De geneeskracht van olijfbladeren

Latijnse naam: Olea Europaea Folium

Olijfbomen worden wereldwijd het meest gekweekt in Spanje. Er zijn veel plantages rond de Middellandse Zee, met name in Griekenland, Italië, Frankrijk, Turkije, Israël, Marokko en Tunesië. Oorspronkelijk komt de boom uit West Azië en het Midden-Oosten. Vanuit daar is de olijfboom over heel het Middellandse Zeegebied verspreid.

Olijfbomen kunnen op vele soorten ondergronden groeien en vereisen een subtropisch klimaat.

Medicinale sierboom

In Nederland zien we de olijfboom soms terug als sierboom in een grote pot. In de koude wintermaanden zal deze in een kas moeten worden gezet om te overleven.

De oorsprong van olijfolie

Het woord ''olie'' komt van de olijfboom, die als Latijnse naam ''Olea'' heeft. Dat geeft al aan dat de olijfboom lang geleden gecultiveerd is om de heerlijke en gezonde olie die het produceert.

De antieke Grieken schreven al over het insmeren van de huid met olie, om te beschermen tegen de zon en uitdroging. 

De olie wordt sinds duizenden jaren gebruikt om in te bakken. 

Niet alleen de vruchten en de daaruit voortkomende olie is belangrijk, de bladeren worden al eeuwen gebruikt bij wonden en om koortsen te genezen.

Traditionele toepassingen olijfblad

Rembert Dodoens, de Vlaams-Nederlandse kruidendeskundige uit de 16e eeuw schreef dat de bladeren van de olijfboom kunnen worden gebruikt bij zweren en zwellingen in het mondslijmvlies en van het tandvlees. 

Ook schreef Dodoens dat het kan worden gebruikt bij overdreven menstruatie, buikloop en oogontstekingen.

Van Lis schreef in de 18e eeuw dat olijfblad samentrekkend werkt. 

In de 19e eeuw werd een onderzoek gedaan waarbij men concludeerde dat een afkooksel van olijfblad betere koortsverlagende werking heeft dan kinine.

Antioxidantactiviteit van diverse soorten olijfblad

In 2019 verscheen een onderzoek naar olijfbladextract in het wetenschappelijke blad Molecules. 

De onderzoekers zien dat er veel olijven worden geproduceerd en dat de olijfbladeren in feite een ''bijproduct'' zijn van olijfproductie en olijfolieproductie. 

Ze onderzochten de bioactieve componenten en maakten een lijst van de antioxidantactiviteit van verschillende soorten olijfbomen in Italië. 

Zo zagen ze dat drie cultivars, de Itrana, Maurino en Apollo het hoogste gehalte aan fenolische componente ofwel fenolzuren bevatten waardoor deze soorten meer antioxidantactiviteit vertonen dan andere olijfsoorten. 

Olijfblad vormt volgens de onderzoekers een goedkope natuurlijke bron van antioxidanten die verschillende toepassingen heeft en mogelijkerwijs bijdraagt aan de gezondheid van mensen.

Olijfblad verbetert hart en bloedvaten

De primaire indicaties van olijfblad zijn vooral gericht tegen hart- en vaatziekten. 

Wanneer sprake is van aderverkalking, dan wordt LDL-cholesterol omgezet in oxycholesterol en stoffen in olijfblad helpen mee om oxycholesterolvorming te voorkomen. 

Op deze manier blijven de bloedvaten langer soepel waardoor allerlei doorbloedingsstoornissen minder vaak voorkomen. Olijfblad wordt door fytotherapeuten ingezet bij de volgende indicaties:

• Matige hypertensie, milde vorm van hoge bloeddruk,
• Preventie van aderverkalking, voorkomen van cardiovasculaire aandoeningen
• Helpt mee doorbloedingsstoornissen te voorkomen,
• Helpt mee tegen hartkrampen, hartritmestoornissen, hartkloppingen,

Olijfbladeren zijn een medicijn

Secundaire indicaties olijfblad

Geneeskruiden hebben vrijwel altijd een hoofdwerking, de primaire werking en een mildere werking, een secundaire werking. 

De secundaire kan worden toegepast in mildere vormen van ziekten, of in combinaties met andere geneesplanten. 

Fytotherapeuten kunnen besluiten om extracten van olijfblad op therapeutische basis in te zetten bij de volgende secundaire indicaties:

• Spataderen, aambeien,
• Oedemen,
• Jicht, artritis, artrose,
• Niergruis, preventie nierstenen,
• Diabetes type 2, diabetes tijdens zwangerschap,
• Herpesinfecties zoals herpes genitalis en gordelroos,
• Bijholteontsteking, bronchitis, chronische sinusitis, keelpijn, amandelontsteking, mondslijmvliesontsteking, tandontsteking,
• Candida-infecties, schimmelinfecties,
• Darminfecties, diarree, ingewandswormen, parasieten,
• Bacteriële huidinfecties, acne, psoriasis,
• Infecties van de urinewegen,
• Ondersteunt bij chronisch vermoeidheidssyndroom,
• Ondersteunt bij ziekte van Crohn, darmontsteking, darmkrampen,
• Ondersteunt bij multiple sclerose, sclerodermie,
• Koorts, terugkerende koorts, griep.

Onderzoek naar antikankerwerking olijfblad

In 2017 werd voor het eerst onderzoek gedaan naar de werking tegen kanker van olijfblad en er werd vastgesteld dat olijfblad extract tegen darmkankertumors kan werken.

Stoffen in olijfblad veranderen de tumorgroei en zetten de tumor aan tot apoptose, spontane dood van een kankercel. 

De onderzoekers denken dat stoffen uit olijfblad in de toekomst een chemotherapeutisch middel kunnen vormen.

Inhoudsstoffen olijfblad

In het blad zitten secoiridoïden zoals oleuropeïne en daarvan afgeleide stoffen. 

Oleuropïne is de meest belangrijkste werkzame stof in olijfblad. Verder bevat het oleoside, oleanal, olesterol, flavonoïden, triterpenen, kina-alkaloïden, betasitosterolglycosiden, looistoffen of tannines, organische zuren, mannitol, mineralen zoals calcium, magnesium, fosfor, silicium, zwavel, kalium en natrium, fosfolipiden, glycolipiden, was, gom, enzymen, choline en etherische olie.

Algemeen gebruiksvoorschrift olijfblad:

• Olijfblad is een veilig middel bij hantering van de juiste doses en het in acht nemen van de gebruiksvoorschriften.
• Bij medicatievoorschriften kunt u het best overleggen met uw arts.
• Bij supplementgebruik moet u alert zijn op bijwerkingen.
• Suppletie kan nooit een vervanging zijn van gezond voedsel.
• Als u medische vragen heeft over een product, stel die dan aan een fytotherapeut, natuurgeneeskundige therapeut, orthomoleculaire therapeut, huisarts of andere deskundige.
• Heeft u vragen over de samenstelling van een product, neem contact op met uw leverancier.

Dosis olijfblad:

• De dosis is afhankelijk van het percentage oleuropeïne.
• Bij 12% oleuropeïne: Tweemaal per dag 1-2 capsules van 500mg, innemen tijdens of na de maaltijd.
• Bij 15-23% oleuropeïne 1, 2 of 3 keer per dag 250mg of 500mg, innemen tijdens of na de maaltijd.

Duur olijfbladkuur:

Een kuur met olijfblad kan langdurig veilig worden ingenomen, zolang je je aan de dosis hpudt. Je kunt er net zo lang mee doorgaan tot de klachten verminderen of zijn verdwenen.

Contra-indicaties olijfblad:

• Zwangere vrouwen en vrouwen die een baby borstvoeding geven kunnen geen extract van olijfblad innemen zonder doktersadvies.

Bijwerkingen olijfblad:

• De maag kan geprikkeld worden door olijfblad extract. Neem het daarom tijdens een maaltijd in.

Interacties olijfblad:

• Door de bloedsuikerspiegelverlagende werking kunnen interacties ontstaan met medicijnen die het bloedsuikerniveau verlagen. Houd daar rekening mee, consulteer zo nodig uw arts.
• Er zijn interacties mogelijk met bloeddrukverlagende medicijnen. Olijfblad kan het effect hiervan vergroten. Dan alleen innemen op doktersvoorschrift.
• Olijfblad heeft een diuretisch effect en kan interacteren met allerlei hartmedicijnen en plaspillen. Raadpleeg uw arts, fytotherapeut of cardioloog voor gebruik.

Combinaties olijfblad:

• Kuur kan afgewisseld worden met Crataegus monogyna bij hoge bloeddruk,
• Met Cynara scolymus bij aderverkalking
• Met Melissa officinalis tegen aderverkalking,

Bronnen of wetenschappelijke literatuur olijfblad:

• Fytotherapeutisch middel: Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, Geert Verhelst
• Internetlinks naar wetenschappelijke onderzoeken:
• Vasculaire aandoeningen: https://www.selectbotanical.com/wp-content/uploads/2014/10/botanical-extracts_olive-leaf.pdf
• Verschillende soorten olijfblad: https://www.mdpi.com/1420-3049/24/10/1998/htm
• Antikankerwerking: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5315385/