De geneeskracht van perziken

Latijnse naam: Prunus persica

In Nederland kennen we vooral perziken met geel vruchtvlees, maar er zijn ook perziken met wit vruchtvlees. Deze witte perziken zijn nog minder zuurder en nog zoeter dan de gele perziken. De perzikboom komt van oorsprong alleen voor in Zuid-Azië maar nu wordt hij in heel de wereld gecultiveerd. De wilde perzik, die iets platter is, heeft al iets witter vruchtvlees. Maar deze perzik is niet zo wild als zijn naam doet vermoeden.

De wilde perzik wordt gekweekt.

Perzisch fruit

De Perzik komt van oorsprong uit China. In het noorden van China is hij voor het eerst gekweekt. 

In Europa kwam men in aanraking met de perzik via Perzië, vandaar dat hij de naam perzik heeft gekregen, wat een verbastering is van de Latijnse naam persica. Persica betekent eigenlijk ''Uit Perzië"".

Obesitas tegengaan door je microbioom te veranderen

Er komen steeds meer onderzoeken van voedingsonderdelen naar de veranderen op het microbioom, zo ook van de perzik. Obesitas is een ziekteconditie die wordt veroorzaakt door het eten van geraffineerde koolhydraten en verzadigde vetten. In de praktijk zijn de slechte koolhydraten wit meel, witte suiker en witte rijst.

De verzadigde vetten de ziekten veroorzaken zijn vooral margarine, allerlei transvetrijke frituuroliën en goedkope bakolie uit de supermarkt. 

Je zou kunnen overschakelen op volle koolhydraten zoals volkorenmeel, palmsuiker en zilvervliesrijst. 

Op het gebied van vetten is het verstandig om te vertrouwen op roomboter, kokosolie als frituurolie en  rode palmolie als bakolie. 

Maar daar gaat het onderzoek niet over, dat ging over hoe de perzik ons microbioom kan veranderen.

Vetten en koolhydraten zonder voedingsstoffen brengen ons microbioom uit balans. Het is niet alleen een teveel aan verzadigde vetten en loze koolhydraten, maar ook een tekort aan voedingsstoffen die de darmflora stimuleert om allerlei stoffen aan te maken, wat mensen de das om kan doen.

Hierdoor kunnen vetten en suikers minder goed verteerd worden, omdat bijvoorbeeld de bijbehorende stoffen om suikers te verteren niet gegeten worden als we witte suiker eten. Het microbioom kan daardoor een tekort aan gezonde bacteriën gaan vertonen.

Helaas zijn er nog maar weinig onderzoeken gedaan naar de werking van polyfenolen, fenolzuren en flavonoïden voor ons microbioom. 

Onderzoekers zien dat er een lager aantal gezonde bacteroidetes en een hogere hoeveelheid pathogene Firmicutes-bacteriën te meten zijn in muizen die obees zijn. Het blijkt dat polyfenolen uit perziken, maar ook uit pruimen het microbioom van obese muizen kunnen herstellen.

De onderzoekers zien een hoger aantal turicibacter-bacteriën en dat vond men extra interessant aangezien de laatste tijd steeds meer informatie over deze bacteriën wordt verkregen omdat ze een positieve invloed hebben op het immuunsysteem. 

Verder ziet men dat het aantal Akkermansia-bacteriessorten lager is in muizen met obesitas. Akkermansia-bacteriën worden gezien als gezonde, ziektevoorkomende bacteriën. Hoe meer Akkermansia-bacteriën er in de poep van muizen zit, hoe gezonder ze zijn.

Deze gegevens gelden in feite ook voor mensen. Waar het op neer komt is dat wanneer mensen met obesitas de juiste bacteriën in hun microbioom hebben, hun lichaamsgewicht gaat afnemen. 

In het onderzoek werd perzik en pruim gebruikt, maar hoogstwaarschijnlijk geldt hetzelfde voor vrijwel al het fruit.

We moeten niet letten op de suikers in fruit, en de calorieën tellen, maar we moeten fruit met veel fenolen eten die ons microbioom gezond maken, zodat we het juiste lichaamsgewicht verkrijgen. Je zou kunnen zeggen: we moeten geen calorieën tellen maar fenolen tellen!

Toekomstig supplement: jonge perzikenpoeder

In perziken zitten veel voedingsstoffen. Een unieke voedingsstof met sterke antioxidantwerking is caffeoylquinidezuur. Deze stof heeft veel gezondheidsvoordelen voor mensen te bieden. Het blijkt dat  caffeoylquinidezuur meer in jonge, on rijpe vruchten zitten, dan in rijpe perziken.

Daarom hebben onderzoekers de wens om alle belangrijke stoffen met medicinale werking in kaart te brengen, waaruit naar voren komt dat vele stoffen meer in jonge perziken zitten dan in rijpe perziken.

Men denkt een supplement te kunnen maken op basis van jonge perziken. Maar of dat echt effectief zal zijn, weet men natuurlijk nog niet. 

Eerst moet onderzocht worden of de stoffen uit een supplement wel een goede biobeschikbaarheid hebben, dat wil zeggen of ons lichaam ze wel wilt opnemen, en daarna moet nog blijken of deze stoffen een goede biotransformatieproces op gang zetten in ons lichaam.

Ons lichaam maakt namelijk zelf stoffen aan van fruit en groente, en meestal is een rijpe fruitsoort een goede bron van biotransformeerbare stoffen, maar een supplement niet, omdat het bijvoorbeeld in een capsule zit en er daardoor geen enzymen worden aangemaakt in de mond, teneinde het supplement te verteren, of wel om te zetten in een andere voedingsstof die ons lichaam nodig heeft.

Wanneer we een hap fruit nemen daarentegen, dan bevinden de juiste enzymen zich al in de maag voordat de eerste fruithap in de maag arriveert. 

De maagenzymen wachten ons eten op, en deze enzymen beschikken over de voorwaarden om de voedingsstoffen stapsgewijs om te zetten in voor het lichaam bruikbare stoffen.

Fenolen met antioxidantwaarde

Er zijn meerdere manieren om de antioxidantactiviteit van vruchten te meten. Uit onderzoek blijkt dat perziken over relatief veel fenolen met antioxidantwaarde beschikken. Er zijn allerlei cultivars, en sommige fenolen zijn in de ene soort een stuk meer aanwezig dan in de andere.

Met deze kennis gewapend kunnen onderzoekers in de toekomst op zoek gaan naar cultivars met een bepaalde medicinale stof die van perzik een functionele voedselsoort maakt tegen bepaalde aandoeningen.

Schillen vol vitamine A

De bloem van perzik vangt licht op om energie te krijgen om een perzik te genereren.

Uit Braziliaans onderzoek blijkt dat de schillen en de verse fruitpulp meer voedingsstoffen en medicinale stoffen bevatten dan pulp dat al een tijdje bewaard is.

Perzikensiroop heeft geen significante voedingswaarde, noch medicinale waarde. In de fruitpulp wordt een goede hoeveelheid carotenoïden gemeten, wat de precursor is van vitamine A. Betacaroteen, alfacaroteen, luteïne, zeaxanthine en cryptoxanthine zijn betatenacaroïden die in het lichaam kunnen worden omgezet tot vitamine A. Perzikenschillen kunnen wel 2 tot 27 keer zoveel fenolen bevatten dan het fruitpulp.

Perziken herstelt schade van tabaksrook

Onderzoekers weten dat de oorzaak van ziekten in het algemeen oxidatieve  stress is. Deze ontstekingen op celniveau kunnen schade veroorzaken aan allerlei organen. Fruit en groenten kunnen omdat ze antioxidanten bevatten deze schade tegengaan.

Onderzoekers weten dat roken, niet alleen voor de longen, maar voor met name de lever en de nieren slecht is. De nieren en lever ondervinden schade door te hoge concentraties nicotine en andere stoffen. 

Onderzoekers wilden bestuderen of deze schade door het roken van sigaretten kan worden verminderd door fruit. Men koos de perzik uit om te kijken of deze gezonde fruitsoort iets kan betekenen voor de lever en nieren van tabaksrokers.

Ten eerste zagen de onderzoekers dat muizen die langdurig worden blootgesteld aan tabaksrook een lever en nieren hadden die oxidatieve stress vertoont. 

Dat komt met name door de enorme hoeveelheden nicotine, wat overigens in piepkleine hoeveelheden een gezonde stof kan zijn. Men ziet verder dat de nicotine ook door het slijmvlies van mond en de neus van muizen wordt opgenomen.

Het wekte de onderzoekers geen verbazing dat de longen net als de nieren en lever sterk aangetast worden door oxidatieve stress die ontstaat door het roken van tabak. Een extract van perziken met wit vruchtvlees blijkt oxidatieve stress in de nieren en lever tegen te gaan. Onderzoekers zien dat leverschade en nierschade wordt verzacht door perzik. Ook de longen vertonen minder oxidatieve stress als er perzik wordt gegeten.

Dit onderzoek maakt duidelijk dat mensen die een tabaksverslaving hebben er goed aan zouden doen om grote hoeveelheden fruit te eten. Het gaat niet alleen om perzik, want in principe kan al het fruit oxidatieve stress tegengaan. Bijkomend praktisch voordeel van het genieten van fruit eten is dat je even geen tijd hebt om een sigaret op te steken.

Recepttips perziken

1. Aangezien perzikschillen niet zo lekker zijn, maar wel fenolen bevatten, kun je ze in een slowjuicer uitpersen. Zo krijg je toch de fenolen binnen. De fruitpulp die je automatisch bij slowjuicergebruik cadeau krijgt, zou je kunnen invriezen om er later jam van te maken.
2. Perziken zijn vaak lekker zoet, vooral als ze goed rijp zijn. Dan kunnen ze prima als toetje gebruikt worden, eventueel in combinatie met ijs.
3. Van perziken kun je zelf ijs maken. Maak een slagroom met palmsuiker en mix het op het laatste moment met perzikensiroop. Vries dit in en eet het na drie uur op. Je kunt dit ijs alleen vers eten, dus drie uur na het gemaakt te hebben.
   
4. Perzikensiroop kun je maken door perziken eerst te blenderen en daarna te koken met palmsuiker. Vervolgens moet je het goed zeven, zodat je alleen de siroop in een fles kunt stoppen. Deze siroop is een paar maanden houdbaar.
5. Perziken zijn uitstekend te gebruiken als jamvrucht. Verzamel perzikenpulp en kook het in de pan. Doe er pectine bij, of een pectinevervanger zoals aalbessen, appelpulp of kweepeer.
6. Perzikensmoothies kun je in een blender maken. Doe er banaan, munt en aardbei bij, om een heerlijke unieke drank met ziektevoorkomende eigenschappen te bereiden.
7. Een warme perzikenpulp kun je als saus over een pannenkoek heen doen om je smaakzintuigen te verwennen, en je gezondheid een boost te geven.
8. Maak een perzikenkwarktaart. Je kunt natuurlijk kwark en perziken mengen als vulling, maar je kunt het nog unieker malen door ongezouten, geweekte en gepureerde cashewnoten te gebruiken in plaats van kwark. Deze meng je 1 op 1 met perziken. Vervolgens, als de taart af is, giet je er perzikensiroop over. Omdat perziken geel zijn, is het mooi om felrode kersen te gebruiken over de taart. Doe over elke kers een lepeltje vloeibare honing. Je kunt de taart in de koelkast laten opstijven.
9. Een perzik past uitstekend op een bord met fruit. Was de perzik goed en eet hem zo je wilt met schil en al, want die is het meest gezond. Snijd ook een appel in vier stukken, doe met een peer hetzelfde, en leg wat aardbeien op het bord. Zo heb je een lekkere fruitschotel die je op kan eten terwijl je een boek leest, aan het surfen bent op het web, of terwijl je je huiswerk doet.
10. Een slowjuicer kun je gebruiken om puur perzikensap te maken, maar je kunt ook vruchten combineren. Maak eens een sap van een winterwortel, een perzik, een schijfje limoen met schil, en een paar aardbeien. Zo kun je nog meer van vruchten genieten.