Het gevaar van bio-aminen in voedsel

Sommige mensen denken dat vlees eten alleen maar gezond is. Dat is geenszins het geval. Vlees bevat aan de ene kant voedingsstoffen maar aan de andere kant ook non-nutriënten die voor problemen kunnen zorgen. In vlees zitten bio-aminen en deze zorgen voor allerlei ziekten in mensen. Bio-aminen komen vooral voor in vlees. Ook melkproducten en kaas bevatten bio-aminen. Met andere woorden: Bio-aminen komen voor in vlees en afgeleide dierlijke producten. Ook eieren, vis en zeevruchten bevatten relatief veel bio-aminen.

Ziek van vlees en vis

Als je vlees, vis of schelpdieren wilt eten moet je dat vooral doen maar het is misschien goed om te beseffen dat het een product is waar je ziek van kan worden of dood van kan gaan. 

Mensen die allergisch zijn kunnen er flink ziek van worden; die eten dit niet maar ook mensen die niet allergisch zijn leiden vaker aan gastro-enteritis en verkoudheid op de dag nadat ze zeevruchten hebben gegeten, zo blijkt uit onderzoek.

Histamine

Histamine is een hormoon en een amine dat in het menselijk lichaam voorkomt en een belangrijke functie heeft. Maar waarom zou je hormonen en aminen van andere dieren willen consumeren? Al deze stoffen hebben een functie maar het heeft geen zin om zomaar stoffen binnen te nemen zonder dat er een functie aan te pas komt. 

Hormonen van andere dieren eten zorgt ervoor dat de eigen hormoonbalans uit evenwicht raakt. Het lichaam kan daar niet goed tegen en wordt er soms ziek van. In het ergste geval kunnen bio-aminen voor een plotselinge dood zorgen middels een voedselvergiftiging. Meestal zijn het minder ernstige verschijnselen die zich voordoen.

Vissen bevatten relatief veel bio-aminen

Dieren uit de zee

Grieks onderzoek uit 2010 laat zien dat rauwe dierlijke zeeproducten (zeevruchten) tot gastro-enteritis kunnen leiden. 

Dat komt niet door een bacterie in het vlees maar door bio-aminen; stoffen die van nature in dierlijk leven voorkomen. 

Uit Amerikaans onderzoek uit 2004 blijkt dat mensen die een leverprobleem hebben of een virus onder de leden hebben extra gevoelig zijn voor infecties die leiden tot ziekten en dood door het eten van zeevruchten. Histamine-allergie is een bekende ziekte.

Gezondheid is het belangrijkste wat je hebt, dus voorkom bio-aminen in je lichaam

Psychische ziekten en bio-aminen

In dit artikel wordt de term bio-aminen gebruikt. In Nederland zijn deze stoffen ook bekend onder de naam biogene aminen. Jaap Huibers schreef een boek dat werd uitgebracht in de ankertjes reeks van uitgeverij Ankh-Hermes: Voedsel, oorzaak van lichamelijke en psychische ontregeling. 

De visie op bio-aminen in dit boekje is gelijk aan de visie in dit artikel. Huibers is een natuurgeneeskundige. 

De darm denkt mee

Een collega van Jaap Huibers, Runow schreef het boek ’De darm denkt mee’. In deze beide, aanbevolen boeken wordt beschreven hoe stoffen in normale voeding zoals Nederlandse kaas kunnen leiden tot psychische en lichamelijke ziekten. Opvallend is dat ook psychische ziekten worden veroorzaakt door aminen in bijvoorbeeld kaas. Een psychiatrische patiënt is in veel gevallen slechts slachtoffer van een voedselallergie, zonder dat deze het weet. Tragisch genoeg is de patiënt veel niet bekend met het gegeven dat verandering van voedselpatroon kan leiden tot genezing. De reguliere geneeskunde stuurt deze mensen helaas maar al te vaak de psychiatrie in. De psychische klachten die bio-aminen kunnen veroorzaken zijn: mentale ziekten, depressiviteit, angsten, zelfmoordgedachten, schizofrenie, verstoord dag- en nachtritme, ADHD, hyperactiviteit, verslavingen en autistisch gedrag.

Allergisch voor vlees

Bio-aminen zijn stikstofverbindingen. Ze kunnen een stikstofcrisis in je lichaam veroorzaken. Mensen die te veel bio-aminen binnen krijgen kennen symptomen als hartkloppingen, misselijkheid en hoofdpijn. Meer ernstige symptomen zijn ademhalingsmoeilijkheden, jeuk, huiduitslag, overgeven koorts en verhoogde bloeddruk. Wanneer mensen deze symptomen krijgen na het eten van vis, vlees of dierlijke producten, dan noemt men hen allergisch. Een bekende allergie is schelpdierenallergie. Een vleesallergie is geen vaak gebruikt woord maar in feite komt een allergie voor bio-aminen vaak neer op een vleesallergie. Ook een kaasallergie kan een hardnekkige ziekte zijn. Kaas ontstaat uit melk, een dierlijk product. Door de fermentatie bij kamertemperaturen ontstaat niet alleen een heerlijke kaas maar krijgen bio-aminen een ruime kans zich te vermenigvuldigen.

Varkens zijn een bron van ontstekingsveroorzakende bio-aminen

Voedselvergiftiging door aminen

Naast de allergieën bestaan er voedselvergiftigingen. Deze worden vaak veroorzaakt door een teveel aan de bio-aminen histamine en tyramine. Voedselvergiftigingen zijn angstbeelden van restauranthouders en voedselfabrikanten. Er wordt veel onderzoek gedaan naar hoe dit te voorkomen.

Kaas en vlees kan  leiden tot migraine

Mensen die al jarenlang last hebben van migraine, blijken vaak een allergie te hebben tegen bio-aminen. Simpelweg stoppen met vlees of kaas eten zorgt ervoor dat de migraine nooit meer terug komt. Overigens bevatten sommige soorten kaas zoals 'cottage cheese' nauwelijks bio-aminen. Deze kun je gewoon blijven eten. Cottage cheese is zelfs goed voor de slijmvliezen van de darmen; het zorgt er op den duur voor dat bio-aminen minder makkelijk ons lichaam binnen komen.

Vegetarische bio-aminen

Bio-aminen zitten ook in sommig vegetarisch voedsel zoals groenten en groentekiemen. Het komt echter nauwelijks voor dat de bio-aminen in groenten voor problemen zorgen. 

Dat leidt tot de constatering dat in dierproducten, vlees, vis en schelpdieren wel eens nog andere stoffen zouden kunnen zitten die voor allergieën zorgen. Ook is het mogelijk dat er een onderscheid te maken valt in plantaardige histamine en dierlijke histamine.

Schaaldieren eten geeft de mens een ongezonde hoeveelheid bio-aminen.

Veel minder histamine in planten

Wat in ieder geval zeker is, is dat er in plantaardig voedsel stukken minder bronnen van histamine zitten. Dat komt omdat vlees en vis dood is. Plantaardig voedsel kan nog doorleven als het is geoogst. 

Vlees en vis beginnen direct met de eerste stadia van verrotting, ofwel de omzetting van aminozuren in bio-aminen. Wetenschappers hebben precies in kaart gebracht welke aminozuren kunnen leiden tot welke bio-aminen. Zo kan arginine, een gezond en belangrijk aminozuur, worden omgezet in agmatine, putrescine, spermine en spermidine wat ziekmakende bio-aminen zijn.

Microbiële decarboxylering

Bio-aminen worden veroorzaakt door een omzetting van aminozuren in het vlees welke microbiële decarboxylering wordt genoemd. Als vlees koud wordt bewaard dan worden er minder aminozuren omgezet in bio-aminen. 

Toch worden er bio-aminen gevormd in de koelkast. Sommige bio-aminen ontstaan bij temperaturen lager dan 5 graden. De meest effectieve manier om de vorming van bio-aminen tegen te gaan is invriezen maar dat is niet altijd een optie. 

De vleesindustrie probeert door onder andere bestraling en het inzetten van plantaardige ontstekingsremmende stoffen de omzetting van aminozuren in de perken te houden.

Bio-aminen als maatstaf voor vleeskwaliteit

Bio-aminen hebben allerlei enge namen zoals cadaverine, putrescine, histamine, agmatine, phenethylamine, spermidine, tyramine, octopamine en dopamine. Als wetenschappers de kwaliteit van vlees willen meten, dan kan men meten hoeveel bio-aminen in het vlees zitten. 

Op deze manier kun je een beeld krijgen van hoe gezond of ziekmakend een bepaalde vleessoort is en wat de kwaliteit is van het vlees. Bio-aminen zitten in alle vleessoorten maar in vlees van slechte kwaliteit of vlees dat slecht is bewaard zitten nog meer bio-aminen. 

Biologisch vlees is nauwelijks gezonder dan goedkoop supermarktvlees want ook in biologische dierlijke producten zitten bio-aminen. Het enige verschil is dat de dieren biologisch voer, minder hormonen en medicijnen hebben binnen gekregen waardoor de vleesconsument minder residuën van synthetische stoffen binnen krijgt.

Bio-aminen en de darmwand

Bio-aminen veroorzaken schade in het lichaam, tenminste als ze daadwerkelijk het lichaam binnenkomen. Het is namelijk zo dat de darmwand de giftigheid van bio-aminen herkent. 

De gezonde darmwand zal bio-aminen niet binnenlaten waardoor ze het lichaam verlaten zonder schade aan te richten. Nu is het echter zo dat er steeds meer mensen zijn die problemen met hun darmen hebben. De oorzaak hiervan is te zoeken op verschillende gebieden.

Medicijnen als bron voor bio-aminen

Medicijnen kunnen voor ontstekingen zorgen in de darmwand. Ook medicijnen waarvan veel mensen onterecht denken dat ze onschuldig zijn zoals paracetamol en aspirine, kunnen grote schade aanrichten in het spijsverteringskanaal. Daarnaast kunnen transvetten, suikers en allerlei synthetische E-nummers voor ontstekingen op celniveau of laaggradige ontstekingen zorgen in de darmen. Hierdoor werkt de beschermingsfunctie van de darmen niet meer optimaal. 

Wanneer deze beschermingsfunctie gebrekkig is, komen de bio-aminen juist wel in het lichaam en kunnen daar voor allerlei grote problemen zorgen. Vlees zelf is het product wat het meest moeilijk verteerbaar is voor mensen. Vlees verteert langzaam en het spijsverteringsproces van vlees heeft soms negatieve uitwerking op de darmen. Mensen die overdreven veel vlees eten hebben een grotere kans op een verstoorde darmwand, met alle gevolgen van dien.

Verhoogde darmpermeabiliteit

Garnalen bevatten bijzonder veel bio-aminen

Wat bio-aminen betreft spelen er duidelijk twee factoren een rol:

1. Het voedselproduct.
2. De staat van gezondheid van de darmen.

Nu is het zo dat bio-aminen als histamine en tyramine zelfs in groenten en noten voorkomen. In de praktijk ontkom je er niet aan om deze producten te eten. Echter, wanneer de darmen gezond zijn, kun je hier helemaal niet ziek van worden. 

Daarnaast zijn er vrij weinig ziektegevallen bekend van mensen die door biogene aminen uit groenten of plantaardige producten ziek worden. Alleen mensen met een verminderde darmwerking moeten opletten wat ze eten. 

Het belangrijkste is dat we moeten zorgen dat onze darmen weer gezond worden. 

Wanneer de darmen meer stoffen toelaten dan gezond is voor de mens, wordt dit verhoogde darmpermeabiliteit genoemd. 

Je kunt je erop toeleggen om de darmpermeabiliteit niet te hoog te laten oplopen. 

Onder andere de darmflora, een levend orgaan is van groot belang om een verhoogde darmpermeabiliteit tegen te gaan. Er zijn allerlei stoffen die de darmflora, ons microbioom, in de war sturen. 

De belangrijkste daarvan zijn medicijnen. Mensen met problemen met bio-aminen en verhoogde darmpermeabiliteit hebben niet zelden een lange historie van medicijngebruik zoals ontstekingsremmende pijnstillers en antibiotica.

Bronnen artikel bio-aminen

• Gevaren: boek Jaap Huibers, uitgeverij Ankh-Hermes: Voedsel, oorzaak van lichamelijke en psychische ontregeling.
• Algemene informatie: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15969322
• Algemene informatie: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16038193
• Algemene informatie: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16995541
• Zeevruchten gastritis: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20939673
• Zeevruchten infecties: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15050937
• Invriezen, bestraling, tegen bio-aminen: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2995314/
• Foto's: Wikimedia Commons, Publiek Domein
• Darmen: Boek Runow, De darm denkt mee