De geneeskrachtige toepassingen van ambarella

Botanische Latijnse naam: Spondias cytherea

De naam "Spondias cytherea" heeft Griekse oorsprong en suggereert een link naar vruchtbaarheid en mogelijk aantrekkelijke kenmerken, mogelijk geïnspireerd door de mythologie. De veelzijdigheid van deze plant, zowel in voeding als geneeskunde, illustreert de rijke tradities en kennis die ermee verbonden zijn, en benadrukt de potentie van natuurlijke bronnen voor verschillende aspecten van menselijk welzijn. De ambarella is een goede bron van pectine en vezels.

Ambarella aan de boom, Foto: Wagino 20100516

Ambarella in een vogelvlucht

Spondias cytherea, ook bekend als "cythera plum" of "caytekre plum," is een plantensoort die inheems is in bepaalde delen van Oceanië, Polynesië en Zuidoost-Azië.. Traditioneel wordt deze plant in verschillende culturen gebruikt voor verschillende doeleinden. Enkele van de traditionele toepassingen van Spondias cytherea zijn:

1. Voedselbron: De vruchten van Spondias cytherea worden vaak geconsumeerd als voedselbron. Ze kunnen vers worden gegeten of worden verwerkt tot sappen, jams, chutneys en andere culinaire bereidingen.
2. Medicinaal gebruik: In sommige traditionele geneeskundige systemen worden delen van de Spondias cytherea-plant gebruikt voor medicinale doeleinden. Bijvoorbeeld, in sommige delen van het Caribisch gebied worden delen van de plant gebruikt voor de behandeling van aandoeningen zoals diarree, spijsverteringsproblemen en koorts.
3. Huidverzorging: Het sap of de extracten van Spondias cytherea kunnen worden gebruikt voor huidverzorging. Ze worden soms toegepast op de huid om huidirritaties te verzachten of om de huid te hydrateren.
4. Traditionele keuken: Inheemse bevolkingsgroepen in Zuid-Amerika gebruiken de vruchten van Spondias cytherea als ingrediënt in traditionele gerechten. De vruchten kunnen worden verwerkt in soepen, sauzen, en andere gerechten om smaak en voeding toe te voegen.
5. Verlichting van maagklachten: Het sap van Spondias cytherea kan worden gebruikt om milde maagklachten en spijsverteringsproblemen te verlichten. Het wordt soms ingenomen om maagzuur en indigestie te verminderen.

6. Energiebron: De vruchten van Spondias cytherea kunnen ook dienen als een natuurlijke bron van energie vanwege hun voedingswaarde. Ze worden vaak geconsumeerd om snel energie te verkrijgen.

Naamgeving Spondias cytherea

Foto: Anagoria

De botanische naam "Spondias cytherea" verwijst naar een specifieke plantensoort binnen het geslacht Spondias. Laten we de naam opsplitsen voor een beter begrip van de betekenis en herkomst:

1. Spondias: De naam "Spondias" is afgeleid van het Griekse woord "spondylos", dat "wervel" of "kraakbeen" betekent. Dit verwijst naar de bultige textuur van de vruchten die in het geslacht Spondias voorkomen.

2. Cytherea: De term "cytherea" is een bijvoeglijk naamwoord dat is afgeleid van "Cythera," dat in de Griekse mythologie verwijst naar het eiland Kythira (ook wel Cythera geschreven). Kythira is een Grieks eiland dat is genoemd naar de godin Aphrodite (Venus), die vaak wordt geassocieerd met liefde, schoonheid en vruchtbaarheid.

Samengevoegd suggereert de naam "Spondias cytherea" dus een link naar de vruchtbaarheid en mogelijk de aantrekkelijke kenmerken van de plant of zijn vruchten. De naam weerspiegelt waarschijnlijk een combinatie van de fysieke kenmerken van de plant en mogelijk ook enige symboliek uit de mythologie.

Ambarella, jodenpruim en Pommisitair

Bladgroei Ambarella, Foto: Forest & Kim Starr

Spondias cytherea wordt ook ambarella genoemd. Een andere Latijnse naam is spondias dulcis. Andere namen zijn: golden apple, tahitian apple, Otaheite apple, Tahitian quince, Polynesian plum, Jew plum cajá-manga, manzana de oro, cajarana, juplon . Uiteraard zouden we ook de Nederlandse vertaling kunnen gebruiken zoals tahiti-appel, gouden appel of jodenpruim. Papoea's noemen de vrucht vaak bij de Latijnse familienaam: spondias.

In het Indonesische heet de boom kedondong, soms geschreven als kedongdong. Deze naam wordt ook door Nederlanders en Indo's gebruikt. De Franse naam is pomme de cythere. In Suriname gebruikt men een verbastering van deze naam: pommisitair.

De vrucht wordt in Suriname gekweekt, zij het niet op grote schaal. De vrucht wordt geëxporteerd naar Nederland en is soms te koop in Surinaamse of tropische winkels. Kwa vorm lijkt de kedondong op een pruim, vandaar dat in sommige namen het woord pruim voorkomt.

Antibacteriële werking Spondias cytherea

Bloem Ambarella, Foto Forest & Kim Starr

Wetenschappers zijn vaak verbaasd over het ongebreidelde gebruik van antibiotica in de medische praktijk. Vooral biochemici wijzen er voortdurend op dat er legio natuurlijke en beter functionerende alternatieven zijn voor farmaceutische antibiotica.

Het is een betere antibiotica dan de farmaceutische antibiotica, in die zin dat het meer breedspectrum is.Ook uit andere onderzoeken blijkt dat kedondong over sterke antibacteriële werking beschikt.

Het wordt hoog tijd dat de medische wereld de onderzoeken van de biochemici serieus neemt en allerlei plantextracten gaan onderzoeken op antibacteriële werking bij mensen.

De bijwerkingen van industrieel geproduceerde antibiotica zijn namelijk enorm vervelend, en vinden in veel gevallen pas maanden later plaats zodat ze niet getraceerd kunnen worden naar de schadelijke stof antibiotica.

Het komt er op neer dat farmaceutische antibiotica, een enkele kuur daarvan, 1/3 van de darmflora dood maakt, waardoor mensen op den duur allerlei ziekteproblemen ontwikkelen zoals diarree, misselijkheid, flatulentie, constipatie, voedselallergie, voedselintolerantie, prikkelbaredarmsyndroom, ziekte van Crohn, en nog veel meer ziekten. Dat kan voorkomen worden door plantaardige antibiotica te gebruiken.

Ambarella Tegen Oogproblemen

In Bangladesh wordt de kedondong gebruikt om oogproblemen en ooginfecties tegen te gaan.

Over het algemeen worden de bladeren gekookt en het afgekoelde afkooksel wordt gebruikt om de ogen mee te wassen, teneinde de ontsteking te bestrijden.

Gebruiken van Ambarella uit de Volksgeneeskunde

Salade met ananas, papaja, sinaasappel en ambarella

Er zijn vooral volksgeneeskundige gebruiken bekend van kedondong. Nog niet al deze gebruiksmethoden zijn in werkzaamheid onderschreven door de wetenschap.

Hoestmedicijn: sommige mensen gebruiken het fruit zelf als hoestmedicijn. Anderen raden aan om een afkooksel van de bladeren te maken en dit te vermengen met honing.

Diarreemedicijn: De bast van de kedondongboom gaat diarree tegen. Maar ook het fruit wordt gegeten tegen diarree.

Traditionele toepassing per regio

De traditionele medische toepassingen van Spondias cytherea variëren afhankelijk van de specifieke cultuur en bevolkingsgroep. Hier zijn enkele van de medische traditionele werkingen van Spondias cytherea, per land of volk:

1. Caribische eilanden: Trinidad en Tobago: De vruchten van Spondias cytherea worden traditioneel gebruikt voor de behandeling van diarree, dysenterie en andere spijsverteringsproblemen. Het wordt ook ingezet om maagklachten te verlichten.
2. Suriname: In Suriname worden de vruchten van Spondias cytherea gebruikt als een natuurlijke remedie tegen maagklachten, diarree en spijsverteringsproblemen. Het sap wordt soms ingenomen om deze symptomen te verlichten.
3. Brazilië: In sommige delen van Brazilië worden de bladeren van Spondias cytherea gebruikt voor de behandeling van ontstekingen en pijnlijke gewrichten. Het wordt vaak gebruikt als een kompres op de aangetaste gebieden.
4. Colombia: In Colombia worden de vruchten van Spondias cytherea traditioneel gebruikt voor de behandeling van maag- en darmklachten, zoals diarree en indigestie. Het sap wordt ook gebruikt om koorts te verminderen.
5. Caribische inheemse volken: Inheemse volken in het Caribisch gebied hebben Spondias cytherea gebruikt om maagklachten en spijsverteringsproblemen te behandelen. Het sap of de extracten worden soms ingenomen om deze symptomen te verlichten.
6. Cambodja: In Cambodja wordt de schors gebruikt in de volksgeneeskunde tegen diarree. Het fruit wordt aangewend bij jeuk, maagzweer, keelpijn, huidontsteking, om het gezichtsvermogen te verbeteren en ooginfecties te behandelen.

Traditioneel gebruik bij volken in Indonesië

Maagklachten: In Indonesië wordt Spondias cytherea vaak gebruikt om maagklachten te verlichten. Het sap van de vruchten wordt soms ingenomen om maagzuur te verminderen en spijsverteringsproblemen te verlichten.

1. Verkoudheid en hoest: De vruchten van Spondias cytherea kunnen worden gebruikt om hoest en verkoudheid te behandelen. Het vruchtensap kan worden gemengd met andere ingrediënten om hoestsiropen of drankjes te maken die worden ingenomen om de symptomen te verlichten.
2. Huidproblemen: Het sap van Spondias cytherea kan lokaal worden aangebracht op de huid om bepaalde huidproblemen te behandelen, zoals kleine wondjes, huidirritaties of insectenbeten.
3. Koortswerend: In sommige Indonesische gemeenschappen wordt geloofd dat Spondias cytherea een koortswerende eigenschap heeft. Het kan worden gebruikt om koorts te verminderen, mogelijk door zijn verkoelende eigenschappen.
4. Algemeen tonicum: Spondias cytherea wordt soms beschouwd als een algemene tonic die kan helpen bij het versterken van het lichaam, het verhogen van de energie en het bevorderen van het algemene welzijn.

Vrucht, vezels en bladgroei Ambarella, Foto: Forest & Kim Starr

Medicinale werking bladeren Tahiti-appel

De bladeren van de Tahiti-appelboom worden in Zuidoost Azië als groente gegeten. Bladeren van allerlei gerelateerde planten zoals de Spondius pinnata en Spondius mombin hebben medicinale waarde.

Vaak is het zo dat als planten uit dezelfde familie medicinale waarde hebben, de medicinale werkingen enigszins verspreid zijn over de familie.

Maar er is nog niet uitgebreid onderzocht welke medicinale effecten de bladeren van kedondong hebben. We weten nu vooral dat het goed is voor de huid, ontstekingsremmend, en antibacterieel.

Blad Ambarella tegen Brandwonden

Een andere plant die nauwe gerelateerd s aan de Tahiti-appel is de Spondias dulcis. Er is een Indonesisch onderzoek gedaan naar het gebruik bij brandwonden.

Het blijkt dat als ratten brandwonden hebben, er sneller nieuwe huid en nieuwe bloedvaten worden aangemaakt als de huid wordt ingesmeerd met een combinatie van vaseline en bladextract van Spondias dulcis.

Dit is voor mensen en dieren in de tropen een veilige manier om van brandwonden te genezen.

Diaserie Spondias cytherea

De ambarella tegen kanker

Ambarella wordt traditioneel tegen kanker gebruikt en een wetenschappelijk onderzoek dat in 2018 is gepubliceerd bevestigt deze werking.

De onderzoekers meten dat de tumors kleiner worden nadat het fruit op een tumor wordt gedaan. Het is getest op melanomen, wat de medische term is voor huidkanker.

Gebruik hout Spondias cytherea

Het hout van Spondias cytherea, de Tahiti-appelboom wordt in de huizenbouw gebruikt, en daarnaast voor de vervaardiging van meer subtiele houten objecten zoals muziekinstrumenten, houten sieraden en beeldjes.

Het hout wordt ook gebruikt als verpakkingsmateriaal en om lucifers te maken.

Bronnen artikel Ambarella

Eerste en derde foto: Anagoria
Tweede foto: Wagino 20100516
Overige foto's: Forest & Kim Starr
Tegen kanker: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30317973/
Medicinale werking Spondias soorten:
https://academic.oup.com/jpp/article/75/2/162/6985911?login=false
Pectine en vezels: https://academic.oup.com/jpp/article/75/2/162/6985911?login=false
Medicinale werking Spondias soorten: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36838849/
Medicinale werking: https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Spondias+cytherea
Cambodja: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8614698/
Antioxidant: https://www.researchgate.net/publication/346268354_Antioxidant_Potential_and_the_Effects_of_the_Aqueous_Extract_of_Spondias_cytherea_Fruit_Pulp_on_B16-F10_Melanoma_Cell_Cycle