken om een marmelade of kumquatjam mee te maken.
10. Kumquats kun je kort in azijn koken samen met augurken en zilveruitjes, dan laten afkoelen, zodat je de vrucht inmaakt.