Bintaro of zeemango, schaduwboom vol geneeskrachtige geheimen

Botanische Latijnse naam: Cerbera manghas

Cerbera manghas is een mangroveboom die in Zuidoost Azië als een goede schaduwboom geldt. In het Maleis wordt de vrucht van deze plant buah bintaro, in India kortweg 'Bintaro' genoemd. Deze plant heeft toepassingen in de traditionele volksgeneeskunde als pijnstillend, anticonvulsief, cardiotonisch en voor hypotensieve activiteit. Daarnaast zijn de zaden van deze plant zo giftig, dat het gebruikt wordt als middel om zelfmoord en moord mee te plegen. In India wordt het vertaald de 'Indiase zelfmoordboom' genoemd.

In elke vrucht zit een zaadje dit veel hartglycosiden bevat. In kleine hoeveelheden zijn deze hartglycosiden een medicijn. Als een mens 20 zaden eet, is dat dodelijk.

Botanische tekening uit 1997 van Köhler

Latijnse naamgeving Cerbera manghas

Bloem zeemango of bintaro, foto Steve Fitzgerald

De naam 'cerbera' komt van de Cerberus, de driekoppige hellehond uit de Griekse mythologie. Hij was de bewaker van de onderwereld, en iedereen die door gaat moet langs deze hond. De tweede naam 'manghas' betekent 'mango-achtig' en de vruchten van deze mangrove lijken inderdaad op die van een mango. In de Engelse taal wordt het de sea mango genoemd. De hartglyciside die voor de giftigheid van deze plant zorgt heet cerberine.

Gevaarlijke zaden kunnen biodiesel worden

De zaden in deze vrucht blokkeren na inname het calciumkanaal in spieren, waardoor de spier niet meer werkt.

In het geval van de hartspier betekent dat het bloed niet meer wordt rond gepompt, waardoor er een acute dood volgt. Op deze manier wordt een fatale hartaanval geïnduceerd. Als traditioneel medicijn wordt vaak een bladextract gebruikt dat een stuk milder is in werking.

Een onderzoek meldt dat de zaden 40% tot 60% aan olie bevatten, en dat ze daardoor een goede kandidaat zijn voor het produceren van biodiesel.

Bintaro als sierlijke boom bij het huis

Secundaire metabolieten in Cerbera manghas

Fytoconstituenten van deze plant zijn secundaire metabolieten zoals saponinen, terpenoïden en alkaloïden, samen met fenolzuren, flavonoïden, hartglycosiden, steroïden, iridoïden, lignanen, tanninen en andere verbindingen. De belangrijkste fytochemische verbindingen zijn hartglycosiden gevolgd door terpenoïden en fenolzuren.

Het blad heeft grotere soorten en aantallen fytochemicaliën, gevolgd door de vrucht, het zaad, de stengel en de wortel. De plant vertoont farmacologische activiteiten zoals:

Antioxidant,
Tegen kanker,
Ontstekingsremmend,
DNA-schadebescherming en
Antimicrobieel, wat inhoudt dat het tegen pathogene organismen zoals bacteriën, virussen, schimmels en wormen werkt.

Antikankerwerking van Cerbera manghas

Cerbera manghas beschikt volgens wetenschappers over antikankerwerking. Het is onderzocht op leukemie, of beter gezegd op cellijnen van leukemietumors. Het blijkt dat deze tumors zichzelf opheffen als ze in aanraking komen met stoffen uit Cerbera manghas. Dat gaat ongeveer zo: Kanker is een wildgroei ontstaan door DNA-mutatie.

Deze mutatie is veroorzaakt door vrije radicalen. Vaak gaat verkeerde voeding ermee gepaard. De celmutatie houdt onder andere in dat de lichaamscel niet meer kan dood gaan.

Daardoor wordt wat eens een gezonde lichaamscel was, een woekerende kankercel, die zichzelf steeds verder deelt en nooit doodgaat. Wat stoffen uit Cerbera manghas doen is het DNA herstellen. Hierdoor gaat de kankercel wel dood en stopt de celdeling of proliferatie.

De geneeskracht van Tanghinigenine

Bladgroei van bintaro of zeemango

De stof waarvan wetenschappers zeggen dat het kankerbestrijdend is heet tanghinigenine.

Tanghinigenine beïnvloedt de werking van de mitochondriën. Deze mitochondriën zijn verantwoordelijk voor de energiehuishouding van cellen.

Als de energiehuishouding is hersteld, zal apoptose plaatsvinden.

Apoptose is het proces waarbij een kankercel zich dood maakt. Wetenschappers spreken van tanghinigenine-geïnduceerde apoptose. Geïnduceerd betekent in dit geval veroorzaakt. Maar men spreekt tegelijkertijd van een mitochondriën tussenkomst die de apoptose bewerkstelligt.

Energiehuishouding van een kankercel

Kankercellen krijgen op een hele andere manier energie. Grof gezegd krijgen gezonde lichaamscellen hun energie van zuurstof maar als een gezonde lichaamscel is verworden tot een kankercel, krijgt de kankercel zijn energie van suiker. Daarom is het belangrijk om elke inname van suiker te stoppen als er sprake is van een kankerdiagnose, ook al zal een reguliere oncoloog je dat niet vertellen.

Gezonde mensen mogen echter wel suikers nemen, maar dan het liefst suikers in de vorm van volle granen, fruit en knolgewassen zoals aardappelen, cassave, tarot, wortelen en pastinaken. Geraffineerde suiker en geraffineerde vetten zijn voor niemand gezond. Deze twee stoffen kunnen cellen voorwaarden geven om te verworden tot een kankercel doordat de energiehuishouding wordt veranderd van energie uit zuurstof naar energie uit suiker.

Uit ander onderzoek blijkt dat Cerbera manghas kankerbestrijdend werkt tegen leverkanker. In dit onderzoek legt men de verantwoordelijkheid voor de antikankerwerking vooral bij nerifoline in plaats van tanghinigenine. Opvallend is dat beide fytocomponenten tot de klasse der cardiacglycosiden behoren, een stoffengroep die van oudsher wordt geassocieerd met verbeterende en beschermende functies voor het hart. Nerifoline wordt uit het zaad gewonnen en tanghinigenine zit in de vrucht van Cerbera manghas.

Zaadje en blad van bintaro

Pijnstillende werking van bladeren Cerbera manghas

Een extract van de bladeren van Cerbera manghas is een pijnstillend medium, volgens wetenschappers. Men vergeleek de werking van deze stof met diclofenac, een synthetische, zware ontstekingsremmende pijnstiller met allerlei bijwerkingen. Het onderzoek ging niet zo ver dat men nu weet welke stoffen de pijnstillende werking op hun conto hebben.

In principe is dat ook niet belangrijk.

Artsen en medici zouden kunnen besluiten pijn van mensen te stillen met een bladextract zonder bijwerkingen in plaats van met een synthetisch medicijn met vele bijwerkingen.

Van diclofenac is onder andere bekend dat het in sommige gevallen dementie kan opwekken maar het heeft nog veel meer minder ernstige bijwerkingen die vaker voorkomen.

Fotoserie bintaro of zeemango

Insectenlarvendodende extracten

Helaas is er te weinig onderzoek naar Cerbera manghas gedaan om nog meer medicinale werkingen van deze plant te noteren. Wel is het nog vermeldenswaardig dat een extract van deze plant mieren, en larven van schadelijke insecten, kan doden.

Meestal zijn insectdodende werkingen van planten en teken dat er veel geneeskrachtige stoffen in zitten voor mensen.

Planten hebben insectdodende stoffen, vaak alkaloïden, in hun bladeren en schillen van vruchten zodat insectenvraat wordt tegengegaan.

Telkens blijkt weer uit onderzoek dat het juist deze alkaloïden zijn die geneeskracht bieden voor mensen.

Bronnen bij artikel Cerbera manghas

Foto vrucht: Naval scene
Botanische tekening: Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen
Alle overige foto's: Steve Fitzgerald
Farmacologisch: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9428885/
Ontstekingsremmend: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24342777/
Ontstekingsremmend: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27562319/
Algemene informatie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33737498/