De geneeskracht van cassave 

Culinair verantwoorde gezondheidsvoordelen van cassave

Latijnse naam: Manihot esculenta

Cassave wordt ingedeeld bij de botanische familie genaamd Euphorbiaceae. In Ghana wordt deze struik in lokale talen Bankye genoemd, maar vaker zegt men cassava. De knollen en bladeren zijn beide eetbaar, maar kunnen ook beide medicinale toepassingen hebben. De bladeren bevatten een stuk meer voedingsstoffen dan de knollen. In Ghana worden de bladeren regelmatig gegeten maar ze liggen niet op de markt. Rond dorpen groeien veel cassaveplanten en die hebben zoveel bladeren dat de eigenaars ervan mensen rustig laten plukken.
Het blad dient als wondkruid, gaat aambeien tegen, en wordt voorgeschreven bij slangenbeten. Het blad en de wortel samen worden vooral gebruikt bij oogproblemen.

De meeste gangbare groenten zijn uitgebreid onderzocht op medicinale werkingen, maar cassave is dat lot nog niet beschoren, terwijl het een tropisch stapelgewas is.

Geografische verspreiding van cassave. Deze pantropische groente groeit in een groot gebed van de wereld en wordt gegeten door 2 miljard mensen als hoofdgewas.

Begin met onderzoek medicinale werking cassave

Ondanks dat cassave door 2 miljard mensen op de wereld als stapelgewas wordt gebruikt, is het weinig onderzocht op medicinale werking.

Ethiopische onderzoeker hebben een begin gemaakt met het in kaart brengen van de medicinale waarden van cassave. 

Allereerst is het belangrijk om te weten dat de giftige stoffen in cassave eruit gaan als de cassave verhit wordt. Dus een cassaveknol of blad kan niet rauw worden gegeten.

• De Ethiopiërs zien dat cassave veel ijzer bevat, waardoor het goed is voor het bloed en tegen anemie.
• Het bevat veel vezels waardoor het goed is voor de spijsvertering.
• Er zit veel kalium in waardoor het goed is voor de bloeddruk
• Omdat er geen gluten in zitten is het goed voor mensen met coeliakie.
  
• Aangezien er veel vitamine K, calcium en ijzer in zit is het goed voor de botten.
• Door de vitamine K helpt het om Alzheimer te voorkomen.
• Uit voorlopige onderzoeken blijkt dat cassave zou helpen met prostaatproblemen zoals prostaatvergroting en prostaatkanker.
• Door het antioxidant effect van cassave lijkt het uit dierproeven een positief effect te hebben tegen diabetes.

Diaserie cassave

Makkelijk gewas om te kweken

Cassave is met name in de tropen een zeer belangrijk knolgewas. 

Het is gemakkelijk te kweken aangezien je slechts een kale tak van een andere cassaveplant van 50 centimeter in de grond hoeft te stoppen om na een jaar een nieuwe planten met grote cassaveknollen te verkrijgen.

Overigens is dat de meest gebruikte methode, maar je kunt ook veel kortere takken in de grond stoppen om een nieuwe cassaveplant te verkrijgen.
De cassave kan viermaal per jaar geoogst worden, volgens gids Francis in Butre, Zuidwest Ghana, maar dit blijkt een onzinverhaal.

Het duurt zeker een jaar voordat de ondergronds groeiende knollen groot genoeg zijn om te eten. Gidsen in Ghana vertellen soms allerlei verhalen om indruk te maken op toeristen.

Het eten van cassaveblad

Steeds vaker gaan mensen in Afrika niet alleen de knollen eten maar ook de bladeren als groente. Vroeger werden de bladeren weggegooid of als veevoer gezien, maar in Zuidoost Azië niet.

Daar was al langer bekend dat cassaveblad een belangrijke en gezonde groente is.

Het ligt soms op de groentemarkt in landen als Indonesië. In Ghana wordt het blad van cassave gegeten, maar niet dagelijks.

Cassaveblad is zeer gezond voor mensen. Er zitten meer vitaminen en mineralen in dan in de knol.

Cassavebladeren door de rijst mengen

Cassavebladeren zijn een ideale groente in de tropen. Hij groeit op zeer veel plekken, omdat men graag de cassaveknollen gebruikt voor gerechten.

De bladeren worden iets minder gegeten. Maar als je in de tropen de beschikking hebt over een huis met een keuken, dan kun cassaveblad als goedkope of gratis groente gebruiken.
Je plukt vooral de schone, jonge bladeren en wast ze. 

Daarna snijd je ze klein en je mengt ze door de rijst. Zo geef je de rijst wat extra groenten, gezondheid en geneeskracht mee.
In Nederland kun je hetzelfde doen met verse brandnetelblad, wat wel als nadeel heeft dat het kan prikken.

Andere eetbare wilde groenten in Nederland zijn paardenbloemblad, look-zonder-look en perzikkruidblad.

Recept Ghanese fufu met Cassava en kookbanaan

Fufu is een traditioneel recept in Ghana. In andere landen wordt rijpe kookbanaan gebruikt, maar in Ghana gebruikt men onrijpe kookbanaan, waardoor het een beetje andere smaak heeft.
Je schilt en kookt de cassave en onrijpe kookbanaan. Je kookt het en maakt er een puree van. In plaats van kookbanaan wordt er ook cocoyam of taro gebruikt.

De puree wordt gegeten met een pindasoep, of oliepalmnotensoep.

Fufu, nu ook uit een pak verkrijgbaar

Tegenwoordig kun je in Ghana een pak kopen met cassavepoeder en bakbanaanpoeder, maar oorspronkelijk wordt het gemaakt met de verse producten. 

Veel mensen in Ghana vinden het maar niks om het poeder te gebruiken, want dat is niet zoals het eigenlijk traditioneel altijd gebeurde..
Bij een fufu wordt vaak een lichte soep gegeten.

Cassavecake

Recept lichte soep voor bij de fufu

Tomaten, aubergines, gember, knoflook, ui, hete peper, zout en zwarte peper, 

Alle ingrediënten worden samen in een koekenpan gebakken met kokosolie, extra vergine olijfolie of roomboter. Als het gaar is wordt er water bij gedaan, zodat het een soep wordt.

Is cassave gezond?

Van de knollen van cassave werd vroeger gezegd dat er niet al te veel voedingsstoffen in zaten. 

Sommige onderzoekers dachten zelfs dat bepaalde volkeren, die onderzocht zijn door medici van het Rode Kruis, ziek werden van het eten van cassaveknollen.
Dat is onjuist gebleken. Men werd ziek van vaccinaties en medicijnen die de medici gaven, en niet van deze groente.  Cassave is zeker gezonder dan witte rijst en ongeveer net zo gezond als aardappelen.

De reden dat door de industrie betaalde onderzoekers cassave in een kwaad daglicht probeerde te stellen, is dat men de slechte werking en vele bijwerkingen van synthetische medicatie probeert te verhullen. 

Vaak zijn mensen die dicht bij de natuur leven en zelf hun biodynamisch voedsel kweken veel gevoeliger voor de bijwerkingen van vaccinaties en medicaties. 

Cassaveblad gezonder dan de knol

De bladeren van cassave zijn nog gezonder als de knollen zelf. Antioxidanten die zijn aangetroffen in de stelen van cassaveplanten zijn: isovanilline, 6-deoxyjacareubine, scopoletine, syringaldehyde, pinoresinol, p-coumaarzuur, ficusol, balanofonine en ethamivan.
In Zuidoost Azië zie je regelmatig cassaveblad op de markt liggen maar in Afrikaanse landen worden cassavebladeren alleen gegeten om medicinale redenen, of als er door seizoenstekorten te weinig bladgroenten te koop zijn. 

In Afrika en Zuid-Amerika wordt cassaveblad vaak als diervoeder gebruikt.

Bladeren van cassave hebben ontwormend effect

De bladeren van cassave hebben ontwormende eigenschappen. Wormen vormen een steeds groter probleem in de wereld.

We eten steeds meer voedsel zonder ontwormende eigenschappen, zoals kasgroenten waaruit allerlei belangrijke stoffen zijn weg gekweekt, ten faveure van snelle productietijd, de smaak, een langer plankleven of kookgemak.

Daarom is het belangrijk om te weten dat sommige groenten zoals cassaveblad ontwormende eigenschappen hebben.

De cassaveplant kan je groot laten worden, zodat je in een tropische tuin elke dag de bladeren kunt plukken om te eten.

Waarom moet je groenten goed wassen?

Helemaal in Afrika is dat belangrijk omdat het erg makkelijk is om wormen op te lopen. Dat kan bijvoorbeeld door in een zoetwatermeertje te zwemmen.

Een andere manier om wormen binnen te krijgen is via het eten van kolen en andere groenten op de markt. Deze kolen worden voornamelijk gekweekt met rioolwater.
Omdat kolen bladerig zijn komt het water tussen de bladeren. Bij andere groenten zoals uien is dit gevaar door de groeiwijze een stuk kleiner. 

In ieder geval kan het geen kwaad om in Afrika zeer regelmatig producten te eten met ontwormende eigenschappen zoals zelf geplukt papajablad, cassaveblad en neembladeren.

Links, bronnen en referenties over cassave

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4832901/
  
• Kaartje geografische verspreiding: Thomas Dijkman
• Foto's: Publiek domein via Wikimedia Commons
• Informatie is opgedaan uit interviews tijdens reizen
• Wetenschappelijke informatie komt uit onderstaande downloadbare bronnen:
• 1
• 2
• 3