De geneeskracht van haver en havermout

Haverkorrels zijn een beetje lastig eten voor mensen, maar je kunt ze wel koken net als rijst. 

Verschillende soorten haver

Het kan eenvoudig worden geteeld met de juiste verzorging en bemesting. Door wisselteelt toe te passen, kan de opbrengst worden geoptimaliseerd. Haver is een waardevol gewas dat zowel voor menselijke consumptie als voor veevoer kan worden gebruikt.

Dat gezonde effect van havermout wordt nog eens versterkt als je gezonde toevoegingen gebruikt zoals appel, kaneel, stevia, biologische rozijnen of biologische gedroogde abrikozen.

Havermout is medisch gezien een milde vorm van haver

Havermout biedt milde geneeskracht van haver

Het is belangrijk op te merken dat haver niet gelijkgesteld moet worden aan havermout. Havermout zijn gepelde, gedroogde en platgerolde haverkorrels, die aanzienlijk minder voedingsstoffen bevatten dan onbewerkte haverkorrels. 

Naast havermout zijn er verschillende andere haverproducten op de markt, zoals haverzemelen, haverextract en tincturen op basis van Avena sativa. Havermout is niet ongezond, maar haver zelf is nog een stukje gezonder. 

Overigens is het wel zo dat bij havermout de voedingsstoffen beter biobeschikbaar zijn voor ons lichaam. Dat betekent dat ze beter kunnen worden opgenomen.

Historische achtergrond van haver

Haver is een gecultiveerde plant, mogelijk ontstaan uit de kruising van twee wilde haversoorten, die in eerste instantie door de Germanen en Kelten rond 3500 v.Chr. begon te worden verbouwd. 

In de oudheid werd haver voornamelijk gebruikt als voer voor vee door de oude Grieken en Romeinen. Tot op heden blijft haver een bekend voedermiddel voor paarden. Vanaf de tweede eeuw werd haver ook een voedingsmiddel voor zowel mensen als paarden. 

In de Middeleeuwen was haver een belangrijk gewas, aangezien aardappelen of rijst toen nog niet in Europa beschikbaar waren.

Traditioneel gebruik van haver

Sinds de Renaissance staat haver bekend om zijn kalmerende effect. In 1825 werd ontdekt dat haver relatief veel broom bevat, wat kalmerende eigenschappen heeft. 

Avena sativa wordt traditioneel gebruikt voor de behandeling van slapeloosheid, overmatige prikkelbaarheid, depressie, nerveuze uitputting, hysterie en mentale stress, en wetenschappelijk onderzoek heeft deze toepassingen ondersteund. 

Rembert Dodoens, een Vlaams-Nederlandse kruidenspecialist uit de 17e eeuw, schreef dat haver een goed middel is bij spijsverteringsproblemen en dat het een vochtafdrijvend effect heeft. Moderne wetenschap heeft deze twee eigenschappen bevestigd.

Overzicht van verschillende soorten en teeltmethoden

Inleiding: Haver is een oud gewas dat al millennia lang wordt gekweekt. 

Het heeft verschillende soorten, waaronder gewone haver, naakte haver, rode haver en wilde haver. In dit artikel zullen we de wetenschappelijke benamingen van deze soorten bespreken, evenals de teelt van haver en de voordelen van wisselteelt.

1. Gewone Haver: Avena sativa
2. Naakte Haver: Avena nuda
3. Rode Haver: Avena byzantina
4. Wilde Haver: Avena sterilis

Teelt van haver en wilde haver als onkruid: 

Gecultiveerde haversoorten worden professioneel geteeld en zijn ontstaan uit wilde haver. 

Wilde haver wordt vaak gevonden in akkers, bermen en tussen andere granen. 

Hoewel wilde haver tegenwoordig als onkruid wordt beschouwd, zijn de zaden (eigenlijk vruchten) ervan eetbaar en zeer gezond.

Zelf haver kweken

Zaaien en planten van haver: Haver kan direct buiten worden gezaaid van februari tot april. Het beste is om haver in rijen te zaaien met een kleine onderlinge afstand en een regelafstand van ongeveer twintig centimeter. 

Haver kan al vroeg in het jaar worden gezaaid en kiemt bij lage temperaturen. Het is belangrijk om voldoende zaad per vierkante meter te zaaien om een goede opbrengst te garanderen.

Haver kweken is niet moeilijk

Standplaats en verzorging van haver: Haver is eenvoudig te kweken, maar het is belangrijk om uitdroging te voorkomen. Bemesting is noodzakelijk voor een hogere opbrengst. 

Over het algemeen vereist haver weinig aandacht, omdat het van nature goed groeit. Met wat extra zorg kan de opbrengst echter aanzienlijk worden verhoogd.

Wisselteelt van haver

Combinatieteelt en wisselteelt met haver: Haver wordt meestal geteeld in regels met een regelafstand van 20-25 cm en een plantafstand van ongeveer 3 cm. 

Voor een goede teelt van haver kan wisselteelt worden toegepast. 

Haver wordt beschouwd als een vruchtgewas, dus de ideale voorteelt is een bladgewas, terwijl een wortel- of knolgewas of aardappelen geschikt zijn als nateelt volgens het wisselteelt schema.

Medicinale eigenschappen van haver

Een belangrijke medicinale eigenschap van haver is het laxerende effect. 

Na twee of drie dagen suppletie kan men een zachtere stoelgang ervaren, doordat de ontlasting gemakkelijker door de darmen glijdt. Daarnaast kan haver het cholesterolgehalte verlagen en de bloedsuikerspiegel reguleren. 

Avena sativa wordt ook gebruikt om het zenuwstelsel te versterken en rust te bevorderen. Het werkt als een energiegevend en revitaliserend middel voor het lichaam.

Haver als onderdeel van een combinatietherapie

Avena sativa heeft milde therapeutische activiteit, wat betekent dat het meestal niet als hoofdmiddel in een behandeling tegen een specifieke aandoening wordt gebruikt. 

Fytotherapeuten gebruiken het vaak als een van de vele inzetbare middelen in combinatie met andere kruiden. In de fytotherapie wordt 

Avena sativa gebruikt bij de behandeling van verschillende indicaties, waaronder ondervoeding, zwakte, herstel na ziekte of operatie, zware lichamelijke arbeid, sportprestaties, spieropbouw, extra voedingsstoffen voor specifieke groepen zoals adolescenten, ouderen, zwangere en zogende vrouwen, maag- en darmirritaties, diabetes, hoog cholesterolgehalte, menopauzeklachten, osteoporose, versterking van de baarmoeder, impotentie, bloedarmoede, problemen met haar en nagels, en preventie van bepaalde vormen van kanker.

Haver klaar voor de oogst

Fytocomponenten in haver

Haver bevat zetmeel, eiwitten, meervoudig onverzadigde vetzuren zoals linolzuur, mineralen zoals calcium, magnesium, ijzer, fosfor, silicium, kalium, koper, kobalt, mangaan, zink, jodium, chloor en broom. Het bevat ook veel vitamines uit het B-complex, waaronder vitamine B1, B2, B3, foliumzuur, biotine (vitamine B8), evenals vitamine K en E. 

Choline, dat in redelijke hoeveelheden aanwezig is in Avena sativa, is nodig voor de aanmaak van de neurotransmitter acetylcholine, die verantwoordelijk is voor impulsoverdracht in de hersenen en mogelijk de stimulerende werking van haver op de hersenen verklaart. 

Andere medicinale stoffen in haver zijn betasitosterol, slijmstoffen in de vorm van oplosbare vezels, polyfenolen, saponinen en avenine.

Algemeen gebruiksaanwijzing van haver

Haver is over het algemeen een veilig product, maar wees alert op eventuele bijwerkingen bij het gebruik van supplementen. Het is belangrijk op te merken dat supplementen nooit een vervanging kunnen zijn voor gezond voedsel. 

Als u medische vragen heeft over een product, raadpleeg dan een fytotherapeut, natuurgeneeskundige therapeut, orthomoleculair therapeut, huisarts of andere deskundige. Als u vragen heeft over de samenstelling van een product, neem dan contact op met uw leverancier.

Dosering haver

• Voor haverextract geldt een andere dosering; dit geconcentreerde, medicinaal gestandaardiseerde plantenmedicijn kan worden ingenomen in doses van 400 mg, maximaal 2 keer per dag bij een maaltijd

.
Duur van een haverkuur

• Haverextract is een veilig product en kan langdurig worden ingenomen.

Contra-indicaties van haver

Bij artritis wordt het gebruik van haver bij voorkeur niet langdurig aanbevolen vanwege mogelijke verzuringseffecten.

Bijwerkingen van haver

• Haver bevat geen gluten, dus een supplement is geschikt voor mensen met coeliakie.

Interacties van haver met andere producten

Mensen met bloedgroep O wordt geadviseerd geen haverextract te nemen vanwege de aanwezigheid van avenine in Avena sativa. 

Deze stof lijkt op gluten en kan mogelijk minder goed worden verdragen door mensen met bloedgroep O.

Bronnen of wetenschappelijke literatuur bij haver artikel

• Medische info: Fytotherapeutisch medicijn: Groot Handboek Geneeskrachtige Planten, Geert Verhelst
• Links naar wetenschappelijke onderzoeken:
• Foto's: Thomas Dijkman (auteursrecht), of Publiek domein via Wikimedia commons
• Veilig middel: https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-report/assessment-report-avena-sativa-l-herba-avena-sativa-l-fructus_en.pdf
• Wetenschappelijk onderzoek: http://eprints.skums.ac.ir/982/
• Vochtafdrijvend: https://www.researchgate.net/publication/232276941_Avena_sativa_Oat_A_Potential_Neutraceutical_and_Therapeutic_Agent_An_Overview