De geneeskracht van lijnzaad en lijnzaadolie

Latijnse naam: Linum usitatissimum

'Usitatissimum' betekent 'meest nuttig'. De plant kreeg deze naam omdat het op allerlei manieren gebruikt kan worden. Van linnengoed tot geneesmiddel, men gebruikt lijnzaad ervoor. Ook kun je een houten huisje insmeren met lijnzaadolie zodat het hout langer goed blijft. Lijnzaad is een plantje dat goed groeit in Nederland. Je zou het in je eigen tuin kunnen zetten. Lijnzaad is gebroken en ongebroken te koop.

In gebroken vorm neem je de voedingsstoffen sneller op, maar als het in gebroken vorm wordt bewaard, dan vervliegen ook voedingsstoffen. 

Als je een beetje handig ben dan kun je lijnzaad zelf breken met een blender, keukenmachine of vijzel. Er is ook lijnzaadolie te koop wat heel gezond is, maar het gaat snel gek ruiken.

Historie lijnzaad

Er is divers wetenschappelijk bewijs over de historie van lijnzaad. De oudste bewijzen van cultivering van lijnzaad stammen van 8000 jaar geleden. 

Lijnzaad wordt ook wel vlaszaad genoemd. Vroeger werd vlas gebruikt om draad van te maken, waar touw of doeken van kan worden gemaakt. Deze doeken of linnen zijn terug te vinden in de naam, namelijk lijn of linum.

De antieke Egyptenaren gebruikten vlaszaad om linnen te maken en als medicinaal voedsel. Dit gebruik is lang doorgegaan want de eerste Europese kolonisten in Amerika namen vlaszaad mee voor het vervaardigen van textiel. 

Op een gegeven moment werd katoen beter bevonden om textiel te maken. Vlas heeft meer sterke vezels dan katoen, maar katoen is meer elastisch. Onderzoekers denken dat vlaszaad in eerste instantie in de textielproductie werd gebruikt, en in tweede instantie als olie voor lampen.

Tegenwoordig wordt lijnolie nog steeds gebruikt in sommige soorten verf en houtbewerkingen. Maar naast de praktische toepassingen heeft lijnzaad ook al vanaf het antieke Egypte medicinale aanwendingen gekend. 

Het werd in die tijd al gebruikt als laxeermiddel, een toepassing die nog steeds wordt ingezet.

Video over lijnzaad

Gekke geur

Momenteel is lijnzaad en lijnzaadolie steeds meer een voedingsmiddel geworden maar wordt het vaak alleen gegeten om de medicinale toepassingen. 

Het is namelijk niet echt lekker en de olie kan een beetje vissig gaan ruiken en smaken, iets wat overigens niet helemaal onlogisch is als je bedenkt dat er veel omega 3 in lijnzaad zit, wat ook in visolie zit. 

Maar naar deze geurovereenkomst is nog niet echt wetenschappelijk onderzoek gedaan.

Traditioneel gebruik lijnzaadolie

Traditioneel wordt lijnzaadolie gebruikt tegen gewrichtspijn zoals artritis, spierpijn, moeilijk herstelbare wonden, als zonnebrandmiddel en het wordt ingezet bij huidproblemen zoals acne, psoriasis, en eczeem.

Lijnzaad tegen cardiovasculaire aandoeningen

Uit diverse onderzoeken blijkt dat lijnzaadolie cholesterolverlagend werkt. 12 weken lang werden mannen van middelbare leeftijd met hoog cholesterol 8 gram alfalinoleenzuur, wat neerkomt op een eetlepel lijnzaadolie, gegeven, en het blijkt dat de bloeddruk hierdoor verlaagd wordt. 

Allerlei ontstekingen in het bloed dalen door lijnzaadolie, en dat helpt tegen diverse vaatziekten, zoals trombose, hoge bloed aderverkalking, hoog cholesterol en hoge bloeddruk.

Een belangrijke manier waarop vlaszaad tegen cardiovasculaire aandoeningen werkt is het feit dat de omega 3 vetten in het celmembraan gaan plaatsnemen, waardoor allerlei stoffen zoals zuurstof en stoffen met antioxidantwerking in de cel worden toegelaten, zodat er een lager risico is op oxidatie en oxidatieve stress. 

De aderwanden worden ook soepeler van omega 3 doordat er minder oxidatie van LDL-cholesterol en bloedvetten plaatsvindt.

Als de bloedvaten minder elastisch worden komt dat in het algemeen doordat LDL en bloedvetten zich in geoxideerde vorm aan de aderwanden hechten, waarna ze problemen veroorzaken in de aderwanden zelf, zodat in het ernstigste geval deze kunnen scheuren. 

Daarom is het goed om te weten dat lijnzaadolie de aderwanden verbetert in kwaliteit.

Lijnzaad tegen borstkanker

Lijnzaad bevat zeer veel lignanen, zelfs 800 keer zoveel als andere voedselbronnen. Sesamzaad bevat ook veel lignanen, maar toch bevat lijnzaad nog altijd 47 leer zoveel lignanen dan sesamzaad. 

Lignanen worden in ons lichaam omgezet tot bio-identieke hormonen zoals fyto-oestrogenen. Er is al veel bekend over de voorkomende en genezende werking van fyto-oestrogenen bij hormoongerelateerde kankersoorten zoals borstkanker.

Door het oestrogeenmetabolisme te veranderen worden kankercellen niet langer groter. 

Daarnaast verkleinen fyto-oestrogenen het risico op borstkanker. Daarnaast bevat lijnzaad veel antioxidanten, die eveneens een antikankerwerking hebben.

Uit verkennend onderzoek blijkt dat lijnzaad ook goed zou kunnen werken bij prostaatkanker, maar daar is iets minder over bekend.

Lijnzaad tegen overgewicht

Wanneer ongebroken lijnzaad wordt in water wordt geweekt, ontstaat er een soort natuurlijke slijmlaag. 

Wanneer de lijnzaden vervolgens inclusief deze laag worden gegeven, dan hebben ze een cholesterolverlagende en bloedsuikerspiegelverlagende werking.

In de fytotherapie is deze vorm van lijnzaad eten een gebruikelijk middel tegen obesitas. 

Je gaat eerder vol zitten, terwijl je helemaal geen vulstoffen tot je neemt, wat kan leiden tot afname in gewicht, zo verhaalt Dr Geert Verhelst in zijn Groot Handboek Geneeskrachtige Planten.

Overigens is het altijd goed om meerdere manieren tegen overgewicht toe te passen, en niet te vertrouwen op één manier.

Goed voor de hersenen

Lijnzaad is goed voor de informatieoverdracht van neuronen, en kan daarmee een beschermend middel zijn tegen hersendegeneratieve ziekten zoals de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer. 

Ook is het een middel bij ADHD, bipolaire stoornissen, depressie en symptomen va de menopauze. 

Lijnzaad is nog niet goed onderzocht tegen deze ziekten, maar volgens onderzoekers ligt het in de lijn der verwachting dat lijnzaad hier tegen helpt.

Lijnzaad behoort tot de krachtige medicinale voeding

Hormoontherapie met lijnzaad

Vrouwen in de menopauze hebben relatief vaak last van allerlei symptomen zoals opvliegers, depressie en ze hebben een verhoogd risico op osteoporose. 

In de reguliere geneeskunde wordt een hormoontherapie gedaan hiertegen, en aangezien lijnzaad over veel lignanen beschikt, die zich in het lichaam omzetten tot fyto-oestrogenen en zich binden aan oestrogeenreceptors, kunnen deze stoffen de hormoonhuishouding mee helpen herstellen. 

Ook andere noten zoals pecannoten bevatten fyto-oestrogenen.

Een hormoontherapie met lijnzaad kan ook helpen bij menstruatieproblemen en onvruchtbaarheidsproblemen.

Tegen maagzweer

Maagzweer wordt tegen gegaan met voedsel wat veel slijm heeft, zoals bijvoorbeeld gekookte okra. In water geweekte lijnzaad kent eveneens een slijmlaag en kan daardoor behulpzaam zijn bij een maagzweer. 

Niet alleen het slijmlaagje rond lijnzaad werkt hier goed tegen, ook lijnzaadolie is een middel dat een maagzweer kan tegengaan.

Recepttips lijnzaad en lijnzaadolie

Weinig mensen zullen lijnzaad alleen eten om de smaak. Het is een zaad met allerlei geneeskracht en wordt vooral om die reden gebruikt. Maar als je het combineert kan het best lekker zijn .

1. Lijnzaad kan meedoen in een salade die rijk is aan groenten.
2. Lijnzaadolie kun je over een salade doen.
3. Lijnzaadlijnzaadolie kun je toevoegen aan een smoothie om deze wat vettiger en gezonder te maken.
4. Lijnzaadolie kun je over een rijstmaaltijd doen.
5. Gebroken lijnzaad is een gezonde toevoeging aan een pap of muesli.
6. Als je ervan houdt om brood te dopen in Keltisch zeezout lekkere olie, zoals olie van pompoenpitten, kun je er voor de verandering een eetlepel lijnzaadolie aan toevoegen.
7. Maak eens een saladedressing met honing, mosterd, appelazijn, sap van citroen, lijnzaadolie en olijfolie.
8. Verpoeder rozemarijn en voeg het toe aan een flesje lijnzaadolie dat je gebruikt om dagelijks een eetlepel lijnzaadolie te nemen tegen cardiovasculaire aandoeningen of hersendegeneratieve ziekten,
9. Maak een broodspread met avocado, tijm, selderij, lavendel, munt, lijnzaadolie, gebroken lijnzaad, en gebroken zonnebloempitten en gebroken pompoenpitten.
10. Pureer lijnzaad, pompoenpitten, walnoten of pecannoten samen met basilicum en maak een pesto verder volgens het recept, met Parmezaanse kaas, zwarte peper en Keltisch zeezout. Doe er lijnzaadolie bij om het wat zachter te maken en gebruik de pesto op toastjes of biologisch brood, of op een volkoren pastamaaltijd.  

Lees verder:

Meditatie 1 Voeden in geestesvolheid 

Corylus avellana Hazelnoot 

Cannabis sativa Hennepzaad