Vleesvervangers: Zijn Plantaardige Burgers echt gezonder?
In de meeste landen is minder dan 10% van de bevolking vegetariër of veganist. Vegetariërs hebben lagere risico's voor cardiometabole ziekten en sommige kankers. Naast vleesloze diëten kan het verder vermijden van eieren en zuivelproducten een mild bijkomend voordeel bieden. In vergelijking met lacto-ovo-vegetarische diëten lijken veganistische diëten enige extra bescherming te bieden tegen obesitas, hypertensie, diabetes type 2; en cardiovasculaire mortaliteit. Over het algemeen zijn de beschermende effecten van vegetarische diëten sterker bij mannen dan bij vrouwen.
De inleiding van dit artikel is een rechtstreekse vertaling van een Amerikaans wetenschappelijk onderzoek. Het is in de wetenschap bekend dat vegetariërs en veganisten langer leven. Echter, dat komt niet door de plantaardige burgers die de voedselindustrie produceert.
Gebrek aan informatie
Doordat er een enorme variëteit aan producten op de markt zijn, is er ook veel verschil in inhoudsstoffen. Sommige vegetarische producten bevatten veel meer proteïnen dan anderen, en in andere producten zit erg veel zout. Men pleit ervoor dat dit soort informatie op de verpakking terecht komt.
Ongeveer dezelfde voedingswaarde als kip
Een Spaans onderzoek uit 2021 laat zien dat een vegetarische burger wat voedingswaarde betreft op gelijk niveau staat met een
kipburger of
vissticks. Maar dat is maar het halve verhaal, want mensen die veel
vlees eten zijn geneigd minder
groenten en
fruit te eten, zodat de totale inname aan
voedingsstoffen bij vleeseters altijd relatief minder is.
Onderzoekers melden dat het lastig is om te onderzoeken hoe gezond een vegetarisch dieet is. Ze zien dat vegetariërs gemiddeld een paar jaar langer leven, en minder snel ziek worden, maar dat kan ook komen door een totale gezonde leefstijl. Het is namelijk ook bekend dat vegetariërs minder
roken, minder
alcohol drinken en meer gezond bewegen dan vleeseters.
Geschiedenis vegetarische burger
Vanaf de jaren 60 van de 20e eeuw komen er vegetarische producten op de markt zoals
tofu en tempeh. Dat zijn traditioneel gemaakt sojaproducten uit Azië. Langzaam kwamen er meer vleesvervangende producten in de winkels, maar het marktaandeel ten opzichte va vlees bleef lang minimaal. Pas sinds ongeveer 2010 liggen er zeer veel verschillende vegetarische burgers in de winkel. Dat komt omdat er allerlei industriële technieken zijn ontwikkeld die de burgers smaakvoller maken. Omdat ze iets smakvoller zijn, eten vleeseters steeds vaker een vegetarische burger.
Maar hoe wordt een burger eigenlijk smaakvoller en krijt het een goede bite? Door toevoeging van zout,
suiker,
vetten.
Meer zout in vegetarische burger
In een plantaardige burger zit minder
transvet, industrievet en suiker dan in een vleesproduct, maar er zit wel meer zout in. Ook bevat een plantaardige burger minder proteïne, maar dat macronutriënt zit in allerlei plantaardige producten zoals
tarwe,
rijst,
peulvruchten,
noten en zaden en zelfs
groenten. Dus daaraan hebben weinig vegetariërs een tekort. De meeste vegetariërs en veganisten eten namelijk aanzienlijk meer groenten en fruit dan vleeseters.
Eigenlijk is het grootste verschil dat een industriële burger vooral meer natrium bevat dan vlees en vis, en dat is niet erg gezond, omdat het een meer risico op
hoge bloeddruk geeft. Echter, hoge bloeddruk gaat ook gepaard met allerlei
oxidatieve stress, en vlees en vis zijn juist veroorzakers van deze ontstekingen op celniveau, omdat er veel
bio-aminen, ofwel non-nutriënten met schadelijke nevenwerking in zitten.
Zelfs
koolhydraten zitten meer in vleesproducten dan in vegetarische producten. Weinig mensen zijn op de hoogte dat niet alleen gepaneerd vlees, maar ook puur vlees een soort suiker bevat.
Kaas of helemaal veganistisch?
Onderzoekers maken een verschil tussen volledige veganistische burgers en vegetarische burgers, In een burger met kaas zitten nog altijd allerlei componenten die ook in vlees zitten. Mensen die veel kaasburgers eten hebben daarom minder risico op een ijzertekort dan een veganist. Toch zitten er ook in allerlei plantproducten veel ijzer en andere belangrijke mineralen. Men moet er alleen iets meer op letten, en iets vaker peulvruchten, noten, granen en zaden eten.
We eten geen insecten
In 2022 zien Duitse wetenschappers dat er nog altijd vrijwel geen burgers op basis van insecten worden gegeten.
Entomofagie is niet populair, maar dat mag geen wonder heten. Mensen die geen dieren willen eten zullen het wel uit hun hoofd laten om wel een insect of made te eten. In de media en via het onderwijs wordt het eten van insecten sterk gepromoot, maar het vindt nog geen weerklank.
De Duitse onderzoekers zien dat algen, granen, peulvruchten en paddenstoelen veel gebruikte producten zijn voor het maken van een plantaardige burger. Men ziet dat in sommige jaren de totale consumptie van plantaardige burgers bijna verdubbeld.
Het B12 misverstand blijft hardnekkig
In de meeste studies wordt aangehaald dat vegetariërs vaak een tekort aan
vitamine B12 hebben. Echter, mensen die vlees eten hebben ook een risico op een B12 tekort. B12 tekort komt in feite door een verstoring van het
microbioom, want daarin maakt ons lichaam zelf B12 aan. Door medicijnen, synthetische supplementen, en teveel vlees of vis kan ons microbioom dermate verstoord worden dat we niet genoeg B12 meer kunnen aanmaken. Dan is het beter om het microbioom te herstellen dan om te supplementeren met een synthetisch product wat het microbioom verder verstoort.
Overigens is het ook zo dat er in een onderzoek uit 2021 staat dat er te weinig informatie is over een tekort aan zink, magnesium en B12 bij vegetariërs. Dat betekent dat vele onderzoekers steeds maar weer hameren op mogelijke risico's voor vegetariërs en veganisten, terwijl die helemaal niet goed onderbouwd zijn.
Fotoserie vegetarische producten
We kunnen zelf burgers maken
In plantaardige burgers zitten voornamelijk rijst, soja, bonen, tarwe, champignons en quinoa als vervangingsmiddelen. Dat zijn gezonde voedingsstoffen. Maar we kunnen van gekookte rijst of bonen ook eenvoudig zelf een burger maken. Daarvoor hoeven we niet afhankelijk te zijn va de industrie.
In vegetarische burgers uit de industrie, of zelfgemaakt, zit meer
vitamine A en
vitamine C. Bij industriële burgers komt dat vooral omdat men voor de smaak er
paprika of
rozemarijn doorheen doet. Dat zijn zeer gezonde producten, zo meldt een Amerikaans onderzoek uit 2021.
Synthetische vitaminen in burgers
In plantaardige burgers zitten allerlei kunstmatige vitaminen. Deze zijn niet zo gezond als mensen denken. Zelfs wetenschappers maken telkens de fout door ervan uit te gaan dat synthetische vitaminen gelijkwaardig zijn aan natuurlijke vitaminen, terwijl ons lichaam er heel anders mee omgaat. Dat ons lichaam een synthetische vitamine anders behandelt dan een natuurlijke vitamine is weliswaar wetenschappelijk onderzocht, maar dit wordt toch steeds over het hoofd gezien door andere onderzoekers.
Synthetische producten zijn over het algemeen slecht voor ons microbioom in de darmen, slecht voor de nieren en ze geven een soort schijngevoel aan mensen dat ze gezond eten. Ons lichaam kan iet zoveel met synthetische vitaminen, terwijl natuurlijke vitaminen worden omgezet in de bruikbare stoffen. Synthetische vitaminen worden meestal zo snel mogelijk weer afgevoerd door het lichaam.
Spiritualiteit en synthetische vitaminen
Voor mensen die spiritueel willen ontwikkelen is het onthouden van synthetische producten extra belangrijk, omdat allerlei processen in onze lichamen die daarmee gepaard gaan, minder goed functioneren als we te veel synthetische spullen eten.
Conclusie over plantaardige burgers
De meeste ervaren vegetariërs en veganisten kopen niet veel burgers. Met noten, zaden en peulvruchten kun je heel wat voedingsstoffen binnen krijgen, veel meer dan vlees. Bovendien eten vegetariërs en veganisten meer groente en fruit. Dat het plantaardig dieet een stuk gezonder is, staat buiten kijf. Planteneters hebben een veel lager risico op het krijgen van ziekten als kanker, obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten en alzheimer. Dat zijn ziekten die nu een belangrijke oorzaak zijn van vroegtijdige dood.
Wat is er goed aan vleesvervangers?
Er is wel een goed ding aan vleesvervangers. Vleeseters zitten vaak vast in het stramien dat een maaltijd behoort te bestaat uit
aardappels, groente en vlees. Dat denkbeeld is weliswaar hopeloos achterhaald, maar wordt toch gerespecteerd door velen. Zo ook de industrie: zij bieden een alternatief voor de industrieproducten vlees, kip en vis. Door de acceptatie van dit industrieel fenomeen ligt het nu in ieders handbereik om relatief makkelijk plantaardig te eten, zonder te veel smaakverlies.
Vele vleessoorten zijn vegetarisch verkrijgbaar
De smaak van het meest verkochte vlees, braadworsten, rookworst, kipstukjes, gehakt en hamburgers, zijn tegenwoordig allemaal prima in vegetarische vorm te verkrijgen. Zo kunnen allerlei bestaande recepten eenvoudig aangepast worden met vegetarische producten, zonder dat het aan smaak inboet. Tot de tijd dat iedereen uit ethisch oogpunt en gezondheidsoverwegingen vegetarisch wordt en creatief met noten, zaden, peulvruchten, groenten, fruit, kruiden en specerijen aan de slag gaat, kunnen ook flexitariërs genieten van de smaken waar ze op dit moment de voorkeur aan geven.
Bronnen bij artikel over plantaardige burgers
- Onderzoek voedingsstoffen: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4073139/
- Vegetariërs minder risico op ziekten: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21139125/
- Amerikaans Onderzoek 2021: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09637486.2021.2010035\
- Spaans onderzoek 2021: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8251688/
- Algemene informatie: https://www.nature.com/articles/s41598-021-81684-9
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8838485/
