Gezonde voordelen van de Visvergifboom

Botanische Latijnse naam: Barringtonia asiatica

Engelse naam: Fish-poisontree

Deze schaduw brengende boom groeit prima op het zandstrand of anderszins vlak aan zee. Hij staat bij vrijwel alle eilanden en kustbewoners in de tropen bekend als de plant die vissen kan vergiftigen. Vissen eten de zaden op en gaan snel erna dood, waarna de vissen worden opgegeten door mensen. Als je niet de organen opeet, maar alleen het visvlees, dan kan de mens er niet ziek van worden.

Sommige Indo's noemen hem vierkante klapper, omdat de vrucht iets kleiner is dan een klappernoot, ofwel kokosnoot, maar vier scherpe hoeken heeft.

Net als de klapperboom of kokospalm groeit de Barringtonia asiatica graag aan zee of op het strand.

Distributie Visvergifboom. In het groen zijn oorspronkelijke groeigebied, in het blauw het gebied waar hij is geïntroduceerd.

Naamgeving Barringtonia asiatica

In het Engels wordt de boom Fish-poisontree genoemd. Deze naam hebben we hier vertaald in het Nederlands als visvergifboom, want de boom had nog geen Nederlandse naam.

Deze boom kent in vele landen verschillende namen. Op het eiland Nieuw Guinea worden van oudsher 600 verschillende talen gesproken. Het is het gebied in de wereld met de meest verschillende talen op een relatief klein oppervlak.

Het wordt in Papoea Nieuw Guinea onder andere mwanumbu, mbrut en putu geoemd.

Op de Cook eilanden heet het rain tree. De Engelse naam is zowel sea poison tree als fish poison tree.

Heuse strandreus

De Barringtonia asiatica heeft vooral hele mooie bloemen. Deze bloemen zijn roze en wit en vormen samen een grote pluim.

Op de Engelstalige, Polynesische Cookeilanden wordt het de rain tree genoemd om de volgende reden.

Als de bloemen op hun mooist zijn dan waaien ze bij een klein zuchtje wind al weg. Ze vallen als de regen op de grond en vormen een deken onder de boom.

Op Rarotonga, het hoofdeiland van de Cook-eilanden, zie je de boom regelmatig langs de weg zijn. Ze groeien ook op het strand zelf.

Ze worden zeer groot en breed. In plaats van een woudreus kan deze tropische boom een heuse strandreus genoemd worden.

Wonderschone bloem van de Barringtonia asiatica, foto Forest and Kim Starr

Medicinaal werkzame stoffen Barringtonia asiatica

De belangrijkste medicinaal werkzame stoffen in Barringtonia asiatica zijn:

Bartogenidezuur,
19-epibartogenidezuur,
Anhydrobartogenidezuur,
Hydrocyanidezuur,
Saponinen,
Galluszuur en
Monosacchariden.

Vergif of medicijn?

De boom staat te boek als giftig. Dat klopt op zich. Elk synthetisch medicijn is ook giftig. Daarom moeten ze met voorzichtigheid worden ingenomen, en alleen op basis van doktersvoorschrift.

In kleine hoeveelheden worden onderdelen van deze boom gebruikt als medicijn. Maar dat is niet iets om zelf mee te experimenteren als je in de tropen bent.

Een Papoeavrouw, Esther, vertelt dat het zaad kan worden gebruikt als anticonceptiemiddel. Afhankelijk ervan hoeveel je inneemt, werkt het zaad enige jaren om geen kinderen te krijgen.

In de Filipijnen worden de zaden van de bijna vierkantachtige doosvrucht gebruikt om te vermalen en op de huid te doen tegen schurft.

De zaden zijn giftig voor mensen maar in kleine hoeveelheden doden ze alleen de ingewandswormen. Daarvoor wordt de plant gebruikt in de Filipijnen.

Vrucht visvergifboom op een tropisch strand, foto MurielBendel

Barringtonia asiatica tegen maagperikelen

In West Papoea worden de rode, jonge bladeren gegeten tegen maagpijn en maagzweer. De rest oudere, groene bladeren kunnen niet worden gegeten. Als er wormen in de menselijke ingewanden zijn, gaan deze dood door de vruchten te eten en je krijgt diarree.

Diarree is belangrijk na het doden van de ingewandswormen. Want als wormen dood gaan leggen ze eerst veel eitjes in de darmen.

Als er sprake is van zeer dunne ontlasting, worden deze eitjes snel uit het lichaam verwijderd. Ze kunnen zich niet hechten aan de darmwanden.

Gif van Barringtonia asiatica als muggenverdelger

In Indonesië heeft men veel last van de ziekte dengue of knokkelkoorts. De muggen die dengue veroorzaken zijn dezelfde muggen die malaria veroorzaken, de Aedes aegypti.

Uit Indonesisch onderzoek van de universiteit van Sulawesi blijkt dat de zaden van de barringtonia giftig genoeg zijn om larven van deze mug te doden.

Maar de ziekte dengue zelf wordt er niet mee voorkomen, alleen de verspreiding van de mug kan op deze manier enigszins tegen worden gegaan.

De visvergifboom

Barringtonia asiatica tegen bacteriën en Candida

Componenten in de bladeren van de Barringtonia asiatica zijn goed tegen de schimmel Candida albicans.

Deze schimmelsoort kan op verschillende plekken in het lichaam voor infecties zorgen, zoals in de mond, in de darmen en in de vagina. Candida albicans is een vervelende ziekte die vaak ontstaat door overmatig gebruik van kunstmatige antibiotica.

Antibiotica doden niet alleen ziekmakende bacteriën, maar ook goede bacteriën. Hierdoor ontstaat een balansverstoring, wat nieuwe ziekten tot gevolg heeft, zoals overgroei van bacteriën en schimmels en de bijbehorende inwendige infectieziekten. In principe kiest ons lichaam ervoor om een infectie te laten optreden tegen overgroei van een bacterie.

Deze infectie gaat vanzelf over en dan is in principe het evenwicht tussen de ruim 1000 verschillende bacteriën in ons microbioom of darmflora beter hersteld.

Maar helaas zien artsen dit niet op deze manier. Zij denken nog steeds dat je een inwendige infectie het beste met antibiotica kunt behandelen.

Daardoor wordt het zelfgenezingsproces van het lichaam onderbroken, en door de nieuwe antibioticakuur kweken we alle voorwaarden om 2, 3, of 4 maanden lanter weer een infectie te krijgen.

Om deze reden is het beter met planten of voedsel een ontsteking te stoppen. Dan wordt het lichaam zelf gestimuleerd om de infectie te bestrijden.

Anders gezegd: dan help je het zelfgenezend vermogen van het lichaam, plaats van het tegen te werken met antibiotica.

In het geval van een dodelijke ziekte is het wel belangrijk om antibiotica te gebruiken, als bekend is wat de oorzaak is van de dodelijke infectie.

Bij onschuldige infecties is antibiotica niet nodig, zo vertelt biochemicus Geoffrey Cannon, in een boek uit 1991 genaamd Superbug.

Barringtonia asiatica tegen Staphylococcus aureus

Een component uit Barringtonia asiatica is goed tegen de bacterie Staphylococcus aureus. Dat is een van de meest notoire pathogene bacteriën.

Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Het gebruik van de bladeren van deze boom tegen maagzweer wordt hiermee onderbouwd.

Thee van zaden Barringtonia asiatica als volksmedicijn

Een volksgeneeskundig gebruik in Papoea Nieuw Guinea is het inzetten van een aftreksel op waterbasis van het zaad tegen hoest, griep, keelpijn en bronchitis.

Deze ziekten gaan vaak gepaard met bacteriële overgroei en de ziekmakende bacteriën worden gedood door het aftreksel of de thee. In geval van keelpijn en hoest is het genoeg om een gorgeldrank te maken.

Vruchten aan de boom

Schorsextract tegen bronchitis en TBC

De bast van de Barringtonia asiatica wordt in de Filipijnen gebuikt als middel tegen tuberculose. Als je dat samenvoegt met het gebruik tegen bronchitis op Nieuw Guinea, zou je kunnen vermoeden dat deze plant een tonicum of versterkend middel is voor de longen.

Aan de andere kant hebben beide ziekten te maken met bacteriële infecties. Vroeger kwam tuberculose veel voor maar sinds de hygiëne is verbeterd in vele landen komt deze ziekte nog maar zelden voor.

De antischimmelwerking, antibacteriële werking en antiviruswerking van de Barringtonia asiatica is volgens onderzoek van het WHO wetenschappelijk bewezen.

Bronnen bij artikel Barringtonia asiatica

Tegen Staphylococcus aureus: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21628919
Kaartje geografische verspreiding: Thomas Dijkman
Foto visvergifboom: Forest and Kim Starr
Foto Bloem: Forest and Kim Starr
Foto vrucht op strand: MurielBendel
Botanische tekening uit 1880 door Francisco Manuel Blanco
Overige foto's: Publiek domein via Wikimedia commons
Informatie is deels afkomstig uit interviews
Wetenschappelijke informatie komt uit onderstaande downloadbare bronnen:
1
2
3