Gezondheidsvoordelen van Afrikaanse kurkboom

Boom vol geneeskracht uit West-Afrika

Latijnse naam: Musanga cecropioides

Foto Ji-Elle

Deze boom is deel van de Cecropiaceae-familie. In Ghana heet het Odwuma. De Engelse naam is African cork wood tree of umbrella tree. Hij groeit veel langs rivieren en meren in West-Afrika.
De bast vormt een traditioneel Ghanees medicijn bij borstpijn. Het wordt ook ingenomen als medicinaal middel bij inname van giftige stoffen.

Het sap uit de stam is een medicijn dat de moedermelkproductie verbetert.

Waarom worden studies naar geneesplanten gedaan?

Wetenschappelijk onderzoek naar de medicinale werking van een plant gaat vrijwel altijd gepaard met een opsomming van het folkloristisch gebruik. Als geneesheren een plant met succes tegen ziekten gebruiken, willen onderzoekers dat wetenschappelijk bevestigd zien, soms alleen maar uit financieel gewin, want in veel gevallen kan een stof uit een plantmedicijn worden geïsoleerd, versynthetiseerd en gepatenteerd, om het in een pil te stoppen.
Deze laatste handelswijze wordt steeds minder populair bij onderzoekers, niet alleen omdat men cynisch wordt ten aanzien van het financieel gewin, wat ook betekent dat medicatie voor lokale bevolking van derdewereldlanden onbetaalbaar wordt, maar ook omdat steeds vaker blijkt dat de ingeslagen weg van synthetische medicijnen dood loopt door de barricades die bijwerkingen opleggen, alsmede door het falen van het synthetisch medicijn.
Steeds vaker blijkt dat een medicinale werking niet aan één stof kan worden toegeschreven maar dat een collectief van plantencomponenten samenwerkt om een medicinale activiteit te genereren,  waarbij de bijwerkingen soms afwezig of minimaal zijn.

Natuurlijke habitat Afrikaanse kurkboom

Traditionele werkingen Afrikaanse kurkboom

Egyptische onderzoekers stelden een mooi overzicht van de traditionele werkingen op. De traditionele medicinale werkingen van Musanga cecropioides: tegen

• Menstruatiepijn,
  
• Ter ondersteuning van bevalling,
  
• Reguleert lage en hoge bloeddruk,
  
• Bloedsuikerspiegelregulerend,
  
• Uitdroging
  
• Voorkomend, tegen hoest,
  
• Ontwormend,
  
• Dysenterie,
  
• Pijnstillend en
  
• Eetlustbevorderend.

Het sap van het blad wordt ingezet als bloedzuiverend middel, om de maag schoon te maken, tegen afscheiding van wit slijm uit vagina of ogen, tegen hoest, tegen borstinfecties en als galdrijvend middel. 

Uitwendig wordt het toegepast als middel om het lichaam mee te wassen bij mensen die last hebben van de slaapziekte, lepra, koorts, pijn en reumatische pijnen.

Detaill Afrikaanse kurkboom, Foto Bart Wursten

Schors tegen hoge bloeddruk

In Zuidwest Nigeria worden de bladeren van de Musanga cecropioides gekookt en wordt het afkooksel gebruikt als remedie tegen hypertensie, hoge bloeddruk. 

Ook het afkooksel van de schors wordt gebruikt als hogebloeddrukmedicijn. 

Het afkooksel wordt 2 tot 3 maal daags ingenomen gedurende twee weken, waarna het hypertensieprobleem is opgelost.
Onderzoekers uit Nigeria willen met hun studie nagaan of het middel goed wordt geaccepteerd door het menselijk lichaam. 

Het blijkt dat het drinken van dit afkooksel niet giftig is. Het extract op waterbasis blijkt bij konijnen hoge bloeddruk te kunnen tegengaan.
Flavonoïden in de schors werken als bioactieve fytocomponenten met medicinale werking. 

Dit onderzoek geeft een ondersteuning voor het folkloristisch gebruik van het medicijn maar het is nog niet genoeg onderzocht om de schors als standaardmedicatie te gebruiken.

Bladgroei Afrikaanse kurkboom, Foto Bernard Dupont

Schorsthee beschermt lever

In de traditionele geneeskunde van Nigeria wordt een extract van de schors niet alleen gebruikt bij hoge bloeddruk maar ook bij leverproblemen zoals voedselvergiftiging, geelzucht en hepatitis. 

Een onderzoeksgroep bestudeerde de werkingen van de schors op wetenschappelijk niveau en zag dat het schorsextract inderdaad leverbeschermende kwaliteiten heeft.
Natuurlijke antioxidanten zoals flavonoïden en alkaloïden liggen waarschijnlijk ten grondslag aan deze medicinale werking. 

Uit de wetenschappelijke literatuur is reeds bekend dat alkaloïden een belangrijke rol spelen voor een leverbeschermende werking.

Schors Afrikaanse kurkboom, Foto Ji-Elle

Bladeren werken iets minder veilig

Egyptische onderzoekers publiceerden eveneens een studie naar de leverbeschermende werking van de bladeren van Musanga cecropioides. 

Voordat men hun onderzoek opstelt legt men uit dat de volgende farmacologische werkingen van Musanga cecropioides zijn bevestigd:

1. Versterkend voor de baarmoeder,
   
2. Bloeddrukverlagend,
   
3. Bloedsuikerspiegelregulerend en
   
4. Tegen diabetes.

De Egyptenaren zagen dat in kleine doses de bladeren leverbeschermend werken maar dat in hogere doses er gevaar optreedt voor de lever. 

Men raadt aan voorzichtig te zijn met het gebruik van het blad.

Bladeren Afrikaanse kurkboom, Foto Ji-Elle

Bronnen bij artikel Afrikaanse kurkboom

• Kaartje geografische verspreiding: Thomas Dijkman
• Foto's van wikimedia commons
• Kopfoto: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Musanga_cecropioides_%C3%A0_S%C3%A3o_Tom%C3%A9_(1).jpg
• Foto detail, Bart Wursten: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Musanga_cecropioides_%C3%A0_S%C3%A3o_Tom%C3%A9_(1).jpg
• ,Foto bladgroei Bernard Dupont: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Urticaceae_Tree_(Musanga_cecropioides)_(7838456802).jpg
  
• Foto schors: Ji-Elle: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Musanga_cecropioides_%C3%A0_S%C3%A3o_Tom%C3%A9_(5).jpg
• Foto bladeren Ji-Elle: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Musanga_cecropioides_%C3%A0_S%C3%A3o_Tom%C3%A9_(5).jpg
  
• Informatie komt deels uit interviews
• Wetenschappelijke informatie komt uit onderstaande onderzoeken:
• 1
• 2
• 3