Medicinaal gebruik van krinkhout

Botanische Latijnse naam: Securidaca longipedunculata

Deze struik of kleine boom kan 12 meter hoog wordendegulere.pdf. Overigens meldt een Zuid-Afrikaans onderzoek dat de boom slechts 6 meter hoog wordt. Dus ook wetenschappers zijn het niet altijd eens over zaken die klip en klaar zouden kunnen zijn.

Het verse blad van deze plant kan gegeten worden en het wordt toegevoegd aan sauzen en groentemixen.

In West Afrika wordt de wortel gebruikt als gif voor pijlen. Door inname van de wortels zijn gevallen van zelfmoord bekend. In lagere dosis is het een medicijn tegen vele ziekten.

Distributie van krinkhout

Naamgeving Krinkhout

In het Engels wordt het violet tree of fiber tree genoemd. De naam violet heeft het te danken aan de paars tot violette kleur van de bloemen, die in overvloed bloeien aan het begin van het regenseizoen.

De meest gebruikte Afrikaanse naam is krinkhout. Afrikaans is een zustertaal van het Nederlands. Andere namen in het Afrikaans zijn bruidsboom, langboslaag, rooipeultjie, seepbasboom en veselbasboom.

Traditioneel gebruik krinkhout in Zuidelijk Afrika

In Zuidelijk Afrika wordt op de wortel gekauwd tegen tandpijn. Er zit een olie in die wintergreen olie wordt genoemd, en dat bevat substanties die de mondhygiëne ondersteunen.

De wortel en de schors van deze kleine boom worden in Zuid Afrika ingenomen bij meerdere condities, zoals koorts, hoest, tuberculose, reumatische aandoeningen, epilepsie, diarree, constipatie, rugpijn, geslachtsziekten, ingewandswormen, onvruchtbaarheid, en als afrodisiacum,

De wortel wordt zeer fijn vermalen, waarna het kan worden opgesnoven tegen hoofdpijn.

In Zimbabwe worden de wortels onder een huis geplaatst om slangen op afstand te houden.

Gemengd met de wortels van de dwerg custardappel, de Annona stenophylla, is deze wortel in zuidelijk Afrika toegepast als middel tegen gonorroe.

Tros met bloemen, foto SAplants

Voor bijen, tegen slangen

In Ethiopië wordt de boom als belangrijkste boom beschouwd voor de honingproductie van bijen.

De bast, wortelschors en zaden bevatten veel saponinen, die we in het Nederlands ook wel zeepstoffen noemen. Door deze saponinen worden de schors en zaad dikwijls gebruikt om kleding mee te wassen.

In Zimbabwe wordt de wortel van Annona stenophylla en Securidaca longipedunculata samen verwerkt tot een middel wat slangen op afstand houdt.

Voor dit doel wordt het wortelextract rond een huis gesprenkeld op de grond.

De dwergcustardappel is een nauwe verwante van de gewone custardappel, zuurzak en cherimoya..

Nog meer traditioneel gebruik krinkhout

De Hausa, een etnische groep in Nigeria en Ghana, noemt deze plant “uwar magunguna”, wat betekent “Moeder aller medicijnen”.

Deze erenaam heeft de plant waarschijnlijk gekregen omdat het zeer breed inzetbaar is.

Een waterextract van de wortel wordt aangewend bij tandpijn, hoest, jicht, koorts, constipatie, slaapziekte en infectiegerelateerde ziekten. Dit wortelextract op waterbasis wordt ook gezien als psycho-farmacologisch middel. De bladeren van de plant worden gebruikt om het sexleven van de man een extra impuls te geven, en het helpt bij allerlei ziekten zoals reumatische aandoeningen als jicht, artritis en artrose, tuberculose, kanker en geslachtsziekten.
De verse bladeren worden vermengd met de schors van Gardenia erubescens en Jussiaea suffruticosa om een soort pasta-pulp te maken die uitwendig wordt gebruikt bij huidkanker en huidinfecties. Het gedroogde blad wordt verbrand en de rook wordt ingeademd, wat een middel is bij hoofdpijn.
Op vers blad kauwen wordt soms voorgeschreven bij onvruchtbaarheid en het kan helpen de placenta beter te verwijderen bij een vrouw die net is bevallen.
In Mali wordt de wortel gekookt en de stoom geïnhaleerd wat helpt tegen hoofdpijn.
In Zimbabwe wordt een pulp van de wortel op een puist gedaan. Een afkooksel van de wortel wordt gedronken tegen sexueel overdraagbare aandoeningen zoals gonorroe en syfilis, en het wordt ingezet bij borstpijnen.
In Ethiopië worden de wortels van de plant samen met wortel van Sida ovata verpoederd, gemengd met zwavel en door het vuur gedaan. De rook die wordt geïnhaleerd is een medicijn tegen psychose.

Een onwenselijk traditioneel gebruik

Uit een onderzoek naar het gebruik van geneesplanten in Mali door zwangere vrouwen blijkt dat de wortel van Securidaca longipedunculata wordt gebruikt om zelfmoord te plegen. Je kunt je afvragen waarom een zwangere vrouw dat zou willen, maar dat kan gebeuren onder bijvoorbeeld omstandigheden als verkrachting, en de daarbij optredende sociale angst om als onwaardig te worden aangezien.

Hiermee gaat dikwijls grote stress gepaard. De druk van de omgeving kan helaas als dermate zware last worden ervaren dat een persoon eraan onderdoor gaat en er niet mee kan leven. Zulke dingen gebeuren niet alleen in Afrika, ook in Europa en andere werelddelen kunnen mensen door psychische druk zelfmoord als enige uitweg zien.

In feite is het dan de omgeving die iemand vermoord of aanzet tot zelfmoord, hoe je het maar wilt zeggen.

Zulke verschrikkelijke dingen zouden moeten worden ingezien door de mensheid, zodat het niet meer plaatsvindt. Maar helaas worden mensen door andere mensen maar al te graag afgebrand, bijvoorbeeld door massamedia.

Een oorzaak van zelfmoord

Sommige perverse of weinig intelligente journalisten zien het als hun taak om mensen zwart te maken, waardoor het zelfmoordrisico toeneemt. Er zou een soort besef van compassie moeten komen dat veroordelingen van anderen niet zonder gevolgen zijn. Dit zou in het onderwijssysteem kunnen worden opgenomen.

In Mali is bekend dat de wortel in hoge concentraties giftig is omdat het er als pijlgif wordt gebruikt. De wortel bevat methylsalicylaat, wat volgens onderzoekers de gifstof in kwestie is.

Fotoserie Securidaca longipedunculata

Antibacteriële werking en de traditionele aanpak

Infectieziekten zoals tuberculose, malaria, tyfus en griep kunnen steeds minder goed met antibiotica worden bestreden omdat bacteriën massaal resistent zijn geworden tegen deze synthetische stoffen.

Nu is het zo dat een groot deel van de wereldbevolking, met name in Azië en Afrika, toch al weinig toegang hadden tot antibiotica omdat ze gewoonweg te duur waren of omdat er te weinig verkooppunten zijn.

Dat zet de deur wagenwijd open voor het doen van onderzoek naar antibacteriële geneesplanten.

Resistentie van bacteriën heeft ertoe geleid dat artsen steeds vaker twee soorten antibiotica tegelijk voorschrijven, waar vroeger maar één soort nodig was.

Soms helpt dit een beetje, maar de ziektekiemen worden eveneens resistent tegen nieuwe vormen van antibiotica-aanpak.

Een andere manier om de werking van farmaceutische antibiotica te versterken is het gebruik van geneesplanten in combinatie met antibiotica.

Dat werkt een stuk beter, zo veel beter zelfs dat onderzoekers concluderen dat het gebruik van alleen geneesplanten en geen antibiotica de voorkeur heeft, aangezien tegen geneesplanten geen resistentie kan ontstaan.

Een onderzoek ziet dat deze hernieuwde interesse voor geneesplanten in het afgelopen decennium een hoge vlucht heeft genomen niet alleen door de onbetaalbaarheid van farmaceutische antibiotica, maar vooral door hun falende werkingen.

De onderzoekers melden dat uit hun studie blijkt dat een plantextract werkzaam is tegen Candida tropicalis, een schimmelsoort die nauw verwant is aan Candida albicans. Verder werkt het tegen K. pneumonia, P. aeruginosa en Candida albicans.

Een waterextract lijkt niet werkzaam tegen K. pneumonia, alleen een methanolextract, maar de lokale bevolking gebruikt wel een waterextract tegen allerlei bacteriële infectieziekten die worden geassocieerd met deze bacterie, zo zien de onderzoekers. Een thee koken van een plant is een van de meest toegepaste manieren m een medicinaal kruid te bereiden.

Hoe komt het dan dat wetenschappers zie dat een waterextract niet goed werkt? Daar geeft men zelf een antwoord op. Men gebruikt in de wetenschap vaak een koudwaterextract.

De gedroogde wortelschors wordt traditioneel gekookt samen met de wortelschors van Anona senegalensis in water en dit wordt traditioneel gebruikt bij longontsteking, wat aldus wordt veroorzaakt door een overgroei van de bacteriën K. pneumonia en Streptococcus pneumonia.

Koken en synergie

Daarnaast wordt de gedroogde wortelschors in water gedrenkt met Citrus aurantifolia of limoen en wordt het verkregen sap drie dagen oraal ingenomen, wat een medicijn is bij ernstige hoofdpijn, hoest en longontsteking.

Het kan dus goed zijn dat in andere planten de stoffen zitten met synergetische werking die K. pneumonia tegengaan zodat ze geen longinfectie kunnen veroorzaken.

Daarnaast is het logisch om te veronderstellen dat door koken er meer medicinale stoffen in het water komen dan middels een koudwaterextract.

Zaadpeul van krinkhout, foto JMK, via wikimedia commons

Wetenschappelijk bewezen werkingen

Zuid-Afrikaans onderzoek zet op een rij welke medicinale werkingen van deze struik of boom wetenschappelijk bewezen zijn. Securidaca longipedunculata is:

Antiparasitair,
Antioxidant,
Antimalaria,
Ontstekingsremmend,
Antibacterieel,
Antischimmel,
Verlagend voor de bloedsuikerspiegel,
Stimulerend voor de aanmaak van enzymen,
Anti-epilepsie,
Angstremmend,
Rustgevend en
Ontwormend.

Het kan eveneens in een moestuin worden gebruikt als insecticide en pesticide.

Bronnen bij artikel Krinkhout

Kaartje geografische verspreiding: Thomas Dijkman
Foto's: Wikimedia commons
Foto tros met bloemen: SAplants
Kopfoto: Marco Schmidt
Alle overige foto's: JMK
Informatie is deels afkomstig uit interviews
Wetenschappelijke informatie komt uit onderstaande downloadbare bronnen:
1
2
3
4
5
6