Rode bosbes, beste bosfruit

en een gratis medicijn

Latijnse naam: Vaccinium vitis-idaea

Deze bes groeit goed in koude gebieden zoals Noord Canada, Scandinavië, Nederland, de Baltische Staten, Noord-Duitsland, en Noord Azië. Eskimo's en indianen in Noord Canada gebruiken de bes om traditioneel om te vriezen en later te gebruiken. Tegenwoordig worden ze door hen ook ingemaakt met suiker om als jam of saus te dienen.

De bes wordt over het algemeen als te zuur gezien om zo op te eten. In Nederland is de rode bosbes nauwelijks te koop, maar hij groeit wel op de Veluwe en Sallandse heuvelrug. Wanneer je deze bes wilt eten, is het handig om hem zelf te kweken in de moestuin.

Traditioneel gebruik blad van rode bosbes

Zoals bij veel fruitbomen en – struiken, hebben ook de bladeren van rode bosbes een traditionele medicinale waarde. Ze kunnen worden ingezet bij ziekten van de urinewegen, maagproblemen, reumatische ziekten als jicht artritis en artrose, en te hoog cholesterol. 

Je kunt er een thee van maken. Over het algemeen hebben bladeren en bessen dezelfde stoffen, maar dan in andere verhoudingen.

Onderzoekers zien dat het blad veel fytocomponenten die gelden als antioxidanten bevat. 

Men merkt wel op dat de antioxidantwaarde verschilt per groeiregio. De bessen bevatten proanthocyanidinen A1 en B1. De onderzoekers denken dat deze twee stoffen als biomarkers kunnen worden gebruikt om de werking tegen oxidatieve stress te kwalificeren.

Planten hebben vaak meer dan duizend stoffen in zich en daarom is het handig om er twee belangrijke stoffen uit te halen die de plant kunnen karakteriseren. Proanthocyanidinen A1 en B2 kunnen goed de antioxidantwaarde bepalen.

Voedingswaarde rode bosbessen

In rode bosbessen zitten veel flavonoïden, polyfenolzuren en anthocyaninen.

Verder bevatten ze allerlei organische zuren, vitamine A, thiamine of vitamine B1, B2, B3 en vitamine C, kalium, calcium, magnesium en fosfor.

Onderzoekers zien dat er veel antioxidanten in zitten, zoveel dat ze zouden moeten worden gepromoot als dieetbron van essentiële nutriënten en gezonde componenten.

Onderzoekers verwachten dat de bes in de toekomst een doel dient als functioneel voedsel bij sommige ziekten. Dat betreffen bijvoorbeeld obesitas, diabetes, influenza en depressie.

Rode bosbessen zijn een wilde, medicinale lekkernij

Rode bosbes tegen diabetes

Indianen in Canada, de Cree, gebruiken rode bosbessen om frequent urineren door diabetes tegen te gaan. Dat zette onderzoekers aan om de rode bosbes, die hier van nature groeit, te onderzoeken op antidiabeteswerking. 

Het blijkt dat rode bosbes inderdaad de bloedsuikerspiegel kan verlagen. Er werd meer levervet verbrand.

Mensen met diabetes hebben vaak te veel levervet, of lopen in het algemeen een verhoogd risico op obesitas. 

Obesitas begint in eerste instantie met ophoping van levervet, waarna de vetophopingen naar andere organen zoals de huid wordt gedirigeerd, want als de lever al het vet als levervet zou opslaan, zou de lever dermate slecht werken dat we doodgaan aan te veel levervet. 

Men ziet eveneens dat er meer insuline wordt aangemaakt als proefdieren rode bosbes consumeren.

Verder ziet men dat de nieren meer afvalstoffen gaan afvoeren. Ook worden er meer enzymen geproduceerd die meehelpen om de overtollige vetten en suikers te verteren.

Zittend leven maakt je ziek

De onderzoekers melden dat diabetes mede komt door een zittende levensstijl. We zitten in een auto, op kantoor, en thuis voor de televisie, maar dat gebeurde ruim 100 jaar geleden niet; toen was de mens veel meer aan het bewegen. 

Mensen zijn gemaakt om te bewegen en allerlei enzymprocessen, hormonale processen en verteringsprocessen worden in gang gezet als we de hele dag lichte activiteit ondernemen, zoals wandelen, in de tuin werken, fietsen, zwemmen, dansen en seksualiteit.

In de westerse levensstijl zitten we in de auto, hebben we zittend werk op een kantoor, en gaan we in onze vrije tijd zitten tv kijken of nemen we plaats op de bureaustoel om te gaan internetten, wat allemaal bijdraagt tot het ontwikkelen van ziekten, ook wel de welvaartsziekten genoemd..

De onderzoekers zien dat de rode bosbes goed werkt tegen diabetes, op verschillende manieren en hun onderzoek ondersteunt de traditionele inzet door de indianen van de rode bosbes als antidiabetesmiddel.

De indianen aten de bosbessen niet alleen rauw maar voegden ze ook toe bij vismaaltijden, en bij het eten van viseieren. In dierlijke producten zitten veel bio-aminen, dus kan het geen kwaad om wat ontstekingsremmende stoffen erbij te eten.

Bessen tegen het influenzavirus

Biochemici uit alle landen zien al jaren dat allerlei fruitsoorten, maar ook kruiden, goed werken tegen een groot aantal virussen. Zo ook de rode bosbes, zo zien onderzoekers. 

Het is een antivirale bes die tijdens de wintermaanden voor veel minder griepverzuim zou kunnen zorgen.

Veel bessensoorten staan bekend om hun antivirale werking. De rode bosbes werkt goed tegen het coxsackie virus B1. 

Het werkt iets minder goed tegen het poliovirus. Ook het HRS-virus, wordt iets minder goed tegengewerkt door bessen.

Allerlei bessen, zo ook de rode bosbes zijn in staat om het influenzavirus te weerhouden van replicatie, wat betekent dat het een goed antiviraal middel is. Eigenlijk zouden we wat meer bessen moeten eten tegen de griep.

Bedrijven die bessen gratis zouden geven aan werknemers, zouden wel eens veel minder ziekteverzuim kunnen gaan zien tijdens een griepepidemie. Aardbeien, blauwe, bes en framboos behoren allemaal tot de besachtige soorten die virussen kunnen bestrijden, samen met de rode bosbes.

Rode bosbessen behoren tot de meest gezonde fruitsoorten ter wereld

Rode bes tegen obesitas

Een dieet met veel van voedingsstoffen ontdane vetten, zeg maar een westers dieet, want daarin wordt door de industrie veel ongezonde, verzadigde vetten gebruikt in allerlei producten, zoals margarine, frituurvet met veel transvetten en plantaardige bakolie in goedkope olieproducten uit de supermarkt, geeft een verhoogd risico op obesitas. 

Overigens doen gezonde vetten uit noten, en pure oliën die niet geraffineerd zijn dat niet, daarvan vallen mensen juist af.

Obesitas wordt bet zoals andere ziekte gelinkt aan ontstekingsprocessen op celniveau, de oxidatieve stress, die ook de oorzaak is van diabetes type 2 en vele andere ziekten die het risico op vroegtijdige dood doen toenemen.

Een van de biomarkers van obesitas is de adipocytokine leptine. Deze stof zit meer in het lichaam als er sprake is van oxidatieve stress. 

Het blijkt dat de consumptie van rode bessen ervoor zorgt dat deze stof minder in het lichaam aanwezig is. Dat is volgens de onderzoekers een interessante constatering en extra indicatie dat rode bosbessen goed zijn tegen obesitas.

Mensen met obesitas hebben een lichaam dat altijd in verhoogde staat van oxidatieve stress staat, en daardoor is het risico op het krijgen van allerlei ziekten hoger.

De onderzoekers raden aan om de rode bosbes op te nemen in een strategie om van obesitas te genezen. 

Overigens melden de onderzoekers ook dat de ontstekingsparameters weliswaar dalen, maar dat als er door wordt gegaan met de consumptie van industriële vetten, het effect op gewichtsafname beperkt is.

Stoffen in vruchten nemen oorzaken ziekten weg

Laaggradige ontstekingen, oxidatieve stress en ontstekingen op celniveau zijn allemaal termen voor hetzelfde fenomeen; door te veel geraffineerd voedsel ontstaan er ontstekingsreacties op elektron niveau in het lichaam, waardoor een voorwaarde voor het ontstaan van alle ziekten is geschapen.

Elektronen worden geroofd van andere stoffen, zodat die ook een elektron tekort komen en op zoek gaan naar een andere stof om een elektron te roven. 

Dat is laaggradige ontsteking. aar anthocyaninen en andere antioxidanten, kunnen juist elektrons afgeven zonder zelf van structuur te veranderen, daardoor had een ontstekingsreactie op.

De reden dat de ontstekingen op celniveau dalen komt door allerlei gezonde stoffen in rode bosbes zoals resveratrol, quercetine en anthocyaninen. 

Ook uit andere onderzoeken op vruchten waarin veel anthocyaninen zitten, zoals moerbeien en kersen, blijkt dat er een positieve werking is van het eten ervan tegen obesitas.

Rode bosbessen hebben ook hele gezonde bladeren

Recepttips rode bosbessen

1. In Nederland wordt relatief vaak gebakken camembert met cranberrysaus gegeten. Je zou dat ook met rode bosbessensaus kunnen doen. Ook andere gebakken kaasgerechten, zoals een kaasschnitzel, kun je van een bosbessensaus voorzien.
2. Zure bessen kun je pureren in een ruime hoeveelheid water, zodat je de hele dag een verse zurige drank hebt. Dat is weer iets wat anders dan de eeuwige limoenschijf in het water.
3. Een rodebosbessentaart kan zeer lekker zijn. Kook, pureer bosbessen en zeef de zaden eruit. Maak er een stevige puree van. Eventueel kun je het nog steviger maken met geraspte kokos, wat ook een beetje zoet smaakt. Gebruik stevia en palmsuiker om het te zoeten. Een gepureerde banaan is een fruitige zoetmaker. Gebruik de rodebessenpuree  als taartvulling.
4. Rode bosbessen kun je gebruiken in een wilde vruchtenjam waar frambozen, bramen, rode aalbessen en rode bosbes in zit. Door de rode bessen, de rode aalbessen heb je genoeg pectine. Kook het geheel in palmsuiker en je hebt een lekkere zelf gemaakte bosvruchtenjam. Al deze vruchten kun je wild plukken in Nederland, maar ze groeien ook goed in je achtertuin. Je zou een plukbare bessentuin  van je achtertuin kunnen maken.
   
5. Maak een bosbessensiroop door het in een slowjuicer te doen en het sap 1 op 1 te mengen met vloeibare honing. Deze siroop is ideaal voor toetjes, pannenkoeken en over een cake. De vezelpulp uit de slowjuicer kun je invriezen om later te gebruiken.
6. Bosbessen kun je drogen in de oven. Verwarm een oven op 50 graden, of doe ze in de oven nadat je een ovengerecht hebt gemaakt en de oven uit is. Gedroogde bosbessen zijn op allerlei manieren te gebruiken in de keuken, bijvoorbeeld in bakgerechten, als toevoeging aan een thee, of in een salade.
7. Heb je maar een paar rode bosbessen geoogst? Dan kun je ze pureren en koken en als vulling gebruiken in een bladerdeeghapje dat eventjes in de oven moet. Zo maak je zelf een klein gebakje voor bij de koffie of thee,
8. Rode bosbessen kun je als verse jam gebruiken door ze te pureren en te mengen met honing. Dit is in de koelkast maar een paar dagen houdbaar.
9. Vries rode bosbessen in voor later gebruik, of gebruik de bessen later als ijsblokje in een koele, verfrissende drank.
10. Rode bosbes kun je samen met de bladeren van rode bosbes koken als thee. Laat de thee afkoelen om een zurige, fruitige ijsthee in te schenken. Als je het toch te zuur vindt, maak het dan zoeter door enkele dadels mee te koken, en eventueel een theelepeltje steviapoeder en wat palmsuiker. Door drie zoetmiddelen te gebruiken, krijg je een heel ander effect dan bij gebruik van alleen palmsuiker.