De veelzijdige geneeskracht van vleugelboon

Botanische Latijnse naam: Psophocarpus tetragonolobus

Dit artikel neemt je mee op een ontdekkingsreis door de wereld van Psophocarpus tetragonolobus, waarin we de oorsprong, namen, medicinale eigenschappen en gezondheidsvoordelen van deze opmerkelijke boon verkennen. Van zijn rol als antioxidantrijke voedingsbron tot zijn mogelijke positieve impact op bloeddruk, hersenberoertes en bloedkwaliteit, laten we zien hoe vleugelbonen een veelzijdige en potentieel geneeskrachtige rol spelen in het domein van de natuurlijke gezondheid.

Botanische tekening van Francisco Manuel Blanco, gemaakt rond 1881

Naamgeving Psophocarpus tetragonolobus

Hij komt uit de familie van legume-achtigen waaruit alle boonsoorten en linzen stammen, dus het is familie van de pinda, bruine boon, witte boon en vele andere boonsoorten. Psopho betekent 'luidruchtig' en 'carpus' fruit. Deze boon wordt dus luidruchtig fruit genoemd. In het Engels heet deze plant Asparagus pea of winged pea. In het Nederlands heet het vleugelboon.

In het Maleis heet de plant 'kecipir'. In het Cebuano dialect wat wordt gesproken op de Filipijnen heet deze plant Sigarilyas. Je zou de vorm van de vruchten kunnen vergelijken met sigaren, vandaar deze naam.

Algemene informatie Psophocarpus tetragonolobus

Doos met vleugelbonen, foto: Susan Slater

Het wordt gecultiveerd in Myanmar, India, Indonesië, Thailand, Bangladesh, West Afrika, op sommige plekken in het Caraïbisch gebied en Zuid Florida. De vleugelboon is een klimplant die van tropische, humide omstandigheden houdt.

De vleugelboon of groeit van oorsprong alleen op het eiland Nieuw Guinea. Op Nieuw Guinea zijn er twee basissoorten te vinden, een soort die een sigaarvormige boon geeft die ongeveer 20 centimeter lang wordt en anderhalve centimeter tot 2 centimeter dik is, en een soort die 40 tot 50 centimeter lang wordt en 7 centimeter dik is. Er zijn echter nog veel meer soorten dan deze twee.

Op Nieuw Guinea zijn er al 6 soorten te vinden. In Indonesië, is er één soort en op het eiland Sri Lanka zijn er 4 soorten te onderscheiden.

Waarschijnlijk is de vleugelboon ontstaan op Nieuw Guinea, heeft Sri Lanka dermate veel eigen bonen dat goed moet worden onderzocht of dit door zeelieden komt die de vleugelboon op hun reizen meenamen, of dat ze daar ook van oorsprong groeien.

Nieuw Guinea en Sri Lanka werden vroeger beide aangedaan door Nederlandse handelsreizigers, en die hebben veel natuurproducten over de wereld verspreid.

Psophocarpus tetragonolobus als medicinale groente

Vleugelbonen

Van Nieuw Guinea is de plant verspreid naar groentetuinen in omringende eilanden, zoals Indonesië en Maleisië. Maleisië is een land waar wetenschappelijk onderzoek op universitair niveau wordt bedreven, in tegenstelling tot Indonesië, wat overigens West-Papoea via een militaire bezetting het recht op onafhankelijkheid ontneemt.

Uit onderzoeken blijkt dat het wordt gebruikt tegen huidziekten, waaronder puisten en huidzweren.

Traditioneel gebruik vleugelboon

De Vleugelboon wordt sinds lange tijd gebruikt als medicinale plant in verschillende landen:

De vruchten en wortels werden gebruikt als medicijnen die de lichaamskracht verhogen en als behandeling van zweren in Nieuw-Guinea.
Bovendien werden de bladeren gebruikt als behandeling van mazelen.
De knollen werden gebruikt bij de behandeling van duizeligheid in Maleisië.

Tegenwoordig zijn er verschillende studies gedaan om de antioxidant, antimicrobiële, ontstekingsremmende en antiproliferatieve activiteiten van verschillende extracten van deze plant te onderzoeken.

Antioxidantwaarde vleugelboon

Vleugelboon

Pas in 2013 is in Maleisië voor het eerst onderzocht wat de antioxidantwaarde is van vleugelboon. Het blijkt dat deze boon een sterke antioxidantwaarde heeft, vergelijkbaar met de meest gezonde groenten die er zijn. Wetenschappers zien dat er veel fenolen inzitten.

Fenolen zijn zeer belangrijke voedingsstoffen en medicinale componenten. Uit ander onderzoek is gebleken dat fenolen uit groente en fruit bijdragen aan de volgende medicinale effecten: antioxidant, tegen kanker, ontstekingsremmend, anti-allergeen, anti-aderverkalking, antibacterieel, antitrombose, hartbeschermend en bloedvatbeschermend.

Bovendien merken onderzoekers steeds vaker op dat er sprake is van 'vrije radicalen-gerelateerde ziekten'. Dat zijn ziekten die als oorzaak hebben: de overdadige activiteit van vrije radicalen.

Vrije radicalen kunnen worden uitgeschakeld door antioxidantstoffen zoals fenolen en flavonoïden, maar ook vitaminen en mineralen.

Als een natuurproduct over veel antioxidanten beschikt, betekent dat het alle ziekten die gerelateerd worden aan vrije radicalen kan meehelpen tegengaan en dat zijn er teveel om allemaal op te noemen:

Diabetes,
Obesitas,
Kanker,
Cardiovasculaire aandoeningen,
Aderverkalking,
Depressie,
Angstaanvallen,
Bipolaire stoornis,
Borderline,
Vermoeidheid,
Voedselallergieën, voedselintoleranties,
Prikkelbaredarmsyndroom,
Ziekte van Crohn,
De ziekte van Alzheimer,
De ziekte van Parkinson, en nog veel meer.

Naast een algemene verbeterende werking voor lichaam en geest door antioxidantwerking, zijn er allerlei geneesplanten die specifiek tegen een ziekte kunnen werken.

Psophocarpus tetragonolobus als bloeddrukverlager

Vleugelbonenplant, Foto: Prenn

Synthetische ACE-medicijnen hebben als nadeel dat ze bijwerkingen geven zoals verhoogde bloeddruk, hoest, verhoogd kaliumgehalte, hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid, misselijkheid en verslechterde nierwerking. Wetenschappers gaan daarom op zoek naar betere medicijnen.

Sinds aanvang 21e eeuw zien wetenschappers steeds vaker in dat allerlei stoffen uit groenten, fruit en geneesplanten net zo goed of beter werken dan de dure, synthetische, commerciële medicatie.

Bloed verlagen door enzymaanmaak

Uit een onderzoek blijkt dat ACE, het Angiotensine Converting Enzyme, net zo goed wordt aangemaakt door de zaden van de vleugelboon. Het ACE zorgt ervoor dat de spieren rondom de bloedvaten zich ontspannen.

Door de ontstane spanningsvermindering wordt de bloeddruk lager. Met andere woorden: vleugelboon is een natuurlijke bloeddrukverlager zonder bijwerkingen.

Vleugelboon tegen hersenberoerte

Bloem van de vleugelboon, foto: Vinayaraj

Filipijnse onderzoekers beginnen hun studie door te stellen dat wereldwijd jaarlijks 5 miljoen mensen sterven aan hersenberoerte en dat 6 miljoen hierdoor gehandicapt raken. Vaak is dagelijks aspirinegebruik de enige vorm van medicatie. Aspirine heeft een bloedverdunnend effect.

Het blijkt echter uit onderzoek dat vele groenten, fruit, kruiden en geneesplanten voor een bloedverdunnend effect kunnen zorgen zonder de bijwerkingen van aspirine. Een van de bijwerkingen van jarenlang aspirinegebruik die vaak voorkomt is maagzweer of gastro-enteritis.

Bloedplaatjes gaan samenklonteren en daardoor kan een bloedvat verstopt raken. Overigens heeft dit proces eveneens te maken met aderverkalking waardoor scheurtjes in de aderwand ontstaat en als de scheurtjes worden geheeld ontstaat er bloedstolsel dat voor vaatafsluiting kan zorgen. Als een vaatafsluiting in de buurt van het hart plaatsvindt spreken we van een hartaanval.

Hoe ontstaat een beroerte?

Als een bloedvatafsluiting zich op weg naar of in de hersenen afspeelt, dan is er sprake van een hersenberoerte. De hersenen krijgen te weinig zuurstof.

Al wanneer de hersenen tientallen seconden tot enige minuten niet van zuurstof worden voorzien, is er sprake van hersenschade waardoor mensen gedeeltelijk verlamd of anderszins gehandicapt kunnen worden. Uit het onderzoek blijkt dat regelmatig eten van vleugelbonen het risico op beroerten significant verkleint.

Hierbij kan worden aangemerkt dat het stoppen van bloedplaatjesaggregatie één ding is, maar dat het ook belangrijk is om aderverkalking, de onderliggende oorzaak van beroerten, tegen te gaan.

En dat wordt ook tegengegaan door de vele antioxidanten die vleugelboon bevat.

Dus: niet alleen het bloed wordt dunner, maar er komen uiteindelijk minder bloedstolsels die ontstaan door aderverkalking, in het bloed.

Kortom: de vleugelboon wuift twee ziekteoorzaken weg met één vleugelslag. Dat in tegenstelling tot aspirine, wat slechts het bloed verdunt ten koste van vele bijwerkingen.

Goed voor het bloed, tegen bloedarmoede

Plant van de vleugelboon, Foto: Vinayaraj

Uit wetenschappelijk onderzoek blijken een groot aantal zaken. Wetenschappers noemen de vleugelboon meervoudig in werking. Het blijkt dat deze plant kankertumors kan remmen, de vorming van lymfocyten in het bloed stimuleert, en dat het bloed in het algemeen verbetert van kwaliteit door consumptie van deze boon.

De werking van het immuunsysteem gaat vooruit en het is een adequaat middel tegen bloedarmoede.

Bronnen bij artikel over vleugelboon

Alle foto's via Wikimedia commons
Kopfoto: Vinayaraj
Botanische tekening: Francisco Manuel Blanco
Foto doos met vleugelbonen: Susan Slater
Foto vleugelbonenplant: Prenn
Foto bloem: Vinayaraj
Foto plant: Vinayaraj
Algemene informatie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30911885/
Algemene informatie: https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/psophocarpus-tetragonolobus
Antioxidant: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8347811/
Medicinale werkingen: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33302439/