Microbioom en overgewicht

Darmflora bepaalt of je afvalt of aankomt

Wat je kunt doen is de darmflora of je microbioom herstellen. Het lichaam dient te beschikken over de juiste balans aan bacteriën.

Darmflora = microbioom?

Bacteriën in de darmflora zorgen er onder andere voor dat de juiste enzymen worden aangemaakt om ons voedsel te verteren.

De darmflora wordt door wetenschappers ook wel het microbioom genoemd. Weet dan wel, dat elk orgaan een eigen microbioom heeft met bijpassende bacteriesoorten. De darmen is een van de organen met een microbioom, zo kun je het beter stellen. Elk orgaan wordt beschermt door een microbioom.

Bij elk orgaan horen andere bacteriën, of bacteriesoorten in andere verhoudingen. Wetenschappers weten niet hoeveel bacteriën er in ons lichaam zitten, maar hoogstwaarschijnlijk bevat ons lichaam meer bacteriën dan lichaamscellen. Sommige wetenschappers schatten dat er zelfs 9 maal zoveel bacteriën zijn als lichaamscellen.

Microbioom en antibiotica

In de darmen zitten ruim 2000 verschillende soorten bacteriën, tenminste als de mens gezond is. Door antibiotica en andere medicijnen zoals aspirine en paracetamol kan het aantal bacteriesoorten sterk verminderd worden. Vaak is dat de basisoorzaak van een ziekte.

Dit is het grote nadeel van antibiotica en andere medicatie. Biochemici als Geoffrey Cannon zeggen om deze reden dat antibiotica alleen bij een mogelijk dodelijke ziekte moet worden gegeven, en niet zomaar bij een kleine ziekte die ook vanzelf kan overgaan.

De halve waarheid van het calorieën tellen

Knoflook is extra goed voor onze darmen en darmflora

Jarenlang hebben mensen zitten tellen hoeveel calorieën ze eten. Calorieën in voeding voeding bepalen echter slechts gedeeltelijk of je afvalt of aankomt. Het gaat vooral om de soort calorieën. Calorieën uit natuurlijke voeding zoals groenten tellen heel anders mee dan calorieën uit voorbewerkte sauzen, snacks en voeding uit potjes.

Bij hetzelfde aantal calorieën blijkt natuurlijke verswaar niet dikmakend en voorbewerkt supermarktvoedsel wel dikmakend. Dat komt echter niet door de calorieën maar omdat laatstgenoemde voedingssoorten een negatieve invloed hebben op de bacteriebalans van de darmflora.

Bacteriën in onze maag

De bacteriën in onze maag en ingewanden spelen een meer belangrijke rol. Pas sinds het begin van het derde millennium zien wetenschappers in dat we een extra orgaan hebben; darmflora is een levend orgaan. Dit orgaan bepaalt of je in gewicht toeneemt of niet. Je kunt voeding eten die de bacteriebalans positief beïnvloedt.

Dat is een andere benadering dan de calorie-benadering. Dit inzicht wordt mede ondersteund door wetenschappelijk onderzoek uit de V.S. uit 2008. Deze onderzoekers deden onderzoek op muizen en zagen dat met hetzelfde voedsel muizen obees werden of dun bleven al naar gelang de samenstelling van hun darmflora.

Dikmakende bacteriën

Afvallen is niet gemakkelijk. Een van de redenen hiervoor is dat de samenstelling van de darmflora van invloed is op het feit of we dik worden of afvallen. Deze samenstelling zou zo moeten zijn dat er niet te veel calorieën worden opgenomen. 

De bacteriën die ervoor zorgen dat we dik worden zijn de firmicutis-bacteriën. Onderzoekers maakten eerst muizen dik. Daarna haalden ze de firmicutis-bacteriën uit de dikke muizen en stopten deze in de darmen van dunne muizen, zonder dat hun dieet veranderde.

De dunne muizen werden binnen twee weken dik. Dat betekent dat de darmflora van groot belang is bij het afvallen of aankomen in gewicht. 

De firmicutisbacteriën zitten niet alleen in de darmen van muizen maar ook van mensen. Ook bij dikkere mensen zijn relatief veel firmicutisbacteriën aanwezig.

Vezelverterende bacterie

Voordat je de firmicutisbacteriën veroordeelt als notoire dikmaker is het belangrijk om te weten dat deze bacterie bijzonder nuttig is. In principe kan de mens geen vezels verteren maar als vezels in aanraking zijn gekomen met deze bacterie, verteert de vezel juist wel.

De firmicutisbacteriën kunnen zelfs blaadjes en twijgjes verteren. Normaal gesproken is dat niet nodig maar in tijden van voedselschaarste is het deze bacterie die ons in leven houdt.

Mensen hebben dikmakende bacteriën

Een ander interessant onderzoek is tussen menselijke tweelingen waarvan de ene helft dik is en de andere helft dun. Van beide zussen werden de darmbacteriën gegeven aan muizen. Van muizen die de bacteriën van de slanke zus werden gegeven bleef het lichaamsgewicht gelijk. Maar de muizen die de bacteriën van de dikke zus kregen, werden binnen enkele dagen dik.

Deze onderzoeken tonen aan dat verandering van voeding niet de enige manier is om af te vallen. De darmflora dient in een andere stand te worden gezet.

Darmflora en diabetes

Aan de Katholieke Universiteit in Leuven werkt Patrice Cani. Hij doet veel onderzoek naar darmflora en de manier waarop de darmflora invloed heeft op de spijsvertering maar ook op insulineresistentie en overgewicht. 

Cani bestudeerde onder andere het effect van prebiotica op dikke muizen. Het blijkt dat als te dikke muizen prebiotica te eten krijgen, hun overgewicht snel terugloopt. Wat zijn prebiotica eigenlijk precies? Het zijn bacteriën die van nature in onze darmflora horen voor te komen. Er zijn ook probiotica; dat zijn oplosbare voedingsvezels.

De prebiotica hadden nog een opvallend effect. Ze verlaagden de insulineresistentie. Insulineresistentie houdt in dat een patiënt minder gevoelig is voor insuline. 

Dit is een prestadium van suikerziekte diabetes mellitus type 2. Het blijkt dat de prebiotica een mens kan genezen van dit prestadium. Diabetes type 2 wordt door de wetenschap als een ongeneeslijke ziekte beschouwd maar het kan zijn dat dit beeld binnen afzienbare tijd moet worden veranderd. Het is namelijk omkeerbaar en dus geneesbaar. 

Overigens is ook diabetes type 1 te genezen, maar dat verhaal staat nog iets te ver weg van de realiteit van onderzoekers. 

Lekkedarmsyndroom

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat als men muizen dik maakt door ze veel vetten en vooral transvetten te geven, er verhoogde darmpermeabiliteit of lekkedarmsyndroom ontstaat. Lekkedarmsyndroom is het verschijnsel waarbij er te grote openingen zijn tussen de cellen in de darmwand. Hierdoor kunnen allerlei gifstoffen of toxinen in het lichaam komen.

Deze gifstoffen triggeren allerlei ontstekingen op celniveau of laaggradige ontstekingen. Verder wordt de bloedsuikerspiegel negatief beïnvloed, ontstaat er meer geoxideerd cholesterol, verhoogt de bloeddruk en is er een verhoogde kans op ontwikkeling van diabetes tijdens een lekkedarmsyndroom.

Prebiotische vezels

Gember werkt geneeskrachtig voor darmen en darmflora

Oligofructose is een prebiotische vezel. Deze vezel stimuleert de groei van bifidobacteriën in de maag. Deze bacteriën hebben een beschermend effect voor de mens. Een andere belangrijke vezel voor de mens is inuline. De vezels oligofructose en inuline zitten beide veel in uien, knoflook, paardenbloemblad, cichoreiwortel, yam, prei, yamboon, tarot, pastinaak, aardpeer, aardappel, zoete aardappel, radijs, rammenas, gember en knolraap.

We zijn een bonk bacteriën

Zoals je misschien weet bestaat er op elke menselijke lichaamscel negen bacteriën. Dat betekent kort door de bocht dat 90% van ons lichaam bestaat uit bacteriële wezens. Wij leven in symbiose met onze bacteriën.

Deze bacterietjes hebben een stofwisseling. Vaak is de mens gebaat bij het product van de stofwisseling van de bacterie, maar niet bij de voedingsstof die de bacterie gebruikt om zichzelf in stand te houden.

De darm denkt mee

Runow schreef een boek met de titel ‘De darm denkt mee’. Hierin beschrijft hij gevallen uit de praktijk waarbij mensen met darmproblemen psychische problemen krijgen. 

Sommige mensen krijgen een psychotische aanval na het eten van een broodje kaas. Stoffen in kaas en brood, die normaal gesproken via de darmen het lichaam verlaten, worden opgenomen bij personen met een lekkedarmsyndroom en richten allerlei schade aan bij de mens.

Natuurartsen weten al sinds de jaren 80 van de 20e eeuw dat de darmwand en de darmflora van essentieel belang zijn bij voedselintoleranties en psychische aandoeningen. 

Maar de wetenschap begint in het tweede decennium van het derde millennium erachter te komen dat de gezondheidstoestand van de darmen van essentieel belang is voor de mentale gezondheid.

Psychische problemen en darmflora

Allerlei psychische problemen ontstaan mede door een verkeerde darmflora en het lekkedarmsyndroom. Depressie, autisme, ADHD, angststoornissen en stemmingswisselingen hebben allemaal te maken met voeding, de darmen en darmflora. 

Beoefenaars van de reguliere gezondheidszorg hebben lange tijd sceptisch gestaan tegenover de ziekte lekkedarmsyndroom. Het onderzoek naar de firmicutisbacteriën toont aan dat de visie van alternatieve geneesheren zoals Runow op wetenschappelijke leest is gestoeld.

Denk maar aan het feit dat veel mensen met de ziekte van Crohn ook psychische problemen hebben. Deze problemen worden veroorzaakt doordat stoffen uit voeding de normaal niet in het lichaam komen, door de verslechterde staat van de darmen toch in het lichaam komen. 

Uit een Amerikaans onderzoek uit 1995 blijkt al dat 70% tot 90% van de mensen met prikkelbaredarmsyndroom ook last hebben van depressies.

Bronnen Microbioom en overgewicht

• Medisch Dossier Mei 2015, blz 4
• Depressie, ziekte van crohn: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19161177
• 90% depressie: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7635853
• Darmflora obesitas: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18380992
• Boek: Geoffrey Cannon: De nieuwe ziekteverwekkers
• Boek: Runow: De darm denkt mee