De geneeskracht van passievrucht

Latijnse naam: Passiflora edulis

De passievrucht is een zeer gezonde vrucht. De meesten kennen hem als een zure vrucht, terwijl er ook zoete soorten bestaan. De zure komen uit Zuid-Amerika, die kennen we als markoesa uit Suriname, wat komt van het Spaanse woord maracuja. In Zuidoost Azië en Nieuw-Guinea wordt deze vrucht markieza genoemd, en smaken ze juist zeer zoet. Dat is een andere soort of cultivar.

De passievruchten groeien in Nieuw-Guinea in het wild, sommige soorten zijn ter grootte van een pingpongbal, andere zijn juist veel groter, groter dan die in Zuid-Amerika.

Welke zijn zuur en welke zoet?

Passiflora edulis Sims fo. flavicarpa is de gele passievrucht. Deze voorziet in 95% van de totale landbouwproductie. 

Helaas is dit ook de meest zure passievrucht. Hij is lang zo lekker niet als andere passievruchten zoals de paarse passievrucht, die luistert naar de Latijnse naam Passiflora edulis Sims fo. Edulis. Samen met de oranje passievrucht zijn dit de twee zoete soorten.

Schil als toekomstig supplement

Elke soort passievrucht bevat weer andere stoffen. Voor volwassen mensen zit in 100 gram oranje passievruchten 70% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) aan zink, 62% van de aanbevolen hoeveelheid magnesium, 110% koper, 55% fosfor en 33% calcium. 

De fruitpulp van de gele passievrucht geeft 50% van de ADH voor ijzer. De paarse passievrucht bevat zeer veel anthocyaninen, waarvoor nog geen ADH-waarden zijn opgesteld.

Onderzoekers zagen vooral dat in de schillen van al deze vruchtsoorten nog hogere percentages van vitaminen en mineralen aanwezig zijn. 

Men denkt dat deze stoffen kunnen worden gebruikt om supplementen van te maken.

Onderzoekers aller landen doen steeds vaker een studie naar de 'afvalproducten' aangezien deze over veel stoffen met antioxidantwaarde beschikken, en sinds ongeveer 2005-2010 algemeen bekend is geworden onder biochemici dat antioxidanten de grondoorzaak van een groot aantal ziekten kunnen tegengaan.

Deze onderliggende ziekteoorzaak is namelijk oxidatieve stress, welke onder andere wordt veroorzaakt door medicijnen, vandaar dat onderzoekers ten eerste op zoek gaan naar betere, plantaardige medicijnen die geen oxidatieve stress veroorzaken, en ten tweede op ziek gaan naar plantonderdelen die een sterke antioxidantwaarde hebben.

Bijkomend voordeel van deze massaal ondernomen zoektocht naar de vervangers van synthetische medicijnen in de vorm van plantmedicijnen is dat synthetische medicijnen duur zijn, niet altijd werken, soms compleet falen, en vele bijwerkingen hebben. 

Voor plantmedicijnen geldt bijna het tegenovergestelde, zo zien biochemici tegenwoordig, ze zin goedkoop, werken prima, en hebben niet tot nauwelijks bijwerkingen, maar in vele gevallen juist positieve extra werkingen voor lichaam en geest.

Depressie tegengaan met passievrucht

Wetenschappers melden dat de passievrucht het risico op depressie verkleint.

De meest bekende werking van de passievrucht is zijn rustgevende werking. Hiervoor worden vaak de bloemen gebruikt, maar ook de vruchten zelf zijn rustgevend. 

Wat niet iedereen weet, is dat in het verlengde van de rustgevende werking de vrucht ook goed werkt tegen depressie en angst. In onze tijd zijn veel mensen depressief, en dat heeft een voedingscomponent als oorzaak.

Het is namelijk zo dat veel mensen zich wel vullen, maar te weinig voeden, waardoor er veel ontstekingsveroorzakende stoffen in onze hersenen komen. Passievrucht bevat relatief veel antioxidanten, en deze kunnen oxidatieve stress, een gemeenschappelijke oorzaak van vele ziekten, elimineren.

Jezuïeten bedachte de naam passie voor deze vrucht. Passie betekent lijden. De drie paarse stampers zouden de spijkers zijn waarmee Jezus aan het kruis is geslagen. Dat is natuurlijk een verhaaltje. Veel mooier is het om de pentagramvormige, lichtgroene ster te zien, die symbool staat voor de mens, en de stralende rand erom heen met de 10 witte bloembladen, wat symbool staat voor de volledig gegroeide mens die leeft vanuit zijn zonnehart. De drie stampers kun je beter zien als symbool voor de heilige Drieëenheid, want alle spirtuele waarheden op aarde komen im drieën zoals: Vader-Moeder-Kind.

Passievrucht tegen de ziekte van Alzheimer

Passievrucht blijkt goed te zijn om de ziekte van Alzheimer te voorkomen. 

Deze ziekte wordt in de eerste plaats door oxidatieve stress veroorzaakt, zo zien onderzoekers. Door zuurstoftekorten in bepaalde onderdelen van de hersenen, ontstaat er allerlei uitval of verslechtering van hersenfuncties. 

Omdat deze uitval vaak rond de hippocampus plaatsvindt, kunnen we de uitval terugzien in het verlies aan cognitieve vermogens.

Een kenmerk van de ziekte van Alzheimer is amyloïde plaque, die grotendeels bestaat uit geoxideerde aluminium afzettingen. Niet alleen aluminium pannen zijn hier een oorzaak van, aluminiumvervuiling zit eveneens in veel voedselsoorten en medicijnen. 

Eigenlijk kunnen we urenlang filosoferen over de oorzaak van de ziekte van Alzheimer, maar uiteindelijk weten zelfs wetenschappers nog niet exact hoe het komt.

Wat daarentegen wel bekend is, is dat het risico op de ziekte van Alzheimer en dementie voorkomen kan worden door het innemen van flavonoïden. 

Deze zitten in grote aantallen in groenten en fruit, zo ook in passievrucht. 

Voorbeelden van flavonoïden in passievrucht zijn isooriëntine, quercetine en zijn derivaten, luteoline, schaftoside, isoschaftoside, oriëntine, isovitexine, apigenine, kaempferol, rutine, saponarine, vitexine, en chrysine.

Het is lastig om te onderzoeken wat een stof doet bij de ziekte van Alzheimer, want we kunnen niet zomaar een schedel openknippen en erin kijken of de stoffen op de goede plek aankomen.

Daarom worden proefdieren gebruikt. Deze proefdieren worden via een standaard wetenschappelijk onderzoeksmodel Alzheimer gegeven. 

In dit geval werden de dieren een extract van aluminiumchloride gegeven, zodat de hersengebieden oxidatieve stress gaan vertonen en er een ziekte optreedt die vrijwel gelijk is aan de ziekte van Alzheimer.

Na toediening van passievruchtextract zien de onderzoekers dat de oxidatieve stress in de hersenen en lever een stuk minder worden. 

Ook ziet men dat er veel catalase wordt aangemaakt, een lichaamseigen antioxidant enzym dat in de hersengebieden kan komen en daar kan zorgen voor het verminderen van ontstekingen.

Daarnaast nemen de onderzoekers allerlei andere biochemische veranderingen waar, vooral positieve activiteit in de hersengebieden. 

Dat kunnen ze meten doordat er vele parameters zijn, in de vorm van biomarkers die de ernst van de ziekte van Alzheimer kunnen schetsen. 

Bij groepen dieren die het passievruchtextract krijgen toegediend, zien deze parameters er beter uit, dan bij de dieren die geen extract of minder extract kregen toegediend.

De onderzoekers zien dat drie ziektetoestanden worden verlicht, namelijk oxidatieve stress, neuroinflammatie, wat ontstekingen in de hersenen zijn, en de ziekte van Alzheimer. 

Niet alleen een extract van het vruchtvlees werkt hier tegen, ook een extract van de schil van passievrucht blijkt positieve eigenschappen voor de bestrijding van de ziekte van Alzheimer te hebben.

De onderzoekers melden in hun laatste zin van het onderzoeksverslag dat een passievruchtenextract als nutraceutical kan worden gebruikt tegen de ziekte van Alzheimer. 

Een nutraceutical is een voedingsmiddel met medicinale eigenschappen.

Piceatannol, een analoog van resveratrol

In het zaad van passievruchten zit veel Piceatannol. De werking van deze stof is vergelijkbaar met resveratrol. 

Piceatannol is nauwelijks onderzocht want deze stof komt niet erg vaak voor in vruchten. Onderzoekers zien dat het wel in grote getale aanwezig is in passievruchtzaad. 

Dat is interessant omdat deze zaadjes altijd worden gegeten door mensen tijdens het verorberen van een passievrucht. Soms worden via een blender de zaadjes stuk worden gemaakt en opgegeten.

Men wilde weten of deze stof gezond is voor mensen en hebben daarom aan mensen tussen de 20-70 gevraagd om mee te doen aan een onderzoek. 

De bedoeling was dat alle mensen hun normale levensstijl hanteerden, en alleen tweemaal daags een pil innemen waar deze stof in zit. Een andere groep mensen nam een placebo in.

Voor en na de kuur met piceatannol  werden allerlei lichaamsparameters die iets vertellen ober de gezondheid zoals de bloedwaarden, het lichaamsgewicht, de mate van stijfheid of elasticiteit van de bloedvaten en de gemoedstoestand genoteerd. 

Ook werden 12 parameters van de leverfunctie opgemeten. De kuur duurde 8 weken. In totaal deden er 40 mensen mee aan het onderzoek. Sommige van deze mensen waren obees.

Mensen met overgewicht profiteerden van de kuur doordat ze lagere insulineniveaus in het bloed lieten zien, wat erop duidt dat insulineresistentie is afgenomen. Bij mensen met een normaal lichaamsgewicht was dit niet het geval.

Wat opvallend is, is dat piceatannol alleen voor mannen met overgewicht gunstig werkt op de insulinesensitiviteit, maar dat dit niet bij de onderzochte vrouwen het geval is. Dat kan komen omdat de onderzoeksgroep klein is. Wel zag men dat bij vrouwen de albumineniveuas lager zijn, en dat lijkt ook op een positieve werking tegen diabetes te duiden.

Ook de bloeddruk en het hartritme daalde bij de mannen met overgewicht. 

Dat suggereert dat piceatannol een geneeskrachtige werking heeft op de bloedvaten, deze soepeler en elastischer maakt zodat het bloed makkelijker door de aders stroomt, en op deze manier de bloeddruk daalt. 

Het endothelium, de wanden van de bloedvaten, functioneert beter na toediening van piceatannol.

Dat komt mogelijk door de activatie van het enzym dimethylargininedimethylaminohydrolase, wat soms wordt afgekort tot DDAH. 

Dit enzym helpt mee oxidatieve stress in de wanden van de bloedvaten tegen te gaan. 

Helemaal zeker weten de onderzoekers niet of dit de reden was dat de bloeddruk daalt door gebruik van piceatannol, aangezien er ook een onderzoek is geweest dat liet zien dat een kleine micro-injectie van de analoge stof resveratrol, in het rostrale ventrolaterale medulla, waarover consensus bestaat dat het een sleutelrol speelt in de regulering van de bloeddruk, ook een bloeddrukverlagende werking laat zien. 

Het kan daarom in theorie zo zijn dat er helemaal geen antioxidantprocessen maar biochemische aan te pas komen die de bloeddruk veranderden.

Medicinale werkingen passievrucht

Onderzoekers zetten alle medicinale werkingen die in andere onderzoeken zijn aangetoond op een rijtje. Dan kom je tot een imponerende lijst. De passievrucht heeft de volgende wetenschappelijk bewezen medicinale werkingen:

1. Ontstekingsremmend
2. Hersenbeschermend
3. Tegen angst
4. Tegen depressie
5. Rustgevend
6. Ontspannend voor bloedvaten
7. Tegen hoge bloeddruk
8. Tegen diabetes
9. Antioxidant activiteit
10. Huidherstellend
    

Antioxidanten in passievrucht

Passievrucht heeft een hogere antioxidant waarde dan mango, ananas, banaan en lychee, maar in de praktijk zegt dat niet erg veel, aangezien mensen van deze vruchten vaak een stuk meer eten dan van passievruchten, dus krijgen we per saldo dan toch een evenwaardig aantal antioxidanten binnen.

Recepttips passievrucht

1. De zaden hebben ook een voedingswaarde, maar zijn vervelend om te eten. Deze kun je wel met een high speed blender kapot maken, zodat je er weinig tot niks van merkt, maar je hebt  wel het gezondheidsvoordeel.
2. In Suriname wordt een sap gemaakt van passievrucht door het sap te zeven en te koken met het vergif suiker. Wij gaan natuurlijk palmsuiker gebruiken, en eventueel na afkoelen tot 35 graden er honing bij doen, en het dan in een fles stoppen om een heerlijke zelfgemaakte passievruchtenlimonade te creëren.
3. Wanneer je ene paar passievruchten uitlepelt en ze gebruikt in de blender, kun je het zaad makkelijker eruit zeven. Zo maak je van 4 tot 5 passievruchten en lekkere zoete saus, vooral als je de passievrucht met oranje vruchtvlees gebruikt, voor over een cake of ijsgerecht.
4. Passievruchtenpuree kun je inkoken met palmsuiker en zeven om er een lekkere siroop van te maken.
5. Probeer zelf eens passievruchten te kweken. Ze kunnen heel je huiskamer door slingeren en wie weet lukt het je om er vruchten aan te krijgen, als je veel vruchten hebt kun je een jam ervan maken.
6. 10 Passievruchten kun je uitlepelen, en blenderen en het zaad eruit zeven om er een saus van te maken door er twee eetlepels honing aan toe te voegen en het als topping over een vruchtentaart te gebruiken.
7. Een passievrucht is al lekker als je hem gewoon doormidden snijdt en uit lepelt en opeet. Zo eten de meeste mensen hem op.
8. Maak eens een veganistische kwarktaart door 20 passievruchten te gebruiken. Je lepelt ze uit en kookt ze, of je gebruikt een high speed blender en kookt ze even. Doe de helft van het kooksel door een geweekte cashewnotenpuree, dat is de basis voor de veganistische kwarktaartvulling. Met agar agar, een vegetarische gelei maak je de andere helft aan en dit doe je over de taart heen, als topping.
9. Met een blender meng je het vruchtvlees van 10 passievruchten en 2 geweekte vijgen, waarna je ze kookt met een zoete banaan. Dit geheel meng je goed met een handblender, nu heb je een zoete saus die naar passievrucht smaakt. Deze warme saus is lekker over een pannenkoek.
10. Met een blender maal je het vruchtvlees van 15 passievruchten klein, inclusief zaad. Dit kook je met 10 gedroogde abrikozen. Nu verkrijg je een hele zoete puree die ideaal is als vulling voor een bladerdeegtaartje uit de oven.