Keelpijn genezen met kruiden: De geneeskracht van planten tegen zere keel
Keelpijn is een vervelende ziekte omdat het een nare pijn geeft die de hele dag voelbaar is tijdens het slikken. In veel gevallen heeft keelpijn een bacteriële of virale oorzaak, en de achtergrond van een overgroei aan bacteriën, of een teveel aan virussen kunnen weer psychisch zijn. Toch is het zo, dat wat de oorzaak ook is, een keelpijn vrijwel altijd kan worden opgelost met kruiden. Een kruidenthee of kruidengorgeldrank helpt de keel te herstellen.
Kruiden zijn volgens vele onderzoekers het meest veilige middel met de minste
bijwerkingen bij een keelpijn.
Reguliere aanpak brengt gevaren met zich mee
De reguliere commerciële geneeskunde beveelt vaak antibiotica en paracetamol aan tegen keelpijn, twee medicijnen met enorm veel nare bijwerkingen. Een keelpijn is juist typisch een aandoening om geen antibiotica bij te gebruiken omdat het met een kruid soms binnen een dag, en anders 2 of 3 dagen is opgelost. Te veel antibiotica gebruiken is niet erg intelligent, vooral niet als het om een niet dodelijke ziekte gaat. Het gevaar van resistentie van bacteriën en het daaraan gekoppelde gevaar van het kweken van een superbacterie is veel te groot bij het gebruik van antibiotica. Toch is het nog niet verboden om antibiotica te gebruiken bij milde aandoeningen, wat een doorn in het oog is voor vele biochemici in deze wereld.
Kruiden tegen keelpijn
Kruiden zijn vaak veilig in gebruik, helemaal als het gewone keukenkruiden betreft. Kruiden bevatten antibacteriële stoffen waartegen nog nooit een bacterie resistent is geworden. Dat maakt ze meer effectief dan farmaceutische antibiotica.
Er zijn verschillende manieren om een keelpijn aan te pakken, afhankelijk van de oorzaak.
- 1. Er zijn kruiden die de keel verzachten,
- 2. Er zijn kruiden die wonden in de keel sneller doen herstellen. Het weefsel in de keel kan ook aangetast zijn door bacteriën, en ook dan helpen deze kruiden.
- 3. Er zijn kruiden die het immuunsysteem in het algemeen bevorderen. Daardoor wordt het lichaam meer weerbaar en veerkrachtiger tegen keelpijn.
- 4. Er zijn antibacteriële kruiden.
- 5. Er zijn kruiden die 2 of meer van deze eigenschappen hebben, zodat ze zeer effectief zijn tegen keelpijn.
Wat is pharyngitis?
Pharyngitis is de officiële medische term van keelpijn. Het wordt ook vaak zere keel genoemd, keelinfectie of een keelontsteking. In de meeste gevallen kun je voorkomen dat een keelpijn erger wordt door op de eerste dag een kruidenthee te drinken. Het kruid dat het beste helpt tegen keelpijn is salie. Salvia officinalis is de Latijnse, botanische naam van salie, en alle namen die eindigen op officinalis waren in de 17e eeuw officiële geneeskruiden. Officinalis betekent namelijk ''uit de werkkamer''. Het Engelse woord 'office' en het Nederlandse woord 'officieel' zijn van deze Latijnse betekenis afgeleid.
Salie was officieel geneeskruid
Salie behoorde in Nederland lang tot de officiële geneeskruiden, totdat de farmaceutische industrie met een harde politieke en media lobby dit concept van officiële geneeskruiden om zeep heeft geholpen. Dat gebeurde eind 19e en begin 20e eeuw. In die tijd is het concept gepromoot dat een synthetische stof beter werkt dan een natuurlijke stof. De laatste tijd, sinds begin 21e eeuw zijn er echter legio wetenschappelijke onderzoeken gepubliceerd die de grote nadelen van synthetische middelen benadrukken, en het belang van geneeskruiden in een nieuw onderzoekslicht plaatsen.
Kruiden tegen keelpijn
- Deze onderstaande kruiden kunnen op verschillende manieren worden gebruikt, zoals in thee, gorgeldranken of keelpastilles. Als je een medicinale thee wilt gebruiken bij een heftige keelpijn is het raadzaam om een sterke thee te maken en deze in een pan water te koken. Bij een milde keelpijn kun je volstaan met het maken van een thee in een theepot. Drink 2 tot 3 kopjes thee per dag tegen keelpijn.
- In vrijwel alle gevallen is et beter om een gedroogd kruid te gebruiken voor een thee, en een vers kruid in een soep of andere maaltijd.
- Als je een gorgeldrank maakt is het belangrijk om deze vrij sterk te maken. Je gorgelt er drie tot viermaal per dag mee, tot de keelpijn over is.
- Als je bij een milde keelpijn er snel bij bent, dan kan het zijn dat je na een kopje saliethee al geen keelpijn meer hebt. Toch is het handig om later op de dag nog een kopje saliethee te drinken.
- Wanneer je vaker last hebt van keelpijn, dan is het verstandig om elke dag een kopje thee te nemen met een van deze kruiden.
- Salie (Salvia officinalis): Salie staat bekend om zijn ontstekingsremmende eigenschappen en wordt vaak gebruikt bij keelpijn. Het wordt ook gebruikt als keukenkruid.
- Tijm (Thymus vulgaris): Tijm heeft antimicrobiële eigenschappen en kan helpen bij de behandeling van keelontstekingen. Het wordt vaak toegevoegd aan soepen en stoofschotels.
- Kamille (Matricaria chamomilla of Chamaemelum nobile): Kamille heeft kalmerende en ontstekingsremmende eigenschappen. Het wordt vaak gebruikt voor het bereiden van thee.
- Lavendel (Lavandula angustifolia): Lavendel heeft een aangename geur en kan helpen bij ontspanning. Het wordt soms toegevoegd aan keelpastilles. Je kunt ook lavendel uit je eigen tuin gebruiken als thee kruid. Het smaakt goed in combinatie met tijm, salie en citroenmelisse.
- Echinacea (Echinacea purpurea): Echinacea staat bekend om zijn immuunstimulerende eigenschappen en kan helpen bij de behandeling van keelproblemen. Van echinacea worden zowel de bloemen, de steeltjes als de bladeren gebruikt voor een thee tegen keelpijn.
- Gember (Zingiber officinale): Gember heeft ontstekingsremmende eigenschappen en kan pijn verlichten. Het wordt vaak toegevoegd aan thee en gorgeldranken. Veel mensen maken de fout om verse gember te gebruiken, maar die is meer geschikt voor maaltijden. Gemberpoeder kun je beter gebruiken als theekruid. Gedroogde kruiden geven meer smaak en meer medicinale stoffen af aan het hete water. Verse kruiden houden hun medicinale stoffen beter vast in heet water. Dat is de reden dat je om medicinale redenen beter gedroogde kruiden kunt gebruiken in theedranken. Voor maaltijden maakt dat niet uit. Dan kun je net zo goed verse kruiden gebruiken.
- Citroenmelisse (Melissa officinalis): Citroenmelisse heeft een citroenachtige smaak en staat bekend om zijn kalmerende effecten. Het kan worden gebruikt in thee of gorgeldranken.
- Zoethout (Glycyrrhiza glabra): Zoethoutwortel heeft natuurlijke zoetstoffen en ontstekingsremmende eigenschappen. Verder is zoethout ook verzachtend. Het past ook goed in een theemix om een andere thee wat zoeter te maken. Het kan worden gebruikt in gorgeldranken.
- Rode klaver (Trifolium pratense): Rode klaver heeft slijmoplossende eigenschappen en kan helpen bij het verzachten van de keel.
- Eucalyptus (Eucalyptus globulus): Eucalyptusolie heeft antimicrobiële eigenschappen en kan helpen bij het vrijmaken van de luchtwegen. Het wordt vaak toegevoegd aan stoominhalaties.
- Heemst (Althaea officinalis): Heemstwortel heeft slijmoplossende eigenschappen en kan helpen bij het verzachten van de keel. Het werd in het oude Egypte al gebruikt.
- Vlierbloesem (Sambucus nigra): Vlierbloesem staat bekend om zijn kalmerende en ontstekingsremmende eigenschappen. Het wordt vaak gebruikt in kruidenthee.
- Pepermunt (Mentha × piperita): Pepermunt heeft verkoelende en ontstekingsremmende eigenschappen. Het kan worden gebruikt in thee of gorgeldranken. Je kunt ook een druppel etherische olie van munt toevoegen aan een glas heet water.
- Knoflook (Allium sativum): Knoflook heeft antimicrobiële eigenschappen en kan helpen bij het bestrijden van keelinfecties. Een knoflookthee is natuurlijk wat ongebruikelijk, maar je kunt bij keelpijn wel besluiten om extra knoflook aan de soep toe te voegen.
- Oregano (Origanum vulgare): Oregano staat bekend om zijn antimicrobiële eigenschappen en kan worden gebruikt in thee of gorgeldranken. Een druppel etherische olie van oregano kan ook helpen.
- Klimop (Hedera helix): Klimopbladeren hebben slijmoplossende eigenschappen en kunnen helpen bij hoest en keelpijn. Een thee van klimop moet je niet te sterk maken.
- Duizendblad (Achillea millefolium): Duizendblad heeft ontstekingsremmende eigenschappen en kan worden gebruikt voor gorgeldranken.
- Muurbloem (Erysimum cheiri): Muurbloem heeft verzachtende eigenschappen en kan worden gebruikt in gorgeldranken.
- Engelwortel (Angelica archangelica): Engelwortel staat bekend om zijn ontstekingsremmende eigenschappen en kan helpen bij de behandeling van keelpijn. Engelwortelblad is wat smaakloos in een thee, maar het is wel een goede groente. Deze plant kun je dus eten als groente, bijvoorbeeld in een groentesoep, als je last hebt van keelpijn.
- Kerrieplant (Helichrysum italicum): Kerrieplant heeft ontstekingsremmende eigenschappen en kan worden gebruikt in gorgeldranken.
- Zuurbes (berberis vulgaris) De wortel van de Berberis vulgaris, de zuurbes, wordt van oudsher gebruikt tegen keelpijn. In Noord-Amerika gebruiken Indianen de wortels van de zuurbes traditioneel tegen keelpijn.
- Kruidnagel (Syzygium aromaticum) Kruidnagel wordt vooral gebruikt bij kiespijn, tandpijn en tandvleespijn, omdat het de bacteriën dood maakt die een kiespijn veroorzaken Maar diezelfde soort bacteriën kunnen ook keelpijn veroorzaken., Daarom is ook kruidnagel een goed middel tegen keelpijn. Je kunt ook op een bloemetje kruidnagel kauwen. De kruidnagel is geen zaadje, maar de gedroogde bloem van een tropische boom.
- Olijfblad (Olea europaea) is ook een veel gebruikt Europees medicijn tegen keelpijn. Het wordt dan vooral gebruikt in het gebied rond de Middellandse Zee waar van nature veel olijfbomen groeien. Je kunt ook aan de Latijnse naam al zien dat olijfbomen typisch Europees zijn.
- Citroengeranium (Pelargonium graveolens) De citroengeranium is helemaal geen geranium maar een pelargonium. Veel mensen weten dat deze plant goed werkt tegen de muggen. Maar slechts weinigen zijn op de hoogte van het feit dat deze tropische plant ook wordt gebruikt tegen keelpijn, Daarnaast wordt een etherische olie gebruikt in veel gerechten zoals ijsjes, cake jam en thee. Een rozenolie is erg duur, daarom wordt het vaak aangelengd met een etherische olie van citroengeranium.
- Rode iep (Umus rubra) De binnenbast van de Rode iep is een Typisch Europees traditioneel medicijn tegen keelpijn. Er wordt een thee van gemaakt.
Kruidenhoning tegen keelpijn
Hoestbonbons die als snoep worden verkocht bevatten vaak een of meer van bovenstaande kruiden. Daarom werken deze ook goed tegen keelpijn, maar de suiker is wat minder gezond. Vroeger werd een snoepje alleen gegeten als medicijn, niet omdat men suikerverslaafd was. Een snoepje komt eigenlijk uit de apotheek, uit de medische hoek dus. Maar langzaam is snoep verworden tot een verslavend middel met vele kunstmatige geur kleur en smaakstoffen. Tegenwoordig is een snoepje vaak ongezond, hoewel oorspronkelijke snoepjes op basis van honing nog steeds erg gezond kunnen zijn.
Honing met kruiden
- Je kunt een poeder van oregano, tijm en duizendblad door honing heen doen en daarvan een eetlepel opeten. Honing zelf is verzachtend voor de keel en goed tegen bacteriën en sommige virussen. De kruiden in de honig hebben diezelfde werking, dus ze versterken elkaar in medicinale activiteit tegen keelpijn.
- Een ander middel bij keelpijn kan een zelf gemaakte kruiden siroop zijn. Een kruidensiroop maak je door een sterke thee van een selectie van bovenstaande kruiden te maken, en daar honing aan toe te voegen. Maar dat wordt vaker gebruikt bij hoest.
Bronnen artikel keelpijn
- Buentzel et. Al, 2020
- Dechayont., 2021
- Matthew Graber, pubmed 3 juli 2023
- Foto tong: Whispyhistory
- Foto keel: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5/
- Overige foto's: Wikimedia commons, publiek domein