De gezonde voordelen van prekese

Zoet kruid houdt kwade geesten en vloeken op afstand

Botanische Latijnse naam: Tetrapleura tetraptera

Deze fruitboom behoort tot de Fabaceae. In Ghana heet de boom en het fruit Prekese. Prekese betekent in een taal uit Ghana 'aroma voor de soep'. Prekese lijkt op een vleugelboon, door zijn hoekige zijkanten. Het begint groen aan de boom maar wordt na het plukken glimmend donkerbruin, en in die kleur verkocht op de markt. De naam prekese betekent ook wel 'zeepgeur', omdat de plant een zoete geur verspreidt. In Nigeria wordt het door de Yoruba “aidan” genoemd wat 'houdt een vloek niet vast' betekent. In het Rwamba-dialect heet het “Kikangabalimu” wat betekent dat spoken er bang van worden.

Deze laatste twee namen verwijzen naar ritueel-magisch gebruik van prekese.

Distributie prekese

Traditioneel gebruik in Ghana

De vleugelboon is het echte fruit, wat niet kan worden gegeten maar wel wordt toegevoegd aan maaltijd tijdens het koken omdat het dranken en gerechten een lekkere smaak geeft.

De vleugelboon zelf is te hard om te eten en kan zelfs met een groot mes niet worden doorgehakt. Men maakt er inkepingen in zodat de smaak in het gerecht kan verspreiden.

Het fruit wordt lokaal op markten verkocht en verwerkt in maaltijden. Het fruit geeft net als de bast in de Ghanese volksgeneeskunde verlichting bij hypertensie ofwel hoge bloeddruk en maagpijn.

De bast wordt gebruikt als braakmiddel en purgeermiddel. Prekese wordt in sterke dranken met bitterkruiden gedaan om een bittere drank zoeter te maken. Prekese behoort tot de gezonde suikervervangers.

Vrucht met zeer veel voedingsstoffen

Prekese is een vrucht. In Nigeria wordt het ardian genoemd. In Prekese zitten veel mineralen en vitaminen.

Onderzoekers verhelderen de reden waarom in twee planten van dezelfde soort verschillen in aantallen vitaminen en mineralen kunnen zitten.

Dat heeft te maken met de reactie van de plant op omgevingsstress, zoals insecten en weersomstandigheden.

Omgevingsstress zorgt voor meer voedingswaarde

Hoe meer omgevingsstress, hoe meer mineralen, vitaminen en secundaire metabolieten een plant aanmaakt, zo zien wetenschappers.

Deze stoffen zijn namelijk de stoffen die een plant beschermen tegen omgevingsstress.

Als een plant stress ervaart, maakt het stoffen aan om zich te beschermen. Dat zijn de dezelfde stoffen die wij als mensen als voedingsstoffen en medicinale stoffen beschouwen.

Overigens hebben we daarmee een logische verklaring voor het onomstotelijke feit dat kasgroenten uit Nederland zeer weinig voedingsstoffen bevatten, vaak rond de 25-30%, soms zelfs minder dan 20% dan van biologische groenten.

In de kas ondervinden de planten namelijk geen omgevingsstress; ze worden in een zeer beschermde omgeving opgekweekt, waardoor er geen noodzaak is van de kasgroenten om veel beschermingsstoffen oftewel fytonutriënten, aan te maken.

Deze link kunnen we zelf beredeneren en inzien. Het is een reeks aan wetenschappelijke onderzoek waard, zodat we zeker weten of deze omgevingsstress-voedingswaarde gedachte helemaal juist is.

De onderzoekers schrijven niet over de kasgroenten, maar zij zien dat omgevingsstress ervoor zorgt dat er meer voedingsstoffen in de vrucht zitten.

Aansluitend hierop kunnen we zien dat er onderzoeken zijn waaruit blijkt dat als een insect gaat eten van een plant, de plant meer stoffen gaat aanmaken om dit insect te weren.

Deze insectwerende stoffen in geneesplanten, blijken altijd voor de mens juist voedingsstoffen en medicinale stoffen te zijn.

Dat is een algemeen gegeven dat geldt voor alle voedsel – en geneesplanten en het geeft aan dat het plantenrijk en het mensdom nauw met elkaar verbonden zijn, misschien wel net zo nauw als twee elektronen van een atoom, zoals n de kwantummechanica. bekend is.

Prekese, de vleugelboon op een markt in Ghana, foto: Flixtey

Traditioneel gebruik prekese in West Afrika

Op markten in West Afrika wordt het gevleugelde fruit verkocht als voedingsproduct en medicinaal product.

Het kan worden gebruikt om soepen en sauzen lekkerder mee te maken maar het is traditioneel een medicinaal middel bij artritis, ontstekingsziekten, diabetes mellitus, epilepsie, jicht, hoge bloeddruk, schistosomiasis, astma, koorts, malaria, bacterie-infecties en pijn.

In Oost-Nigeria wordt het gebruikt in soepen voor vrouwen die zwanger zijn, om te voorkomen dat er voorgeboortelijke contracties van de baarmoeder optreden.

Wetenschappelijk bewezen werkingen prekese

Prekese kent een reeks aan wetenschappelijk bewezen werkingen en zou in de keuken een heerlijk medicijn zijn wat het volgens sommige onderzoekers verdient om door dokters te worden voorgeschreven bij een groot aantal ziekten.

Epileptische aanvallen en beroerten worden voorkomen met scopoletine, een stof die in prekese zit.
Het werkt relaxerend op het centraal zenuwstelsel, wat de werking bij epilepsie nog beter verklaart.
Het werkt pijnstillend en ontstekingsremmend; als de ontsteking geremd wordt verdwijnt de pijn.
Het werkt angstremmend, net zo goed als diazepam, maar dan zonder bijwerkingen.
Het werkt ontstekingsremmend, wat het traditionele gebruik bij artritis onderbouwd.
Vier typen bacteriën worden geëlimineerd door prekese, zodat het antibacterieel wordt genoemd.
Malaria en andere koortsziekten worden door prekese gestopt.
Het werkt molluscicidaal, slakkendodend, wat het traditionele gebruik bij schistosomiasis verklaart.
De bloedsuikerspiegelverlagende werking maakt prekese geschikt bij diabetes type 1 en diabetes type 2.
Het is een natuurlijke cholesterolverlager.
Het beschermt de lever en herstelt leverschade.
Het is een natuurlijk anticonceptiemiddel doordat het invloed heeft om de hormoonhuishouding.
De schors van de boom helpt bij wondheling.

Het is veilig voor mensen maar niet voor slakken en vissen, zelfs in grote doses is het veilig.

Al deze medicinale werkingen bij elkaar nopen de onderzoekers ertoe om prekese als bruikbaar voedingsproduct en medicijn te bestempelen.

Fotoserie prekese

Tegen anemie bij zwangere vrouwen

Nigeriaanse wetenschappers publiceerden in de Annals of Clinical and Laboratory Research in 2018 een studiedetermination.pdf waaruit blijkt dat de plant geschikt is bij Spherocytose en anemie door een tekort aan ijzer.

Dat maakt het een ideaal middel voor zwangere vrouwen. In Nigeria en Ghana wordt het in de traditionele geneeskunde gebruikt bij ijzertekort, vooral door zwangere vrouwen.

De werking is volgens onderzoekers ongeveer hetzelfde als Prednisolon, maar dan zonder de vervelende bijwerkingen.

Buitenkant van het fruit

De binnenkant wordt vaker gebruikt maar voor een heerlijk aroma in soepen kan de hele vrucht worden gedaan zodat ook profijt verkregen wordt van de buitenkant.

Onderzoek laat zien dat de buitenkant van het fruit van prekese een redelijk goede antibacteriële werking heeft tegen een aantal bacteriekolonies, maar de plant is nog niet onderzocht op zij werking tegen een groot aantal pathogene organismen.

De onderzoekers zien verder dat er een groot aantal fytonutriënten in zitten, en dat het een belangrijke energiebron voor mensen kan vormen.

Bronnen bij artikel over prekese

Kaartje geografische verspreiding: Thomas Dijkman
Foto op markt Ghana: Flixtey via Wikimedia commons
2 vleugelbonen grijze achtergrond: NanaYawBotar via Wikimedia commons
Tekening zwart wit, Paul Hermann Wilhelm Taubert, 1891, via Wikimedia commons
Vleugelbonen bijeen gebonden op houten kratje, Jemima2019 via Wikimedia commons
Overige foto's prekese in de natuur: http://www.westafricanplants.senckenberg.de
Informatie is deels afkomstig uit interviews
Wetenschappelijke informatie komt uit onderstaande downloadbare bronnen:
1
2
3
4
5
6