De medicinale werkingen van cinderellakruid

De Engelse naam is Cinderella weed. In het Nederlands is Assepoesterkruid of cinderellakruid een logische naam

Latijnse, botanische naam: Synedrella nodiflora

Foto: Challiyil Eswaramangalath Pavithran Vipin

Dit geneeskruid dat groeit als onkruid is onderdeel van de Asteraceae-familie. Er is slechts één plant in de genus synedrella. De Ghanezen noemen het Mamponfo. Overigens zijn vele onkruidsoorten geneesplanten en kunnen we gerust stellen dat de term onkruid onterecht is, als ware het geen echt kruid. Neem bijvoorbeeld brandnetel, één van de meest bekende onkruidsoorten in Noord-Europa die tegelijkertijd een prima geneesplant is voor blaas en nierperikelen. De medicinale werkzaamheid van het geneesonkruid brandnetel is uitgebreid onderzocht en bewezen.

Cinderellakruid is een middel tegen psychose en epilepsie.

Distributie Cinderellakruid

Traditioneel gebruik cinderellakruid

Oorspronkelijk komt de plant uit de Amerika's. In India wordt het al erg lang aangetroffen.

Het blad wordt volgens traditionele Ghanese geneeswijzen gebruikt bij epilepsie en het wordt bereid tot purgeermiddel. Een thee van de plant is er een laxeermiddel. In Ghana is het traditioneel een plantaardige pijnstiller.

Een ander Ghanees onderzoek meldt dat het blad wordt gebruikt tegen spontane abortus en de hik.

In India wordt het tot pulp gestampte verse blad gebruikt bij reumatische pijnen zoals jicht, artritis of artrose. Voor dit doel wordt de plant tot pulp verwerkt waarna het uitwendig op pijnlijke reumaplekken wordt gelegd.

Het sap van de bladeren van de plant wordt in India uitgeknepen en de verkregen druppels zijn een traditioneel middel bij oorpijn.

Het plantensap wordt in Congo bij mondinfecties ingezet. Het bladpulp wordt over het tandvlees gewreven om het steviger te maken.

In Maleisië wordt het pulp op de benen aangebracht bij pijn in de benen. Tevens is het een middel bij hoofdpijn, en migraine door de pulp op het hoofd te leggen.

In Indonesië wordt het bladsap gedronken tegen maagpijn. De wortels worden er gekookt en gebruikt als antihoestmiddel.

Pijnbestrijding bij chemokuur

Onderzoekers zien dat vrijwel alle soorten chemokuur pijn veroorzaken., waardoor de patiënten extra gehandicapt zijn. Veel gebruikte antiankermiddelen als paclitaxel, vincristine en cisplatine zorgen voor neuropathische pijn of zenuwpijnen.

Een verlamd gevoel met tintelingen gaat gepaard met brandende pijn, zo beschrijven de onderzoekers. Deze pijn wordt vervolgens bestreden met meerdere soorten synthetische pijnstillers, waaronder opiaten.

In Synedrella nodiflora zitten allerlei medicinale stoffen waaronder flavonoïden, tanninen, saponinen, alkaloïden, cardiacglycosiden, coumarinen, triterpenen, sterolen, anthraquinonen en fenolen.

Een aantal van deze stoffen staan erom bekend dat ze pijn kunnen verlichten.

Men gaf ratten het kankermiddel paclitaxel gedurende 5 dagen en zag dat de haren uitvielen, ze diarree kregen en aan gewichtsverlies lijden. Daarnaast zag men dat de ratten meer pijn hadden.

De ratten die tegelijkertijd met het kankermiddel een extract van Synedrella nodiflora hadden gekregen, hadden aanmerkelijk minder pijn.

De onderzoekers concluderen daaruit dat deze geneesplant over pijnstillende werking beschikt, waarmee de traditionele inzet van Synedrella nodiflora door dit onderzoek wordt bevestigd.

Botanische tekening van Francisco Manuel Blanco, publiek domein via Wikimedia commons

Plantaardig medicijn tegen psychose

Ghanese onderzoekers zien dat planten die bij epilepsie werken vaak ook werken bij psychose.

Eerst meldt men dat ongeveer 2% van de wereldbevolking te maken krijgt met psychosen. Individuen die te maken krijgen met een psychose zijn vaker slachtoffer van suïcide, depressie, aanvallen van angst, agressie, drugsmisbruik, cognitieve problemen, slachtoffergevoelens, armoede en toegenomen medische complicaties.

De onderzoekers vertellen de reden van het uitvoeren van hun studie:

“Current antipsychotic drugs only provide symptomatic relief, without altering disease progression. Additionally, the clinical efficacy of these drugs is often limited by adverse reactions such as photo-sensitivity, jaundice, disabling seizures, blindness, agranulocytosis and neuroleptic malignant syndrome.”

Vertaling:

“Huidige antipsychotische medicijnen geven alleen symptomatische verlichting, zonder het verloop van de ziekte te veranderen. Hieraan toegevoegd is de klinische efficiëntie van deze medicijnen vaak gelimiteerd door bijwerkingen zoals lichtsensitiviteit, geelzucht, epileptische toevallen, blindheid, verminderde witte bloedcellengehalte, en neuroleptisch malignant syndroom.”

Wat is het neuroleptisch malignant syndroom?

Het neuroleptisch malignant syndroom is een ziekte die uitsluitend wordt veroorzaakt door antipsychotische medicatie. De symptomen zijn koorts, verwarring, stijve spieren, variërende bloeddruk, zweten en een snel hartritme.

De onderzoekers zien dit als zeer belangrijke reden om op zoek te gaan naar meer veilige medicijnen. Er zijn allerlei standaardtesten op proefdieren voor antipsychotische medicijnen.

Men ziet na uitvoerig onderzoek dat de Synedrella nodiflora inderdaad over werkingen beschikt die een psychose tegengaan.

Men weet echter niet welke componenten hiervoor verantwoordelijk zijn. Daarvoor is meer onderzoek nodig.

Fotoserie Synedrella nodiflora

Tegen schimmels en bacteriën

De conclusie van een onderzoek gepubliceerd in het magazine Bioscience Discovery luidt dat deze plant in staat is om schimmels en bacteriën te bestrijden.

Het werkt het best tegen Candida albicans, zo is naar voren gekomen uit wetenschappelijke experimenten. Wetenschappers hebben de volgende medicinale stoffen aangetroffen in dit geneeskrachtige onkruid: alkaloïden, flavonoïden, saponinen, triterpenen en polynen.

Synedrella nodiflora tegen epilepsie

Een onderzoeksteam met vooral wetenschappers uit Ghana, aangevuld met iemand uit Zweden en Koeweit, deed een studie naar de werking tegen epilepsie van Synedrella nodiflora.

In de traditionele volksgeneeskunde van Ghana wordt deze plant tegen epilepsie gebruikt.

De onderzoekers zagen dat de plant daar inderdaad tegen helpt, al weet men niet waardoor er een positief effect werd gecreëerd op het centrale zenuwstelsel.

Men denkt dat het via de GABA receptoren kan zijn gegaan, maar er zijn nog andere biochemische wegen mogelijk naar verlichting van symptomen van epilepsie, en die wil men verder onderzoeken.

Wel heeft men al genoeg wetenschappelijke informatie om te kunnen concluderen dat de folkloristische aanwending tegen epilepsie door rationeel onderzoek wordt onderbouwd.

Bronnen bij artikel over cinderellakruid

Kaartje geografische verspreiding: Thomas Dijkman
Kopfoto: Challiyil Eswaramangalath Pavithran Vipin, via Wikimedia Commons
Botanische tekening: Francisco Manuel Blanco
Alle overige foto's: Dinesh Valke
Informatie is deels afkomstig uit interviews
Wetenschappelijke informatie komt uit onderstaande downloadbare bronnen:
1
2
3

De medicinale werkingen van cinderellakruid