Magistrale geneespower van cranberrypoeder

Latijnse naam: Vaccinium macrocarpon

Naamgeving cranberry

Waarom we Latijnse namen in de wetenschap gebruiken is voor de meeste mensen wel duidelijk. 

Zo ontstaan er geen misverstanden omtrent over welke plant het gaat. Cranberry heet Vaccinium macrocarpon in het Latijn. De naam cranberry komt uit het Engels. 

Oorspronkelijk groeide de cranberrystruik alleen in de V.S. en Canada. Op een gegeven moment verging er een schip met cranberry's voor de kust van Terschelling. 

Sindsdien groeit de cranberrystruik op Terschelling en gebruiken we de Engelse naam in het Nederlands. De officiële Nederlandse naam van cranberry is veenbes.

Waarom fruit drogen?

Het poeder van cranberry

Je zou zeggen dat we toch gewoon verse, ingevroren en ingepotte cranberry's kunnen eten. Het eten van cranberrypoeder is niet echt nodig. Maar nu wil het geval dat cranberry's drogen leidt tot een relatief hoog gehalte aan vitaminen en mineralen.

Dit gehalte gaat met de eerder genoemde bewerkingen, inpotten en invriezen, sneller verloren. Drogen is de wijze van bewaren die de hoogste voedingswaarde oplevert. 

Daarnaast is een poeder gemakkelijk in het gebruik. Het is een andere manier van fruit gebruiken maar daarom niet verkeerd. Het biedt allerlei voordelen.

Cranberrypoeder bij obesitas?

Het oogsten van cranberry in de VS

Uit Japans onderzoek uit 2014 blijkt dat ratten met een te hoog gehalte aan cholesterol baat hebben bij cranberrypoeder. De vele antioxidanten zijn hiervoor verantwoordelijk, vermoeden de onderzoekers. Koreaanse onderzoekers hadden in 2013 al gezien dat cranberrypoeder een goed supplement kan zijn voor mensen met obesitas waarbij de oorzaak vooral gerelateerd is aan oxidatieve stress. Men mat enkele parameters die het oxidatieve stressniveau van een organisme bepalen.

Oxidatieve stress is het verschijnen van ontstekingen op cellulair niveau of laaggradige ontstekingen die tot allerlei ziekten zoals kanker en obesitas kunnen leiden. 

De ontstekingen op celniveau kunnen door het hoge antioxidantgehalte van cranberrypoeder worden tegen gegaan. De mensen in het onderzoek bleven hun normale dieet gebruiken. 

De conclusies moeten nog worden bevestigd door vervolgonderzoek voor ze als definitieve kennis aan te nemen.

Cranberry's goed bij suikerziekte?

Een Amerikaans wetenschappelijk onderzoeksteam uit 2010 schrijft dat P-coumaarzuur en derivaten van quercetine de bloeddruk verlagen. 

Bovendien konden ze meten dat de antioxidanten invloed hebben op de bloedsuikerspiegel. Cranberry nivelleert de bloedsuikerspiegel. 

De onderzoekers hopen op verdere studies die kunnen bevestigen dat cranberrypoeder een effectief supplement voor diabeten is. Suikerziekte of diabetes mellitus is een ziekte waaraan ongeveer een miljoen Nederlanders lijden.

Tekening cranberrystruik

Cranberrypoeder goed voor alvleesklier

Er is nog een reden dat cranberry wellicht goed is voor diabeten. Onderzoekers komen tot de voorlopige conclusie dat inname van 12 gram cranberrypoeder per dag een positief effect heeft op de afgifte van insuline van de alvleesklier. 

De alvleesklier blijkt meer insuline te produceren als er cranberrypoeder wordt gegeten. 

Het onderzoek werd echter gedaan op ratten en daarom kun je er geen definitieve conclusies aan verbinden voor mensen. Daarvoor is aanvullend onderzoek noodzakelijk.

Goed voor spijsvertering

Als er veel glucose-fructosestroop in een eetpatroon zit, bijvoorbeeld in het westen, dan maakt het lichaam meer lichaamsvet aan. 

Alle organen, zoals de nieren wegen zwaarder door het toegenomen vetgehalte. 

Suppletie met cranberrypoeder kan deze vetopeenhoping weer doen slinken. Dat zagen Amerikaanse wetenschappers die hun onderzoek publiceerden in 2010.

Procyanidinen en andere fytonutriënten zijn verantwoordelijk voor deze positieve werking op de spijsverteringsorganen. Daarnaast was er sprake van minder insulineresistentie. 

Dat betekent dat het lichaam beter suiker opneemt doordat de insuline beter wordt opgenomen. 

Dit onderzoek toont aan dat cranberrypoeder goed is voor de spijsvertering in het algemeen en die van diabeten in het bijzonder.

Goed voor het hart, maar?

Met poeder van cranberry kun je zelf dranken maken

Uit Koreaans onderzoek dat werd gepubliceerd in 2011 blijkt dat cranberry's goed zijn voor het hart. De onderzoekers kunnen echter niet aanraden om om deze reden cranberry's te eten aangezien er een factor in cranberry's is aangetroffen die tumors lijkt te vergroten. Het bewijs hiervoor is weliswaar dun en er moet nog meer onderzoek worden gedaan maar men wil geen risico nemen. In principe zitten er allerlei flavonoïden in cranberry die juist zouden moeten meehelpen om kanker tegen te gaan. 

Koreaanse onderzoekers zagen in 2008 nog dat cranberry's het bloedlipidenprofiel verbeteren en de kans op oxidatie van lipiden en proteïnen tegengaat waardoor de kans op aderverkalking wordt verkleind. 

Hierdoor verkleint eveneens de kans op allerlei hart- en vaatziekten en beroerten.

Cranberry en urinewegen

Cranberry wordt al eeuwenlang gebruikt bij urineweginfecties. Een internationaal onderzoeksteam uit 2010 zag dat cranberry inderdaad anti-bacteriële werking heeft op de urinewegen. 

Onder andere de Escheria coli of E. coli-bacterie wordt bestreden door cranberry's. De onderzoekers gebruikten geen puur cranberrypoeder maar een poeder van alleen de proanthocyanidinen in cranberry. Het onderzoek werd uitgevoerd op mensen.

In 2007 hadden Amerikaanse wetenschappers al eerder een gunstige rol gezien voor cranberry's in de behandeling met ziekten als blaasontstekingen. In 2013 zagen Canadese onderzoekers dat stoffen in cranberry de beweeglijkheid van de bacterie Proteus mirabilis HI4320 ernstig belemmert. 

In 2004 verzamelden Israëlische onderzoekers zoveel wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van cranberry's en cranberrysap bij urinewegontstekingen dat ze het middel aanbevelen als veilig en werkzaam alternatief voor antibiotica.

Eet- en drinktips cranberrypoeder

• Cranberrypoeder kun je door een havermout, muesli of ander graanontbijt doen.
  
• Cranberrypoeder is toe te voegen aan beslag voor fruitpannenkoeken.
  
• Het poeder van de veenbes kun je toevoegen aan smoothies.
  
• Poeder van cranberry is te gebruiken als aanvulling in een fruitsoep.
  
• Als je deeg maakt om brood, cake, gebak, taart, muffins, brownies of koekjes te bakken kun je eens een schepje cranberrypoeder door het deeg doen. Het geeft het deeg extra voedingswaarde mee en een fruitsmaak, ideaal voor zoete bakwaar.
  
• Cranberrypoeder kun je gebruiken om te mixen met andere fruitpoeders zoals aardbeipoeder, acaipoeder, druivenpoeder blauwebespoeder, appelpoeder, banaanpoeder, peerpoeder, zwartebespoeder en mangopoeder.

Bronnen artikel cranberrypoeder

1. Cholesterol cranberry: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25054105
2. Cranberry suikerziekte:http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20626248
3. Cranberry alvleesklier: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3193520/
4. Parameters oxidatieve stress: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24353827
5. Cranberry hart kanker http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3221825/
6. Cranberrypoeder spijsvertering: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21776462
7. Cranberry urinewegen: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2873556/
8. Cranberry blaasontsteking: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17509358
9. Cranberry proteus: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23750959
10. Cranberry lipidenprofiel aderverkalking: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20126601
11. Cranberry alternatief antibiotica: http://cid.oxfordjournals.org/content/38/10/1413.full