De geneeskracht van kastanjes

Latijnse naam: Castanea sativa

Italië, Frankrijk, Spanje en Portugal zijn de grootste kastanje producenten van Europa. Kastanjes en de oneetbare schillen van kastanjes hebben allerlei medicinale eigenschappen. Boeren zien de schillen als onhandig afval en verbranden het gewoonlijk, maar steeds meer onderzoekers zien in de schil een potentieel voor cosmetische of medische toepassingen.

Gratis gezondheid

Kastanjes worden op zijn minst al eeuwen gegeten in Europa. Doordat ze geoogst worden in de herfst, worden ze voornamelijk gegeten in de herfst. 

Ze kunnen zelfs rauw worden gegeten maar ze worden vaker gekookt, geroosterd, gebakken of gepoft. Van kastanjes kun je een romige soep of warme saus maken. 

Een kastanjepuree kan ook erg lekker zijn. Er zijn vele culinaire mogelijkheden met de kastanje.

Kastanjes zijn in Europa erg lang goedkoop of gratis voedsel geweest voor mensen met een laag of geen inkomen. De noot bevat veel gezonde essentiële vetten, vezels, vitaminen en mineralen.

Relatief zitten er veel koolhydraten in, maar omdat ze voorzien zijn van de benodigde voedingsstoffen is dit een zeer gezonde bron van koolhydraten, in tegenstelling tot witte suiker. 

De kastanje is meer specifiek een rijke bron van fosfolipiden met hoge antioxidantwaarde, veel vitamine E in verschillende vormen, plantensterolen, alfalinoleenzuur, kalium, fosfor en magnesium.

Algemene medicinale kenmerken kastanje

Linoleenzuur speelt een belangrijke rol in cardiovasculaire aandoeningen en het bevordert hersenontwikkeling bij kinderen. De vitamine E-soorten in kastanje hebben niet alleen een sterke antioxidantwaarde maar ze beschikken over preventie en medicinale werking tegen kanker, cholesterolverlagende werking, en beschermen de hersenen tegen allerlei ziekten.

Omega 3 vetten in kastanje laten een verzachtend effect zien op allerlei ziekelijke condities die te maken hebben met chronische ontstekingen op celniveau, ofwel oxidatieve stress, zoals de ziekte van Crohn, zweren in de dikke darm, en vele auto-immuunziekten. Daarnaast hebben omega 3 vetten een geneeskrachtige rol bij diverse vormen van kanker, zo schrijven onderzoekers, met name borstkanker, darmkanker en prostaatkanker.

Diëten met meervoudige onverzadigde vetten

Diëten die gekenmerkt worden door veel meervoudige onverzadigde vetzuren, zouden volgens diverse recente onderzoeken wel eens allerlei bloedvatziekten en metabole ziekten kunnen tegengaan, zoals hoge bloeddruk, coeliakie, diabetes type 2, en verhoogd cholesterol.

Op het gebied van sterolen bevat de kastanje olie veel betasitosterol en stigmasterol, die beide bekend staan om hun cholesterolverlagende werking en antidiabetesactiviteit. 

Kastanjes beschikken over meer fytosterolen dan amandelen, hazelnoten, walnoten en pinda's, zo melden wetenschappers.

Kastanjestekels zijn goed voor de lever en nieren

Steeds vaker zie je dat onderzoekers afvalstoffen van de industrie onderzoekt op het mogelijk gebruik als grondstof voor een nieuw product. 

Dat gebeurt in het kader van de circulaire economie, maar ook in het perspectief  van mogelijk  nieuwe nutraceuticals die kunnen ontwikkeld op basis van elementen die men nu nog als afval beschouwt. 

In de kastanjeverwerkende industrie worden de binnenschillen en buitenschillen, met stekels erbij, onderzocht op hun medicinale werking. 

Het blijkt dat ook deze schillen een sterke antioxidantwerking hebben.  

Een extract van de stekels van de buitenschil van kastanjes blijkt een verbeterende werking te hebben op de functie van zowel de lever als de nieren.

Overigens betekent dat niet dat je de stekels van kastanjeschillen moet eten. In het onderzoek zijn ze geblenderd en zijn er allerlei bewerkingen gedaan, waarna slechts een zeer kleine hoeveelheid is toegepast op muizen. Onderzoek op mensen moet nog  plaatsvinden.

Een ander onderzoek dat in kaart brengt wat de mogelijke DNA-schade is van de stekelige schil van kastanjes, toont aan dat het juist beschermend werkt, doordat een beschadigde alvleesklier en DNA schade daarin weer hersteld word door de kastanjeschil.

Kastanjes zijn goed voor de nieren, en tegen obesitas

Uit een onderzoek blijkt dat bij proefdieren met diabetes de nierwerking wordt verbeterd, en dat de nieren zelf een gezondere celstructuur krijgen door kastanjes. 

De koolhydraten van kastanjes kunnen niet allemaal verteerd worden, maar zorgen wel voor een betere vertering van vetten, daarnaast zitten er veel enkelvoudige meervoudige onverzadigde vetzuren in kastanjes. 

Verzadigde vetzuren in vetweefsel van mensen zorgen voor obesitas maar de onverzadigde vetzuren voorkomt dit juist, en is tegelijkertijd een voedingsstof die het risico op aderverkalking en diabetes type 2 vermindert. Zelfs kankerrisico wordt verlaagd door de onverzadigde vetzuren uit kastanjes, maar ook uit andere nootsoorten.

Dieren die veel kastanjes worden gegeven in hun voer laten op den duur een trend zien van cholesterolverlaging, waardoor het lichaam weer in staat wordt gesteld om zich te beschermen tegen vasculaire aandoeningen en metabole ziekten. 

Vooral linoleenzuur is een actieve vetstof die een sleutelrol vervult in de bestrijding van hoog cholesterol, zo delen onderzoekers mee.

Men haalt een ander onderzoek aan waaruit blijkt dat kastanjes het menselijk DNA niet beschadigen. In een onderzoek naar mogelijke beschadiging van kastanjes blijkt het omgekeerde, kastanjes beschermen juist tegen DNA-schade door oxidatieve stress.

De cosmetische waarde van kastanje

In de cosmetica is men geïnteresseerd in de medicinale werking van een plant op de huid. 

De delen van kastanjes die de kastanje-industrie normaal gesproken weggooit, zoals bladeren en schillen, blijken volgens een onderzoeksteam allerlei bijzonder sterke medicinale werkingen te hebben. 

Kastanjeblad heeft een antibacteriële werking tegen de volgende pathogene organismen: Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Enterobacter aerogenes, Staphylococcus aureus, Proteus vulgaris, Pseudomonas aeruginosa en Enterobacter cloacae.

Verder denken onderzoekers dat er ook een antiverouderingseffect is gelegen in kastanjeblad aangezien het zou beschermen tegen UV-stralen.

Een ander onderzoek voegt zelfs nog veel medicinale werkingen voor de huid toe. 

Een extract van kastanjeblad blijkt uit een studie anti-allergene werking en anti-jeukwerking te hebben, die men in de cosmetica goed kan toepassen. 

Men denkt dat de fenolzuren chlorogeenzuur, ellageenzuur, rutine, isoquercitrine en hyperoside hiervoor verantwoordelijk zijn. 

De wetenschappers zien kastanjebladextract als een veilige, uitwendige antioxidant.

Kastanjeschillen bestrijden bacteriën

Onderzoekers deden een studie naar de antibacteriële werking van verschillende delen van de kastanje en zien dat deze allerlei antibacteriële werkingen hebben. 

Verschillende delen van de schil, maar ook kastanjeblad blijken natuurlijke antibiotica te zijn. 

De onderzoekers melden specifiek dat hun onderzoek bijdraagt aan het vinden van nieuwe bestemmingen voor afvalsoorten in de circulaire economie.

Natuurlijk probioticum

Kastanjes werken als een natuurlijk probioticum. Ze versterken de werking van het microbioom. 

Tegen een aantal pathogene bacteriën hebben kastanjes een bestrijdende werking en voor andere bacteriesoorten die nuttig zijn een bevorderende werking. 

Kastanjes zijn in staat om de darmflora, of het microbioom in werking te doen herstellen en verbeteren. 

Allerlei ziekten staan in verband met een verminderde werking van het microbioom. Het zijn vooral de vezels in kastanjes die de werking van het microbioom verbeteren

Industrieel gebruik, panroosteren, of magnetron?

In een onderzoek blijkt dat voor het industriële verwerking van kastanjes tot een meel, de kastanjes eerst geroosterd worden. Dat roosteren duurt 280 tot 300 seconden. 

Het blijkt dat dit een gezonder meel oplevert, met hogere antioxidantwaarde, want waarschijnlijk komt omdat verhitting de antioxidanten los maakt van de vezels, zodat ze in een meting meer actief lijken.

In het onderzoek wordt vergeleken wat het resultaat van magnetron roosteren is, in vergelijking met het panroosteren. 

De magnetronbehandeling duurt 90 tot 120 seconden. Wat dit tijdsverschil betreft, zien we dat het tijdsverschil bij roosteren slechts 20 seconden op 300 seconden is, ofwel 6.66% verschil. 

Bij de magnetron is het tijdsverschil 30 op de 120 seconden, 25 % verschil Waarom in het onderzoek de magnetron een 4 maal zo grote marge krijgt toebedeeld dat het roosteren is onduidelijk, maar het kan wel verschillen in andere onderzoekresultaten opleveren, waardoor de resultaten onbetrouwbaar worden..

Vervolgens gaat men meten wat de fenoleninhoud is, en wat de antioxidantwaarde zijn. 

Men schrijft dat de waarde van proteïnen bij roosteren 4.56 van de 100 gram is, en bij de magnetron 4.64. per 100 gram. 

Alle waarden bij elkaar opgeteld zijn echter voor beide producten meer dan 100 gram. Met andere woorden, waarom gebruikt men deze gegevens. En waar komen ze precies vandaan?

Even later blijkt in het onderzoek dat de fenolenwaarde van magnetrongeroosterde kastanje een stuk hoger is dan van pangeroosterde kastanje, maar de antioxidantwerking is nagenoeg gelijk, een verschil wat niet wordt verklaard, maar wat erop neerkomt dat magnetrongeroosterde kastanjes wel meer fenolen hebben, maar dat elke fenol op zich minder antioxidantwaarde heeft, wat een schrikbarend en onrustgevend onderzoeksresultaat is, en zeer veel twijfels doet rijzen over de gezondheidsaspecten van de magnetron.

Verder wordt niet gemeten wat de inhoudsstoffen voor mensen betekenen. 

Men analyseert zaken als de viscositeit en de schuimcapaciteit van beide verschillende roostermethoden, wat voor industrieel gebruik belangrijk is, maar niet het gezondheidseffect in mensen, terwijl wel de indruk wordt gegeven dat magnetronroosteren meer gezondheidseffecten oplevert.

Kastanjeschil tegen kanker

Onderzoekers melden dat sinds 1920 bekend is dat tumors een ander suikermetabolisme hebben dan gezonde lichaamscellen. Kankercellen nemen veel glucose op. 

Wanneer de tumors echter de fenolen uit de schil van kastanje opnemen, gaan de kankercellen dood, zo blijkt uit onderzoek. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat de polyfenolen uit de schil de werking van de kankercel probeert te genezen, door geen suiker als brandstof meer toe te laten. 

De onderzoekers noemen: de polyfenolen moduleren het metaboolprofiel van leverkankercellen.

Recepttips kastanjes

1. Als je kastanjes verwerkt tot een deeg kun je er een brood van bakken.
2. Kastanjemeel kun je mixen met een andere meel om er een mix mee te maken voorbrood.
3. Kastanjes kun je in aluminiumfolie doen om ze vervolgens te poffen in een vuur of op de barbecue.
4. Gekookte kastanjes kun je pureren, een een kastanjepuree is een zeer rijke bron van oergezonde koolhydraten.
5. Maak eens een kastanjesoep met gekookte en gepureerde kastanjes.
6. Een kastanjepuree kun je met pure cacao een chocoladesmaak geven, en mengen met geweekte dadels en palmsuiker, zodat je ze als vulling voor een kastanjechocoladetaart gebruikt.
7. Kastanjedeeg kun je niet alleen verwerken tot brood, je kunt er muffins, brownies, koekjes, cakes en taarten mee bakken.
8. Maak eens een saus van gepureerde kastanjes voor over een pastagerecht.
9. Kastanjemeel kun je maken in een blender van geroosterde kastanjes. Dit meel kun je gebruiken om een deeg van te maken als basis voor kastanjeburgers.
10. Rooster kastanjes in een oven. Als je een taart of cake bakt, kun je de oven tegelijkertijd gebruiken om wat kastanjes te roosteren. Geroosterde kastanjes kun  je zo eten, of verwerken in allerlei recepten. Wanneer je ze 5 minuten roostert, zijn ze het meest gezond omdat dan alle voedingsstoffen er nog in zitten, maar deze beter van de vezels los raken en dus beter beschikbaar worden voor ons lichaam.
11. Verkruimel geroosterde kastanjes met een vijzel en doe ze in de salade.
12. Doe een eetlepel kastanjemeel door de dagelijkse muesli of havermout als ontbijt.

Lees verder:

Artikel 15 Kort koken

Chenopodium quinoa Quinoa

Pistacia vera, Pistachenoten