De Bibliotheek van Alexandria

Europese beschaving begon in Egypte

In Europa wordt vaak beweerd dat de Europese beschaving in het antieke Griekenland begon, maar de Grieken begonnen hun beschaving in Egypte, destijds het centrum van de wereld. 

Vele Griekse geleerden togen naar Alexandrië om er onderwijs te krijgen. De priesters en leraren in Egypte werden beschouwd als meer geleerd dan die in Griekenland en de rest van Europa. 

Onder andere Herdotus, Hippocrates, Plato, Theophrastus en Eudoxus van Cnidus hebben geschreven dat ze er zijn geweest.

Universele instelling

Het mooie aan de bibliotheek van Alexandrië was dat het geschriften van allerlei landen en filosofische pluimage bezat. 

Het was niet gebonden aan één stroming, maar juist heel universeel ingesteld. Naast filosofische en religieuze geschriften werden ook veel poëtische boeken, toneelstukken en epossen verzameld uit allerlei culturen.
Het verhaal gaat dat elk boek dat met een schip arriveerde in de haven van Alexandrië, naar de bibliotheek werd gebracht, alwaar het vertaald werd. 

De bibliotheek, die direct aan de haven was gevestigd, behield het origineel en de vertalingen werden teruggegeven aan de eigenaar van het schip. Zo werd de kennis van wereldliteratuur enorm goed opgeslagen en uitgebreid.

Het woord museum komt van Mouseion

Alexandrië, de kustplaats aan de monding van de Nijl in Egypte, is gesticht door de Griek Alexander de Grote. 

Ptolemaeus I Soter, stichtte de Koninklijke Bibliotheek van Alexandrië in 283 voor Christu s. De bibliotheek werd ook met Mouseion genoemd, wat letterlijk de tempel van de muzen betekent. Daarvan is ons woord Museum afgeleid.
Muzen werden door de Grieken beschouwd als de godinnen van kunst en wetenschap. Zij bliezen inspiratie in de geesten van kunstenaars en wetenschappers. 

Als de Muzen hun adem blazen over de aardse kunstenaars en wetenschappers, dan krijgen hun ideeën geestkracht. De Muzen waren de dochters van oppergod Zeus.

De muzen

Tempel van de Muzen

Het Museum in Alexandrië was een tempel van de Muzen, gemodelleerd naar het Lyceum van Aristoteles in Athene. 

Het Museum was een studieplaats met onder meer collegezalen, tuinen, een dierentuin en schrijnen voor elk van de negen muzen, evenals de bibliotheek zelf. 

De Bibliotheek van Alexandrië heeft op een gegeven moment meer dan een half miljoen documenten uit Assyrië, Griekenland, Perzië, Egypte, India en vele andere landen bevat. 

Meer dan 100 wetenschappers woonden voltijds in het Museum om onderzoek te doen, te schrijven, lezingen te geven of documenten te vertalen en te kopiëren.
De bibliotheek was zo groot dat het nog een dochterbibliotheek had bij de Tempel van Serapis, ofwel het Serapeum, een tempel die is gewijd aan de stier. 

In sommige Serapea in Egypte zijn gemummificeerde stieren gevonden. De stier en de koe waren vroeger heilig in Egypte.

Caesar veroorzaakte de brand

Hoewel er meerdere theorieën zijn over het vergaan van de bibliotheek is het meest waarschijnlijke en door waarnemers onderbouwde verhaal dat Caesar de bibliotheek heeft verbrand toen hij in het nauw gedreven was door Egyptenaren.
In 48 voor Christus achtervolgde Caesar Pompeius in Egypte toen hij plotseling werd afgesneden door een Egyptische vloot bij Alexandrië. 

Daarop beval Caesar de schepen in de haven in brand te steken. Het vuur verspreidde zich en vernietigde niet alleen de Egyptische vloot, maar via de kade ook een deel van de stad, het gebied waar de grote bibliotheek stond. Caesar schreef over het starten van het vuur in de haven, maar verzuimde het verbranden van de bibliotheek te vermelden. 

Plutarchus, een bekend en erkend historicus, heeft beschreven dat de brand die Caesar startte heeft geleid tot een brand in de bibliotheek van Alexandrië. 

Plutarchus is echter wel 100 jaar na deze brand geboren, dus helemaal zeker weten we het niet.

Zonnewijzer gevonden op de locatie van de oude bibliotheek. Hiermee kon men vroeger zien hoe laat het was.

Het Serapeum

Een deel van de bibliotheek lag opgeslagen in het Serapeum. Dat deel is in 391 vernietigd door een inval van christelijke, 

Koptische bisschop Theophilus. De nieuwe overheersers hadden bevolen om alle tempels in Alexandrië te vernietigen, zo ook het Serapeum. 

In de tijd ervoor is beschreven hoe het Serapeum lang heeft dienst gedaan als bibliotheek en studiezaal. 

Theophilus liet het Serapeum en zijn inhoud grondig afbreken en verbood om andere goden te aanbidden. 

In deze tijd is de kerk dogmatisch geworden en stonden bisschoppen niet open voor andere inzichten dan hun autoritaire interpretaties van de bijbel.

Moderne bibliotheek ontworpen door de Noorse architect Snohetta

Moderne bibliotheek

In de jaren 70 heeft men al delen gevonden die tot de oude bibliotheek behoorden, zoals mozaïeken, waaronder een vrij gaaf bewaard gebleven mozaïek van een hond. 

Hosni Mubarak pleitte er in de jaren 80 en 90 voor om opnieuw een bibliotheek in Alexandrië te stichten. 

Er werd een wedstrijd uitgeschreven voor wie het beste architectonische ontwerp kon maken. De Noorse architect Snohetta heeft die wedstrijd gewonnen. 

De bibliotheek is zeer ruim van opzet en aan de buitenkant ziet men een wereldbol, wat symboliseert dat kennis uit heel de wereld hier is opgeslagen. 

De bibliotheek is eveneens een conferentiecentrum, als museum voor eigentijdse kunst. 

Het kent verder ook een historische tentoonstellingszaal met allerlei attributen uit de tijd dat de oude bibliotheek bestond. 

Daarmee is het verreweg meer dan een bibliotheek alleen en is het een kenniscentrum zoals dat in de antieke tijd was.
Momenteel is de bibliotheek van Alexandrië vergelijkbaar met elke andere grote universiteitsbibliotheek, behalve dat de afmetingen gigantisch zijn en er vele honderden studieplekken zijn.

Oud Mozaïek, opgegraven op de voormailige locatie van de antieke bibliotheek in Alexandria

Medische afdeling

Lichtplant heeft uiteraard zich vooral gefocust op de medische bibliotheek, en hieruit valt goed te zien dat de bibliotheek nog altijd zeer universeel van karakter is. 

Naast allerlei academische stromingen in de medische wetenschap zijn ook de Ayurveda en de Chinese kruidengeneeskunde uitgebreid vertegenwoordigd. 

Er staan een aantal boeken over geneesplanten in de antieke Egyptische tijd.

Studiezaal moderne bibliotheek Alexandria

Bronnen De bibliotheek van Alexandria

• Bezoek aan de bibliotheek in Alexandria
  
• https://www.britannica.com/topic/Library-of-Alexandria/The-fate-of-the-Library-of-Alexandria
  

Bouw een schip van licht als voertuig van je ziel