Briljante gezondheidsvoordelen van blauwe bosbes

Latijnse naam: Vaccinium myrtillus

De blauwe bosbes wordt vaak verward met de blauwe bes. Beide soorten groeien prima in Nederland en hebben overeenkomstige medicinale werkingen. Ze groeien goed op het noordelijk deel van het noordelijk halfrond, dus ik koude gebieden. Je kunt de blauwe bosbes, net als de blauwe bessenstruik, prima in je eigen tuin neerzetten, om een overvloed van deze vruchten te creëren.

In de winkels en op de markt zie je vaak blauwe bessen te koop, maar dat is een andere soort dan in dit artikel, dat is de Vaccinium corymbosum.

Blauwe bosbessenextract tegen vermoeide ogen

De ciliaire spier zit in het oog, achter het netvlies en is een kringspier die ervoor zorgt dat we kunnen scherpstellen op voorwerpen die veraf gelegen zijn of dichtbij. Het blijkt dat een extract van 240 mg gedurende 12 weken innemen een positief effect heeft op de werking van de ciliaire spier.

Om de vier weken moest men een oculaire test doen, ofwel een ogentest.

Omdat mensen de laatste tijd verknocht zijn met hun smartphone of computer, wordt de ciliare spier lui gemaakt, zo laten de onderzoekers weten. Hierdoor vindt oculaire vermoeidheid plaats. Het staren naar beeldschermen zorgt voor oxidatieve stress in de ogen, waardoor de spieren stijf worden. Het blijkt dat stoffen die afgeleid worden van anthocyaninen in de ogen worden aangetroffen van mensen die een blauwebosbessenextract eten.

Deze anthocyaninen zorgen voor een reductie van de oxidatieve stress, waardoor de ciliaire spier soepeler wordt en er minder risico is op vermoeidheid aan de ogen.

Fenolen maken voedsel tot een medicijn

In blauwe bosbessen zitten veel fenolen zoals chlorogeenzuur, protocatechuïdezuur, resveratrol, isoquercetine, quercetine, en hyperoside. Deze stoffen zijn sterke antioxidanten die voor allerlei positieve medicinale werkingen zorgen.

Onderzoekers zien al jarenlang dat, naast vitaminen en mineralen, fenolen in voeding het ware verschil maken of een voedselsoort medicinaal is, of slechts vulling. Er zijn 8000 fenolen bekend in voeding, maar het is te verwachten dat in de komende jaren er nog duizenden nieuwe fenolen worden ontdekt.

De aanwezigheid van fenolen in echte voeding wordt geassocieerd met verminderde risico's op diabetes, cardiovasculaire aandoeningen, obesitas en kanker, in vergelijking met fenolarme, industriële vullingsproducten. De voedselindustrie zal in de toekomst voor aanvullingen met plantaardige middelen moeten zorgen willen hun producten van het label 'zinloze vulling' afraken en weer opklimmen tot het label 'volwaardig en gezond voedsel'.

Bekijk de video over blauwe bsbes

Blauwe bosbessen, goed voor het hart

Uit onderzoek onder mannen van 68 tot 72 jaar met prescriptie tot het slikken van statines, wat wordt gedaan bij cardiovasculaire aandoeningen, blijkt dat na het consumeren van 8 weken 40 gram blauwe bosbessenpoeder per dag men een betere lichaamsconditie heeft. 40 gram poeder staat ongeveer gelijk aan 480 gram verse blauwe bosbes, zo melden de onderzoekers.

Tijdens het doen van een looptest blijkt dat men een grotere afstand aflegt. Vooral opvallend is dat de bloedwaarden enorm verbeterd zijn, zodat de onderzoekers verwachten dat er veel minder secundaire problemen zich gaan voordoen in de komende weken. Het risico op een hartinfarct en herseninfarct daalt door het eten van blauwe bosbes.

Blauwe bosbes tegen influenza A

Blauwe bosbes werkt als antiviraal middel voor het influenza A-virus en het coxsackie virus, net zoals rode bosbes. Blauwe bosbes werkt alleen iets sterker. Steeds meer onderzoekers willen uitvinden welke plantextracten de beste antiviruswerkingen hebben, want virussen zijn moeilijk te bestrijden.

Tegen het verkoudheidsvirus bestaat geen vaccinatie of medicijn, net zoals tegen het dengue virus. Het duurt normaal gesproken tientallen jaren om een anti virus medicijn te ontwikkelen.

Blauwe bosbessen zijn makkelijk te verkrijgen, volop voorradig en goedkoop. Een vrieskist is genoeg om pulp in te vriezen zodat we altijd wat antivirale middelen achter de hand hebben, tegen voorlopig alleen influenza A.

Uit ander onderzoek blijkt dat er een relatie is tussen het aantal polyfenolen in een bes en zijn antivirale werking. Hoe meer polyfenolen, hoe sterker het werkt tegen virussen, zo zien onderzoekers. Hieruit concludeert men dat het vooral de polyfenolen zijn die voor de antivirale werking zorgen.

Blauwe bosbessen staan tweede op de lijst van de vruchten met de hoogste polyfenol inhoud. Op nummer 1 staan zwarte bessen. Maar het verschil tussen deze twee is relatief weinig.

Tegen diabetes mellitus type 2

Een extract lijkt de bloedsuikerspiegel te kunnen controleren, zo blijkt uit een onderzoek onder diabetespatiënten. De onderzoekers denken dat een blauwe bosbesextract samen met het voorkomen van overgewicht en het dagelijks doen van voldoende lichaamsoefeningen kan leiden tot het onder controle krijgen van de ziekte diabetes mellitus type 2

Blauwe bosbessen tegen Alzheimer

Een medicijntherapie tegen de ziekte van Alzheimer, of andere ziekten zoals de ziekte van Parkinson of de ziekten van Huntington, kunnen alleen de symptomen verlichten. Ze hebben geen positief effect op de ziekte-ontwikkeling, zoals artsen wel eens beweren. In tegendeel, door de oxidatieve stress die deze medicijnen veroorzaken degenereren de hersenen van de patiënten juist nog meer en sneller.

Wetenschappelijke onderzoekers zien dat het effect van bessen, waaronder ook blauwe bosbessen zeer positief is op de hersenen. Het valt daarom te verwachten dat binnen enkele jaren er meer onderzoeken worden gedaan met als doel de precieze medicinale hoeveelheid vast te stellen die het meest efficiënt neurodegeneratie tegengaat.

Het is in ieder geval duidelijk dat schade aan de hersenen zoals het verlies aan neuronen geheel of gedeeltelijk kan worden hersteld door de blauwe bosbes. Biochemici willen graag weten wat de grootste hoeveelheid blauwe bosbessen is die men kan geven, zonder dat het voor toxicologische problemen zorgt. Dat soort onderzoeken worden ook uitgevoerd bij synthetische medicatie. Wat dat betreft wordt op wetenschappelijk niveau de blauwe bosbes al behandeld als een farmaceutisch medicijn.

Het zijn de anthocyaninen die het hem doen

Tot de tijd gekomen is dat onderzoekers preciezer kunnen aangeven welke hoeveelheden we nodig hebben om de ziekte van Alzheimer tegen te gaan, kunnen we er zelf voor kiezen om veel bessen in ons menu op te nemen. Vruchten waarvan bewezen is dat ze helpen tegen neurologische schade zijn kaki, blauwe bes, rode bosbes, aardbeien, zwarte bessen, en frambozen.

In al deze vruchten zitten anthocyaninen, en dat wordt aangezien als de beste stof tegen neurologische problemen, maar in plaats van deze stof extraheren en als pil verkopen, zijn onderzoekers tegenwoordig meer geneigd om te adviseren om hele vruchten te eten. In deze vruchten zitten namelijk stoffen die synergisch werken met anthocyaninen, en deze elkaar versterkende werking, zorgt ervoor dat ten eerste anthocyaninen makkelijk opgenomen worden en ten tweede dat ze een nog sterkere medicinale werking opleveren.

Bovendien zijn er andere stoffen in bessen die de werking van de lever en nieren ondersteunen, wat leidt tot het meer aanmaken van antioxidantenzymen, en deze hebben ook een belangrijke functie om de hersenwerking te beschermen, naast en samen met de anthocyaninen.

Blauwe bosbes herstelt schade na een herseninfarct

Schade aan de hersenen door een herseninfarct en het ermee gepaard gaande zuurstoftekort gaat gepaard met het korter worden voor haarvaten in de hersenen.

Het minder soepel worden van bloedvaten in de hersenen, het moeilijker doordringen van de bloedvaten naar alle hersengebieden, het moeilijker afgeven van nuttige stoffen aan de hersenen door de wanden van de bloedvaten, en leukocytenadhesie, een toestand waarbij de witte bloedcellen niet meer kunnen hechten aan de wanden van de bloedvaten.

Blauwe bosbes blijkt al deze problemen te kunnen oplossen. Er staat al langer vast dat de blauwe bosbes goed is voor de opbouw van bloedvaten. Dat is belangrijk, want de bloedvaten houden niet alleen stoffen vast, maar zorgen ook dat de stoffen door de wanden heen naar de juiste plek in het lichaam worden vervoerd. Daarnaast zorgen de ontstekingsremmende stoffen dat er daadwerkelijk juiste stoffen in het bloed zijn om neurologische schade teniet te doen.

De onderzoekers zien dat bessen in het algemeen over grote antioxidantwerking beschikken, waardoor oxidatieve stress goed verholpen wordt, maar dat deze soort de blauwe bosbes onder de bessen de beste antioxidantwerking heeft. Vandaar dat deze bessensoort uitgebreid is onderzocht.

Recepttips blauwe bessen

1. Blauwe bosbessen kun je rauw eten, maar je kunt ze ook invriezen om later als een gekleurd ijsblokje te gebruiken. Ingevroren bosbessen kun je bovendien later gebruiken voor het maken van gerechten.
2. De blauwe bosbes is een ideale bes om een suikerarme jam van te maken. Gebruik palmsuiker, stevia en dadels om de jam wat zoeter te maken.
3. Een saus van blauwe bosbessen past bij een gebakken camembert of andere gebakken kaassoort.
4. Blauwe bosbessen passen in een groene salade samen met komkommer, sla, uiringen, paprika en tomaat.
5. Maak zelf een azijn van blauwe bosbessen.
6. Maak een azijn met blauwe bosbessensmaak door de bessen in een slowjuicer tot sap te verwerken. Vang het sap op en meng het met azijn, om een unieke azijn smaak te verkrijgen. Het pulp uit de slowjuicer hoef je niet weg te gooien. kunt dit invriezen en later gebruiken om een jam van te maken.
7. Blauwe bosbessen kun je verwerken in muffins. Doe ze door het deeg en bak de muffins.
8. Blauwe bosbessen zijn te verwerken als een saus. Kook ze en doe er suikervervanger bij om de saus zoet te maken.
9. Maak een siroop van blauwe bosbessen door een sap ervan te maken, wat al kan in een slowjuicer. Dit sap kun je 1 op 1 mengen met honing, om een heerlijke siroop te verkrijgen die je kunt gebruiken voor het beleggen van pannenkoeken, muesli, of cakes.
10. Vezelpulp uit een slowjuicer van blauwe bosbes kun je drogen in een oven. Je kunt het in de oven doen als de oven afkoelt van het maken van een bakgerecht. Ook kun je de oven op 50 graden zetten en het vezelpulp drogen. Wanneer het kurkdroog is kun je het verpoederen in een blender. Zo maak je je eigen blauwe bessenpoeder, wat je vervolgens als kleurstof en smaakstof kunt gebruiken in vele andere gerechten, zoals ijs.
11. Maak zelf blauwe bessenijs door slagroom met blauwe bessenpoeder te kloppen met palmsuiker en er hele blauwe bessen door te doen. Maak het nog zoeter met honingsiroop van blauwe bessen.