De vele gevaren van pesticiden

Pesticiden zijn chemische stoffen die worden gebruikt om schadelijke  organismen zoals onkruiden, insecten, schimmels en nematoden te bestrijden. Hoewel ze een belangrijke rol spelen bij de landbouwproductie en het beschermen van commerciële gewassen, brengen pesticiden ook potentiële gevaren met zich mee voor de gezondheid van mens en milieu. In dit artikel zullen we de risico's en gevolgen van pesticidengebruik onderzoeken, evenals de noodzaak van veilige alternatieven voor een duurzame landbouwpraktijk.

• 1. Negatieve effecten op de menselijke gezondheid: Blootstelling aan pesticiden kan leiden tot acute vergiftiging, met symptomen variërend van misselijkheid en duizeligheid tot ernstige ademhalings- en neurologische problemen. Langdurige blootstelling aan lage niveaus van pesticiden is in verband gebracht met chronische gezondheidsproblemen, waaronder kanker, neurologische aandoeningen, reproductieve problemen en hormonale verstoringen.
• 2. Ecologische impact. Pesticiden kunnen leiden tot de dood van niet-doelorganismen, zoals bijen, vlinders en andere bestuivers, die essentieel zijn voor de bestuiving van gewassen en het behoud van de biodiversiteit. Ze kunnen zich ophopen in bodem, water en voedselketens, wat leidt tot langetermijneffecten op ecosystemen en het verlies van waardevolle flora en fauna.
• 3. Resistentie en veerkracht: Langdurig en intensief gebruik van pesticiden kan leiden tot de ontwikkeling van resistentie bij plagen en onkruiden, waardoor de effectiviteit van pesticiden afneemt en de behoefte aan steeds krachtigere chemicaliën toeneemt. Een divers en veerkrachtig ecosysteem kan de afhankelijkheid van pesticiden verminderen door voor natuurlijke plaagbestrijders te kiezen.
• 4. Waterverontreiniging:. Pesticiden kunnen uitspoelen naar oppervlaktewater en grondwater, waardoor de waterkwaliteit wordt aangetast en de gezondheid van waterorganismen in gevaar komt. Verontreinigd water kan ook een bedreiging vormen voor de menselijke gezondheid wanneer het wordt gebruikt voor drinkwater of irrigatie van gewassen.
• 5. Veilige alternatieven en duurzame landbouw: Biologische en vooral biodynamische landbouwmethoden verminderen het totale gebruik van synthetische pesticiden en bevorderen het behoud van de bodemgezondheid en biodiversiteit. Geïntegreerde plaagbestrijdingsmethoden combineren verschillende strategieën om het gebruik van pesticiden te minimaliseren, zoals het gebruik van natuurlijke vijanden, het verbeteren van de gewasrotatie en het bevorderen van biodiversiteit op boerderijen.

Laten we het gevaar serieus nemen

Hoewel pesticiden een belangrijke rol spelen in de landbouwproductie, is het essentieel om de gevaren ervan voor de menselijke gezondheid en het milieu serieus te nemen. Het verminderen van het gebruik van pesticiden en het bevorderen van duurzame landbouwpraktijken zijn cruciaal om de negatieve impact te minimaliseren. 

Consumenten kunnen bijdragen aan een gezondere toekomst door biologisch geteelde producten te kiezen en zich bewust te zijn van de potentieel schadelijke effecten van pesticiden op hun eigen welzijn en het milieu. 

Biologisch geteelde groenten zijn echter veel duurder. Daarom zou er een belastingverbod op kunnen komen, om ze goedkoper te maken. Het is een politieke keus om biologische groenten duur te maken. 

Biologisch aanvullen met wilde groenten

Voorbeelden van natuurlijke pesticiden

Er zijn legio natuurlijke middelen voor handen. Met de stand van wetenschap van nu zouden deze natuurlijke middelen geoptimaliseerd kunnen worden tot een middel wat zowel de landbouwgrond voedt, als pesticiden bestrijdt. 

Natuurlijke pesticiden zijn een veiliger alternatief voor synthetische pesticiden en kunnen helpen bij het bestrijden van plagen zonder schadelijke effecten op de gezondheid en het milieu. 

In vrijwel al het grondwater van Noord Amerika en Europa bevinden zich pesticiden. Dat zou alleen al een reden moeten zijn om pesticiden te verbieden.

Voorbeelden van natuurlijke pesticiden

Hier zijn enkele voorbeelden van ongevaarlijke, natuurlijke pesticiden:
1. Neemolie: Gewonnen uit de zaden van de neemboom en effectief tegen verschillende insectenplagen zoals bladluizen, witte vlieg en trips.
2. Pyrethrum: Afgeleid van de gedroogde bloemen van de pyrethrum-plant en gebruikt tegen muggen, vliegen, kevers en andere insecten.
3. Diatomeeënaarde: Gemaakt van gefossiliseerde algen en doodt insecten door hun wasachtige laag te beschadigen. Effectief tegen vlooien, bedwantsen en kakkerlakken.
4. Bacillus thuringiensis: Een bacterie die giftige kristallen produceert die schadelijk zijn voor bepaalde insecten, zoals motten en muggenlarven.
5. Essentiële oliën: Oliën zoals citronella, pepermunt, eucalyptus en lavendelolie hebben afstotende eigenschappen tegen insecten.
6. Knoflookextract: Knoflook heeft natuurlijke antimicrobiële eigenschappen en kan worden gebruikt als insectenafweermiddel.
7. Azadirachtine: Een bestanddeel van neemolie dat insectenplagen bestrijdt door hun groei en voortplanting te verstoren.
8. Zeepoplossingen: Mengsels van milde zeep en water kunnen insecten, zoals bladluizen, smoren en hun ademhalingssysteem blokkeren. De wasnoot is bijvoorbeeld een product dat veel natuurlijke saponine bevat.
9. Feromoonvallen: Deze vallen gebruiken synthetische of natuurlijke lokstoffen om specifieke plagen aan te trekken en te vangen, zoals fruitvliegen en motten.
10. Plantenafkooksels: Infusies of afkooksels van bepaalde planten, zoals kamille, brandnetel en paardenbloem, kunnen worden gebruikt om insectenplagen af te weren.
Het gebruik van natuurlijke pesticiden vereist nog steeds zorg en juist gebruik, maar ze bieden een veiliger alternatief voor synthetische pesticiden en kunnen bijdragen aan een duurzamere landbouwpraktijk. Het is altijd raadzaam om advies in te winnen bij tuinbouwexperts.

Dagelijkse detox

Er zijn bepaalde voedingsmiddelen die kunnen helpen bij het ondersteunen van het ontgiftingsproces in het lichaam. Hier zijn enkele voorbeelden:
1. Vezelrijk voedsel: Vezelrijke voedingsmiddelen, zoals volle granen, groenten, fruit, bonen en peulvruchten, helpen de spijsvertering te bevorderen en de stoelgang te reguleren. Dit kan helpen bij de uitscheiding van pesticiden via de ontlasting. Het kan zelfs zo zijn dat pesticiden die zich in onze darmen bevinden zich binden aan vezels, zodat het lichaam besluit deze vezels niet te verteren.
2. Groene bladgroenten: Groene bladgroenten, zoals spinazie, boerenkool, snijbiet en rucola, bevatten chlorofyl en andere voedingsstoffen die het ontgiftingsproces ondersteunen en helpen bij het elimineren van toxinen in het lichaam.
3. Kruisbloemige groenten: Groenten zoals broccoli, bloemkool, boerenkool en spruitjes bevatten verbindingen die het lichaam helpen bij het ontgiften van schadelijke stoffen, waaronder mogelijk pesticiden.
4. Citrusvruchten: Citrusvruchten, zoals sinaasappels, citroenen, mandarijnen, grapefruits, kumquats en limoenen, zijn rijk aan vitamine C en antioxidanten die het immuunsysteem ondersteunen en kunnen helpen bij het ontgiftingsproces.
5. Gefermenteerd voedsel: Gefermenteerd voedsel zoals yoghurt, zuurdesembrood, miso, kefir, zuurkool en kimchi bevatten probiotica die kunnen helpen bij het behouden van een gezonde darmflora, ons microbioom in het darmstelsel. Een gezonde darmflora is belangrijk voor een goede spijsvertering en eliminatie van toxines.

Zelfs wassen helpt niet altijd 

Het is altijd het beste om biologisch geteelde producten te kiezen en zorgvuldig om te gaan met het wassen en schoonmaken van groenten en fruit om de blootstelling aan pesticiden te minimaliseren. Echter, pesticiden komen ook via de wortels een plant binnen, en kunnen door sommige schillen heen dringen.

Het is ook verstandig om de consumptie van bewerkte voedingsmiddelen en voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan toegevoegde pesticiden te beperken. 

Het allerbeste voor de planeet aarde en de gezondheid van mensen is dat pesticiden verboden worden. Maar dat is slecht nieuws voor de agrarische industrie.

Verminder de inname aan pesticiden

Natuurlijk zijn er verschillende manieren om de blootstelling aan pesticiden te verminderen. Hier zijn vijf voorbeelden:

• 1. Kies voor biologisch voedsel: Biologisch geteeld voedsel wordt geproduceerd zonder het gebruik van synthetische pesticiden. Het kiezen van biologisch voedsel kan helpen om de blootstelling aan pesticiden aanzienlijk te verminderen.
• 2. Zelf voedsel kweken: Door je eigen groenten, kruiden en fruit te kweken, heb je volledige controle over het gebruik van pesticiden. Je kunt ervoor kiezen om helemaal geen pesticiden te gebruiken of natuurlijke alternatieven te verkennen.
• 3. Grondig wassen en schillen: Het wassen van groenten en fruit onder stromend water kan helpen om oppervlakkige pesticidenresten te verwijderen. Het schillen van groenten en fruit kan ook helpen om pesticiden op de buitenste laag te verminderen.
• 4. Kies voor lokaal en seizoensgebonden voedsel: Door lokaal en seizoensgebonden voedsel te kiezen, verklein je de kans dat het voedsel langdurig is blootgesteld aan pesticiden tijdens transport en opslag. Er worden namelijk extra pesticiden op voedselgewassen gespoten als ze gedurende een langere tijd moeten worden getransporteerd. 
• 5. Koop direct van de boer. Soms kun je voedsel rechtstreeks bij de boer kopen. Dat ondersteunt je lokale economie. Daarnaast kunnen lokale producenten je informeren over hun teeltmethoden.
• 6. Vermijd bewerkte voedingsmiddelen: Bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak ingrediënten die afkomstig zijn van conventionele landbouw, waarbij pesticiden kunnen worden gebruikt. Door het verminderen van de consumptie van bewerkte voedingsmiddelen en het kiezen voor verse, onbewerkte ingrediënten, kun je de blootstelling aan pesticiden verminderen.
• 7. Vermijd potjes, pakjes, blikjes en zakjes met industriële vulling. Deze bevatten niet alleen minder voedingsstoffen maar ook relatief veel pesticiden.
• 8. Wilde groenten plukken: Het verzamelen en consumeren van wilde groenten en kruiden kan een geweldige manier zijn om voedsel te verkrijgen zonder blootstelling aan pesticiden. Let echter op dat je voldoende kennis hebt van eetbare wilde planten en dat je zeker weet dat ze niet zijn blootgesteld aan verontreinigingen zoals verkeersuitstoot of bestrijdingsmiddelen.

Doe een wilde groentenwandeling!

Het is belangrijk op te merken dat hoewel deze stappen kunnen helpen om de blootstelling aan pesticiden te verminderen, het vrijwel onmogelijk is om volledig te vermijden. Pesticiden kunnen nog steeds in het milieu aanwezig zijn en zich ophopen in bodem, water en andere bronnen.

Pluk uit je eigen tuin

• houd je je onkruid in de tuin binnen de perken,
• zorg je voor vermindering aan gifstoffen in je lichaam,
• verbeter je de wering van de lever, en
• geef je jezelf een biologisch-dynamische groente die veel voedingsstoffen bevat.
• Ook de bladeren van eetbare wilde planten als heermoes, zevenblad, robertskruid, ganzenvoet, brandnetel, dovenetel en hondsdraf groeien veel in tuinen en op balkons.

Bronnen bij artikel over pesticiden

• Foto's: Publiek domein via Wikimedia commons
• https://www.unep.org/explore-topics/chemicals-waste/what-we-do/emerging-issues/highly-hazardous-pesticides-hhps
• Informatie is deels afkomstig uit interviews
• Wetenschappelijke informatie komt uit onderstaande downloadbare bronnen:
• 1
• 2
• 3