Voedsel en spiritualiteit
Richt je op de bron van Licht
 

De geneeskracht van Limoen of lemmetje

Latijnse naam: Citrus aurantifolia

Citrus aurantifolia

Deze limoensoort is een hybride kruising en iets kleiner dan de limoen. In het Duits wordt het limette genoemd, in het Engels key lime. Het behoort tot de familie van Rutaceae. In Ghana wordt deze citrusvruchtenboom Ankaa genoemd. In het Nederlands kennen we ook het woord lemmetje. Dat wordt vooral in Suriname gebruikt, wat een volwaardig deel is van het Nederlandse taalgebied.

De bladeren worden ook gebruikt, vooral in de Indische keuken is het een bekend middel in soepen en sauzen.

Geografisce verspreiding van de limoenboom


Traditioneel gebruik limoen in Ghana

In Ghana wordt de boom medicinaal aangewend. De bladeren, wortel en het fruitsap worden ingezet bij urineretentie, omdat ze een diuretische werking hebben. 

Ook is deze combinatie van blad, wortel en fruitpulp een middel bij de tropische huidziekte framboesia.


Recept Geneeskrachtige limonade

Limoenen of limettes zijn de naamgevers van het woord limonade. Hoe wordt een echte, natuurlijke limonade gemaakt? Je gebruikt hiervoor een uitgeperste limoen, of drie uitgeperste limetten. 

Daarnaast kook je water en doe je een beetje heet water in een kopje.
Dat meng je met palmsuiker. Roer het goed zodat je een suikerwater hebt. Vervolgens doe je de limoensap in een glas en vul je het glas met ijsblokjes. 

Het hete suikerwater doe je erbij en je krijgt een koude zoete, geneeskrachtige limonade.


Hoe maak je van een limoenplant een sinaasappelboom?

Tegenover de botanische tuin in Aburi, Ghana zit een kwekerij die jonge limoenboompjes ent met valencia-sinaasappels.

Op deze manier zullen de limoenbomen sinaasappels produceren, in grotere hoeveelheden dan een sinaasappelboom dat doet. Er wordt een stamtakje van circa 30 centimeter gebruikt.

Waar een zijtakje is afgebroken ontstaat een oogvormige inkeping. Er wordt een insnede gemaakt onder het oog van een limoenboom, en daar wordt een klein stukje van één centimeter sinaasappeltak van het type valencia op aangebracht.

Met plastic folie wordt de ''wond'' weer dichtgemaakt. Na een paar weken kan het plastic eraf omdat de wond tot een verdikking in de stam is gegroeid.
De kleine kwekerij maakt zo duizenden sinaasappelbomen, voor zowel grote agrarische bedrijven als kleine boeren.  Ook mango's worden op deze manier geënt.

Een gewone mangoboom produceert pas na 5 jaar fruit, maar een geënte mangostruik, draagt soms al binnen een jaar de eerste vruchten.

In Ghana zijn er veel kleine en grote boeren. Ook in siertuinen staan veel fruitbomen en – struiken.

Citrus aurantifolia Limoenboom bij het huis


Schillen als bron van essentiële olie

Tijdens de verwerking van limoenen en andere citrusvruchten blijven er schillen als afval over. Vooral schillen van de industrie zijn een bron van nieuwe voedselproducten.

Een belangrijke trend in de wetenschap is het onderzoeken van de schillen op gebruiksmogelijkheden. Van limoenschil kan een essentiële olie worden gemaakt. Hierin kun je de circulaire maatschappij in opbouw zien.
De schillen zijn geen afval maar een grondstof voor een nieuw gezondheidsproduct met allerlei ontstekingsremmende werking, een nutraceutical.

Essentiële olie van citrusvruchtschillen kunnen in de nabije toekomst worden gebruikt als gezond voedingsingrediënt in allerlei voeding en dranken, zo constateren Taiwanese onderzoekers in 2019.

Citrus aurantifolia Bloem van de limoenboom


Bladeren bieden antimalaria-activiteit

Nigeriaanse onderzoekers deden een studie naar de antimalaria-activiteit van Citrus aurantifolia. De studie werd gepubliceerd in het Journal of Herbmed Pharmacology.
In Nigeria wordt de boom en de vrucht vaak als medicijn gebruikt. Gekneusde bladeren worden op het voorhoofd aangebracht om hoofdpijn tegen te gaan.

De bladeren worden uitgeknepen en bij de neusvleugels gehouden om de ademhaling te verbeteren, en om misselijkheid tegen te gaan. Ook is dit een middel om personen die flauwgevallen zijn weer te laten bijkomen.
Een thee van de bloemen wordt gemaakt om mensen met insomnia in slaap te laten vallen. Het fruitsap is goed gebleken bij ontstekingen, diarree en zwellingen van muggenbeten.

Soms wordt het sap met olie vermengd en ingepast in een dieet dat is gericht op gewichtsvermindering.

Een afkooksel van de wortel wordt gebruikt om dysenterie, diarree, kolieken, gonorroe en koorts mee te behandelen.
Het onderzoek naar de antimalaria-activiteit is ingegeven omdat chloroquine een middel blijkt waartegen de malariaparasieten resistent zijn geworden.

Deze wereldwijde resistentie tegen het officiële medicijn is een probleem, want naar schattingen lopen nog steeds ruim 200 miljoen mensen per jaar malaria op. Volgens schattingen gaan er ruim 400.000 mensen per jaar aan dood, vooral in Afrika, maar ook in Azië en Zuid-Amerika.

Citrus aurantifolia Limoenen op de markt


Steeds minder doden door malaria

Overigens daalt het aantal doden door malaria gestaag.
In Nigeria wordt de Citrus aurantifolia traditioneel gebruikt om malaria mee te behandelen. De onderzoekers zien dat de bladeren inderdaad een dodelijke werking hebben voor de malariaparasiet van het soort Plasmodium.

De Nigeriaanse wetenschappers concluderen dat hun onderzoek het traditioneel gebruik van de citrusbladeren een rationele basis geven.


Kun je van onrijpe limoenen een essentiële olie maken?

Onderzoekers uit Ghana melden over de limoen dat de herkomst ervan niet helemaal vaststaat, maar dat alom wordt aangenomen dat de vrucht rond het jaar 1000 alleen in Indonesië groeide, en dat daarna de verspreiding van de vrucht begon.


Nog meer traditionele werkingen uit Afrika

De onderzoekers weten dat traditioneel limoensap samen met een extract van neembladeren worden gebruikt bij diabetes, malaria en andere parasitaire infectieziekten.

De bast wordt gekookt met water en dit wordt gedronken tegen gonorroe en andere geslachtsziekten. In Nigeria wordt op de wortels van de boom gekauwd tegen hoofdpijn.
In het onderzoek wordt bestudeerd wat het effect is van essentiële olie van onrijpe limoenen.

Dit blijkt niet gezond te zijn omdat bij langdurig allerlei organen aangetast kunnen worden door deze olie. Dat kan komen omdat in dit onderzoek onrijpe limoenen zijn gebruikt, waar een totaal andere samenstelling van fytocomponenten in zit dan in rijpe vruchten.
In praktijken waar essentiële olie wordt gebruikt wordt deze altijd verdund met gewone olie voordat het op de huid wordt aangebracht. In het Nigeriaanse onderzoek werd gemeld dat essentiële olie van fruitschillen veilig is voor consumptie. Het valt onder de GRAS-producten.

GRAS staat voor 'Generally Recognized As Safe', en dat betekent 'Algemeen erkend als veilig'.


Citrus aurantifolia Botanische tekening limoenboom uit een Surinaams boek over insecten: Metamorphosis insectorum Surinamensium


Limoen als deodorant

In Ghana wordt de vrucht veel gebruikt als deodorant die niet alleen een frisse okselgeur geeft maar ook het zweten daadwerkelijk tegengaat.

Hiervoor wordt een doormidden gesneden halve limoen gebruikt, en deze wordt over het lichaam gewreven terwijl het wordt uitgeknepen.
Een Ghanese vriendin zag ik 's morgens vroeg haar hele bovenlichaam inwrijven met een halve, kleine limoen. De andere helft bewaarde ze voor de volgende dag. Ik vroeg haar waarom ze dat deed.

Ze zei dat het goed is tegen de warmte en zweten. Door een limette te gebruiken zweet ze de hele dag niet en tegelijkertijd blijft haar huid mooi zacht. Het limoensap laat ze in de huid trekken tot het droog is en daarna spoelt ze zich af en wast ze zich.
In Accra, de Ghanse hoofdstad, is het doorgaans 32-34 graden overdag en ook in de nacht daalt de temperatuur tot hooguit 27 graden.

Accra ligt aan zee en op de meeste dagen is er een vochtige zeebries waardoor de luchtvochtigheid soms tegen de 90% aanloopt.

De kans is daardoor groot dat je gaat zweten. In het noorden van Ghana is er een savanne, geen regenwoud zoals in het midden en zuiden, maar een bosland met veel open en onbegroeide stukken, als overgang  naar de woestijn in Burkina Faso.

In het noorden van Ghana kan de temperatuur oplopen tot 42-44 graden.

Citrus aurantiifolia Drie limoenen in Brazilië


Recept limoendeodorant

Snijdt een limette half doormidden en wrijf het 's morgens over je bovenlichaam en als laatste over je oksels.

Tijdens het wrijven knijp je in de limette zodat er steeds wat druppels sap uitkomen. Dit geeft een frisse geur en zorgt dat je echt minder gaat zweten.


Limoenschilpoeder in capsulevorm

Een groep van 60 obese kinderen in de leeftijd van 10-18 jaar kregen vier weken lang een poeder van limoenschil in capsulevorm toegediend om te bestuderen wat het effect was.

Er bleek geen significant verschil te zijn met obese kinderen die dit plantextract niet binnenkregen.

Sommige parameters waren iets beter maar het verschil met een groep kinderen die de capsule met limoenschilpoeder niet kregen was klein.
De onderzoekers suggereren dat hun onderzoek wellicht te kort duurde, en dat de onderzoeksgroep te klein was om een significant resultaat te genereren.

Maar er kan ook iets anders aan de hand zijn waar onderzoekers over het algemeen minder snel aan denken.
Onze spijsvertering begint in de mond. Wanneer een voedingsstof in de mond zit, worden de juiste enzymen aangemaakt om een voedingssoort te verteren.

Als een voedingsstof beschermd door een capsule in de maag komt, dan kan deze voedingsstof niet meer goed worden verteerd, omdat de benodigde spijsverteringsenzymen niet zijn aangemaakt in de mond.

Dat kan een verklaring zijn waarom alle supplementen en capsules over het algemeen niet zo goed werken als dat ze in theorie zouden moeten doen.
Overigens worden van sommige plantextracten de enzymen op andere plaatsen aangemaakt dan in de mond, bijvoorbeeld in de maag en darmen. Dan wordt et verhaal anders en is een product in een capsule meer effectief.

Citrus aurantiifolia Dwarsdoorsnede van een limoen, foto van Evan-Amos


Limoen en limoenschillen tegen aderverkalking

Limoenen en limoenschillen kunnen aderverkalking voorkomen, maar het heeft geen zin om erg veel van deze producten te gebruiken want daarvan wordt het effect niet sterker. 

Dat zeggen Iraanse onderzoekers in het magazine Journal of Research in Medical Sciences, in juli 2011.

Te veel limoensap drinken zou averechts kunnen werken, hoewel de onderzoekers er niet achter zijn gekomen hoe dat komt.

Ze vermoeden dat er enige stoffen in het sap zitten die niet gezond zijn, of dat de limoenbomen die in Iran groeien andere stoffen in zich hebben.
Voor het onderzoek werd handgeperste limoensap gebruikt en dat is erg gezond, en de vele voedingsstoffen erin kunnen als antioxidanten werken, vooral voor de bloedvaten.

Aderverkalking kan dus tegen worden gegaan met limoensap, maar men kan nog geen aanbeveling geven van hoeveel je maximaal moet nemen, omdat daar nog geen studie naar is verricht.


Bronnen artikel limoen

  • Kaartje geografische verspreiding: Thomas Dijkman
  • Alle foto's komen ut het Publiek Domein, via Wikimedia Commons
  • Veel informatie komt van reizen en interviews met mensen. Wetenschappelijke feiten komen uit onderstaande onderzoeken
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5