Olifantsoor als Voedsel en Medicijn

Botanische Latijnse naam: Colocasia esculenta

Betreed de intrigerende wereld van Colocasia esculenta, ook wel bekend als Olifantsoor. Deze naam alleen al prikkelt nieuwsgierigheid, maar er schuilt nog veel meer achter deze mysterieuze plant en geneeskrachtig voedsel. In Nederland en India staat hij bekend als Taro, maar hij overstijgt de gebruikelijke taro en Chinese Tajer qua omvang. Zijn bijnaam "Olifantsoor" roept beelden op van majestueuze bladeren, maar dit is slechts het topje van de ijsberg.

Reis mee terwijl we de verschillende namen en gebruikswijzen van deze plant ontrafelen, een ontdekkingstocht die ons meeneemt naar India, West Papoea en nog 135 andere landen waar deze plant wordt gekweekt.

Gebieden waar taro of olifantsoor het meest geproduceerd wordt

Naamgeving olifantsoor

De meest gebruikte naam in Nederland, maar ook in India is Tarot. Deze tarot is echter wat groter dan de gebruikelijke tarot op de markt, en al helemaal veel groter dan de Chinese Tajer, of tarot.

In India wordt deze plant Elephant-ear, Cocoyam, Chembu en Eddoe genoemd. Elephant-ear en Cocoyam zijn echter ook namen de voor andere colocasia-soorten worden gebruikt. In Ghana zegt men cocoyam tegen beide soorten.

Er zijn twee soorten die erg grote bladeren kunnen hebben. Deze bladeren kunnen 1 tot 2 meter in doorsnee worden.

In West Papoea zegt men 'keladi' tegen deze plant. In Bangladesh heet de plant Kochu. In sommige Nederlandse tuincentra wordt de plant ''Olifantsoor'' genoemd. Hij wordt in Nederland verkocht als sierplant. Maar in de meeste landen is het geen sierplant maar een voedingsplant. Hij wordt in 135 landen gekweekt als voedselbron.

Nog een olifantsoor?

Olifanten hebben twee oren, die doen denken aan de bladeren van deze taro plant. Er is nog een plant die de naam olifantsoor draagt en die lijkt op de colocasia esculenta. Dat is:

Alocasia macrorrhiza Grootbladige Reuzentaro of Olifantsoor

Al 10.000 jaar een voedselbron

Olifantsoor in een botanische tuin in Maleisië

Colocasia esculenta behoort tot het oudste gecultiveerde voedsel van de mensheid. In Azië zijn bewijzen gevonden dat deze olifantsoor al 10.000 jaar geleden werd gekweekt om zijn eetbare knollen. Overigens is het lastig om te onderzoeken wat er meer dan tienduizend jaar geleden op aarde gebeurde.

Colocasia esculenta heeft een mooie gele bloem en vruchten, maar deze worden als zeldzaam beschouwd. In een vrucht zitten ongeveer 2 tot 5 zaadjes. De plant kan zich eveneens onder de grond verder uitbreiden en houdt van een wijde variatie van grondtypen, maar het meest van vochtige, tropisch warme grond.

Eetbare knollen en jonge bladeren

Groei van een nieuw blad van de olifantsoor

De koolhydraatrijke knollen zijn het belangrijkste onderdeel van dit cultuurgewas. Voor de heerlijke knollen wordt hij gekweekt. De knollen bevatten veel tanninen, flavonoïden, steroïden, alkaloïden, gezonde vetten, en vooral de macronutriënten proteïnen en koolhydraten.

Van sommige tarot-soorten worden de bladeren gegeten, zo ook van olifantsoor. De bladeren van olifantsoor kunnen evenwel gegeten worden als ze jong zijn. Ook de stelen zijn eetbaar. Bladeren en stelen bevatten veel natuurlijk calcium, fosfor, ijzer, foliumzuur, betacaroteen, vitamine C, en thiamine of vitamine B1, en verder de vitaminen B2, B3, respectievelijk ook wel, riboflavine en niacine geheten. De bladeren kunnen behalve als voedsel ook als medicijn dienen. Ze bevatten naast mineralen en vitaminen fenolen, saponinen, kinine, terpenoïden en glycosiden.

Een belangrijke stoffengroep zijn de flavonoïden. Daarvan zitten er galluszuur, catechine en quercetine in, met prima hoeveelheden.

Blad taro als groente

In Ghana en andere delen van Afrika worden de bladeren gegeten als groentegerecht. In Ghana wordt het kontombre genoemd. Dit groentegerecht bestaat vooral uit fijngehakte bladeren van de taro, aangevuld met rode palmolie, gezouten vis, ui, tomaten, pompoenzaad, hete peper en maggi. Pompoenzaad wordt in Ghana agushi genoemd en ligt op de markt, vaak naast bonen of lokaal gekweekte groenten.

Als je vegetariër bent kun je de gezouten vis eruit laten en er iets meer Keltisch Zeezout doorheen doen. Maggi is een industrieel product dat vooral uit lavas en zout bestaat. In plaats van maggi kun je lavas en zout gebruiken.

Video De geneeskracht van olifantsoor

Traditioneel middel bij slangenbeten

Het blad van de Colocasia esculenta wordt traditioneel gebruikt als geneesmiddel bij vergiftigingen zoals voedselvergiftiging, vergif door een slangenbeet, spinnenbeet of vergif door een schorpioensteek. De bladeren worden gebruikt als bladsap. In geval van voedselvergiftiging wordt het bladsap gedronken. Bij schorpioensteken en slangenbeten wordt het bladsap vooral over de wonden gedaan.

Andere traditionele toepassingen zijn het gebruik van het blad als wondkruid. Daarnaast worden in Bangladesh de zeldzaam tevoorschijn komende vruchten voorgeschreven voor mensen met leverproblemen.

Daarnaast kent men in de volksgeneeskunde aanwendingen van de wortelknol bij: astma, artritis, diarree, inwendige aambeien, zenuwstelselaandoeningen en het wordt gebruikt om allerlei huidziekten te stoppen.

Veldje met olifantsoor of taro

Antibacteriële werking Colocasia esculenta

Antibacteriële werkingen van planten worden sinds het begin van de 21e eeuw nauwkeurig, uitvoerig en grootschalig onderzocht. De wetenschappers doen dit omdat ze inzien dat farmaceutische antibiotica diverse medische problemen veroorzaakt. Dat wordt wel de vicieuze cirkel van antibiotica genoemd. Verder is dit commercieel product steeds minder goed werkzaam want er treedt resistentie van bacteriën op tegen farmaceutische antibiotica.

Dat is een ernstig probleem, helemaal als je weet dat deze resistentie inhoudt dat de bacteriën een synthetisch antibioticum als voedsel gebruiken en dus sterker gaan worden en hun kolonie gaan uitbreiden. Daarnaast geven bacillen de nieuwe resistente DNA-informatie door aan andere soorten.

Op deze manier zijn er al vele bacteriën multiresistent. Dat wil zeggen: ze gedijen juist prima op een dosis synthetische antibiotica en kunnen de patiënt ziek of zelfs dood maken. Denk hierbij ook aan de MRSA-bacterie. Om deze en nog een paar redenen doen wetenschappers massaal onderzoek naar plantaardige antibiotica.

Het voordeel van plantaardige antibiotica

Knollen die men in Nieuw Guinea keladi noemt, en in Nederland taro

Voordeel daarvan is namelijk dat er nog nooit een bacterie is geweest die resistent werd tegen een plantaardig antibioticum. Een ander groot voordeel voor de patiënt is dat plantaardige antibiotica geen slechte bijwerkingen heeft voor de mens. Het heeft vooral geen nadelige gevolgen voor het microbioom, onze darmflora. Vaak is er zelfs sprake van positieve bijwerkingen in de zin van: soms worden er twee ziekten of aandoeningen in één klap opgelost.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bladextract van Colocasia esculenta over antibacteriële werking beschikt. Er zijn meerdere onderzoeken geweest die stuk voor stuk de antibacteriële werking tegen één of twee bacteriën hebben onderzocht. De volgende pathogene bacillen blijken te kunnen worden bestreden door het bladextract van de olifantsoor: Helicobacter pylori, Staphylococcus aureus, Staphylococcus Epidermis, Bacillus cereus, Streptococcus fecalis, Salmonella typhi, Klebsiella pneumonia, Pseudomonas aeruginosa, Bacillus subtilis, Proteus vulgaris en Escherichia coli.

Onderzoekers zien dat een bladextract van Colocasia esculenta kan worden ingezet bij tyfus, longontsteking, otitis, urineweginfecties en diarree. Otitis is de medische term voor middenoorontsteking.

Leverbeschermend bladextract Colocasia esculenta

In een onderzoek waarbij levers van ratten werden vergiftigd met paracetamol, bleek dat de opgedane leververgiftiging zich sneller herstelde als de ratten een extract van de bladeren van Colocasia esculenta kregen toegediend. De lever vergiftigen door paracetamol is een standaardmethode in de wetenschap om te onderzoeken of een geneesplant leverbeschermende werking heeft.

Alle belangrijke leverfuncties nemen af door de vergiftiging, en als de functies toenemen na het toedienen van een geneesplant, weet men dat de plant een beschermende activiteit heeft voor dit orgaan. Colocasia esculenta blijkt inderdaad over leverbeschermende werking, of in medische termen, hepatoprotectieve werking te beschikken.

Paracetamol, handig om vrije radicalen te creëren

Kweekveld Olifantsoor

Paracetamol is niet alleen een ideaal middel om de lever te vergiftigen. In een ander onderzoek werd paracetamol gebruikt om veel vrije radicalen te creëren in het lichaam van ratten. Vrije radicalen zijn een onderliggende oorzaak van vele ziektesoorten en paracetamol geeft veel vrije radicalen in het lichaam. Het blijkt dat de vrije radicalen worden opgeruimd als een bladextract van Colocasia esculenta wordt ingenomen.

Het zijn juist de vrije radicalen die leverschade en andere lichaamsproblemen veroorzaken. Wetenschappers zien in onze tijd in dat soorten ziekten die ontstaan door vrije radicalen, zoals diabetes, obesitas, kanker, de ziekte van Alzheimer, multiple sclerose en hart- en vaarziekten, kunnen worden voorkomen door het eten van medicinaal voedsel, supplementen, nutraceuticals en geneesplanten die vrije radicalen kunnen uitschakelen.

De belangrijkste stoffen die vrije radicalen vangen en elimineren zijn antioxidanten. Naast antioxidanten uit groente en fruit zijn er antioxidanten die worden geproduceerd door de lever. Als de lever zelf antioxidanten aanmaakt, de lichaamseigen antioxidant enzymen, dan werken deze nog veel effectiever als antioxidanten uit groente en fruit. Sommige planten, zoals Colocasia esculenta, stimuleren de lever om lichaamseigen antioxidanten aan te maken.

Fotoserie Olfantsoor of Taro

Bladextract Colocasia esculenta tegen diabetes

Uit onderzoek blijkt dat een bladextract van Colocasia esculenta diabetes tegen gaat. Het werkt vergelijkbaar met het middel metformine, behalve dan dat dit middel vele bijwerkingen heeft en het bladextract niet. Een belangrijke bijwerking van metfomine is dat het de lever aantast, terwijl dit orgaan juist gestimuleerd moet worden in werking bij mensen met diabetes.

Feitelijk betekent dat op de lange duur metformine mensen dieper doen belanden in de diabetesput. Geneesplanten kunnen hen weer uit de put trekken. Bladextract van Colocasia esculenta is in staat om de bloedsuikerspiegel te reguleren. Omdat het de lever versterkt, is de kans veel groter dat de lever de rol van insuline-aanmaak van de alvleesklier gaat overnemen.

Ook gaat de lever allerlei enzymen meer aanmaken als het in aanraking komt met geneesgroenten. Als de lever niet versterkt wordt in werking, dan degenereert de ziekte diabetes het lichaam verder.

De geneeskracht van onrijpe voeding

Olifantsoor op de markt

Uit ander diabetesonderzoek blijkt dat onrijpe knollen van Colocasia esculenta en onrijpe, groene banaan samen voor een antidiabeteseffect zorgen. Er werd aan ratten een maaltijd gegeven op basis van meel van onrijpe bananen en onrijpe tarotknollen. Deze hadden heel wat effect op de knaagdieren.

Zo nam het gewicht enorm af. Ook een aantal ontstekingsparameters veranderden snel. Het blijkt dat ratten een beter cholesterolprofiel vertoonden als ze onrijpe banaan en tarotknollen te eten kregen. Wat de onderzoekers ook zien is dat het bloedsuikerniveau beter wordt geregeld door banaan of tarot als individuele toevoeging, dan als gecombineerde toevoeging.

Toch had ook de combinatie van taroknollen en onrijpe banaan een bloedsuikerspiegelnivellerend effect, zij het iets minder dan als één van de twee planten individueel werd toegepast. De Nigeriaanse onderzoekers voerden dit onderzoek uit omdat ze, zoals ze in de inleiding schrijven, zien dat veel diabetesmedicijnen duur zijn, en de bijwerkingen daarvan hoge kosten opleveren voor het gezondheidssysteem.

Vandaar dat men op zoek gaat naar andere manieren om diabetes te behandelen dan het gebruik van synthetische medicatie. Dan komt men al snel uit bij geneesplanten.

Antikankerwerking Colocasia esculenta

Olifanstoor naast de pompoen en zoete aardappel in China

Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat esculenta antikankerwerking heeft. Koreaanse onderzoekers zien dat de plant over polysacchariden beschikt die uitzaaiing van kanker kunnen voorkomen. Verder remmen de polysacchariden de tumorgroei.

De onderzoeksgroep is naar eigen zeggen momenteel bezig met vervolgonderzoek. In hun onderzoeken zien ze dat muizen significant minder tumors hebben als ze worden behandeld met een onderdeel van Colocasia esculenta. Nu wil men kijken of deze kennis ook toepasbaar is bij mensen.

Bronnen artikel olifantsoor

Foto's: Wikimedia commons, publiek domein
Gezondheidsvoordelen: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35176712/
Eetbare bladeren: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31353694/
Voedingsstoffen: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27246651/
Antibacterieel: https://pdfs.semanticscholar.org/967c/bc6b8d6b828f138b4f08e7929bdb72142263.pdf
Antioxidant: https://www.researchgate.net/publication/337048772_Phytochemical_Analysis_and_Antioxidant_Activity_of_Colocasia_esculenta_L_Leaves
Voedingswaarde: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10261768/