Honingmeloen: Een Schat aan Voedingswaarde en Geneeskracht

Honingmeloen

In het landelijke gebied staat de honingmeloen, ook suikermeloen geheten, niet alleen bekend om zijn heerlijke smaak, maar ook om zijn opmerkelijke voedingswaarde en geneeskrachtige eigenschappen. Deze meloensoort wordt veel in de keuken gebruikt vanwege zijn rijk voedingsprofiel.

Honingmeloen wordt gebruikt voor salades, toetjes, als snack en tussendoortje. 

grote honingmeloen in Aqcha: Foto Julian-G. Albert

Moderne Geneeskunde is gebaseerd op plantenkennis

De moderne geneeskunde vindt haar wortels diep in de schoot van de natuur. Al sinds de oudheid maken mensen gebruik van natuurlijk afgeleide plantenproducten om diverse kwalen te behandelen. De natuur fungeert al jaren als de belangrijkste bron van bijna alle medicijnen, en kruidenproducten spelen een cruciale rol in de basisgezondheidszorg, aangezien maar liefst 80% van de wereldbevolking vertrouwt op traditionele medische praktijken. Veel van de geneesmiddelen die momenteel in de medische praktijk worden gebruikt, zijn afkomstig van natuurlijke bronnen of van hun chemische derivaten. Bovendien is er een grote vraag naar fytochemicaliën afkomstig van planten in de farmaceutische industrie.

Moderne, westerse gezondheidsproblemen

Suikermeloen of honingmeloen

Tegenwoordig vormen de heersende gezondheidsproblemen, samen met de opkomst van besmettelijke infecties en aandoeningen, een grote zorg voor de wereldbevolking, omdat ze dagelijks zorgen voor een verhoogd sterftecijfer. Ongeveer 50% van alle sterfgevallen in landen is te wijten aan deze ziekten. Daarom wordt er voortdurend gezocht naar effectieve geneesmiddelen. 

In dit opzicht zijn natuurlijke producten de beste bron om nieuwe leads te isoleren en te identificeren voor het ontdekken van nieuwe geneesmoleculen. 

Dit komt doordat natuurlijke producten kosteneffectief zijn, therapeutisch potentieel vertonen met hoge doeltreffendheid en geen of verwaarloosbare toxische effecten hebben. 

Traditionele informatie over het therapeutische belang van planten vormt de basis voor verkenningen door experts.

Honingmeloen is een kruising

Oranje-gekleurde honingmeloen, ook bekend als Cucumis melo L., is een heerlijke ovaalvormige vrucht met immense voedingswaarde en wordt veel geconsumeerd in veel tropische landen. 

Het behoort tot de groep muskmeloenen en is lid van de familie Cucurbitaceae. 

Het wordt geproduceerd door het kruisen van oranje-gekleurde cantaloupe met niet-netvormige, groen-gekleurde honingmeloen.

Voedingsstoffen honingmeloen

Suikermeloen klaar om te eten

 Het kenmerkende aroma van de vrucht wordt veroorzaakt door verschillende vluchtige verbindingen die biosynthetisch worden afgeleid van vetzuren, aminozuren, carotenoïden en terpenen. De belangrijkste vluchtige bestanddelen zijn fenylethylalcohol en (Z,Z)-3,6-nonadien-1-ol.

Het verhaal van honingmeloen toont ons hoe natuurlijke bronnen ons kunnen voorzien van gezondheid en vitaliteit, rechtstreeks aangereikt door moeder aarde.

Voedingswaarde honingmeloen in de Spotlight

Suikermeloen op de markt

De prematuur geoogste vruchten van de honingmeloen bevatten een schat aan essentiële voedingsstoffen. Deze omvatten koolhydraten (9,31%), eiwitten (0,48%) lipiden (0,29%), as (0,93%) en vocht (88,99%). Bovendien zijn er belangrijke mineralen aanwezig, zoals natrium (307,61 mg) en kalium (218,88 mg), evenals sporenelementen zoals kobalt (1,025 mg) en ijzer (0,279 mg).

Vitamines en Bioactieve Verbindingen

De honingmeloen barst van wateroplosbare vitamines die bijdragen aan zijn geneeskrachtige eigenschappen. 

Per 100 gram vrucht bevat het onder andere 60 mg ascorbinezuur (vitamine C), 16,33 mg niacine, 12,60 mg thiamine (vitamine B1) en 10 mg foliumzuur (vitamine B9). 

Deze vitamines spelen een rol in het bevorderen van immuniteit en het ondersteunen van het zenuwstelsel.

Een Schat aan Bioactieve Componenten

Suikermeloen

Naast vitamines bevat de honingmeloen of suikermeloen ook een reeks bioactieve verbindingen die zijn geneeskrachtige eigenschappen ondersteunen. Uit de vruchten zijn componenten zoals mannose, glucose, serine, galactose, asparaginezuur, alanine, en vele andere aminozuren en verbindingen geïdentificeerd. Deze stoffen hebben een positieve invloed op verschillende lichaamsprocessen.

Traditioneel Gebruik Suikermeloen

In diverse gebieden wordt de honingmeloen op verschillende manieren gebruikt. 

De vruchten worden in stukken gesneden en gedroogd, waarna ze worden gebruikt als specerij in gerechten, vooral in combinatie met wortelgroenten zoals wortels. 

Dit gebruik dient niet alleen als smaakmaker, maar ook als milde laxeermiddel. De vruchten worden ook gebruikt voor huidverzorging, behandeling van wonden, en als ingrediënt voor inmaakproducten.

Geneeskrachtige Eigenschappen suikermeloen

Ze worden gewaardeerd vanwege hun antioxidant- en ontstekingsremmende eigenschappen. Bovendien wordt olie die uit de zaden wordt geëxtraheerd, erkend vanwege zijn antischimmelkwaliteiten.

Phytochemie van C. melo var. agrestis

De honingmeloen is een ware schatkamer van bioactieve componenten, zoals flavonoïden, alkaloïden, steroïden en triterpenoïden. 

Deze secundaire metabolieten spelen een belangrijke rol in de verdediging van planten en worden ook gebruikt om verschillende aandoeningen te behandelen.

Antioxidant Activiteiten en Gezondheidsvoordelen

Vele honingmeloenen

Een opvallende eigenschap van de honingmeloen is zijn krachtige antioxidantwerking. Deze eigenschap wordt toegeschreven aan de aanwezigheid van bioactieve verbindingen, zoals flavonoïden en fenolzuren. Antioxidanten spelen een cruciale rol bij het bestrijden van vrije radicalen en het bevorderen van algemene gezondheid.

De Kracht tegen Ontsteking

Ontsteking, een complex biologisch proces, wordt vaak veroorzaakt door overactieve genen die pro-inflammatoire cytokines zoals interleukine-6 (IL-6), TNF-α en interferonen aanwakkeren. 

Hier komt de honingmeloen in actie. Onderzoek heeft aangetoond dat extracten van C. melo var. agrestis ontstekingsreacties onderdrukken door de productie van deze pro-inflammatoire cytokines te reguleren. 

Dit komt tijdens wetenschappelijk onderzoek vooral tot uiting in zijn vermogen om oedeem in een rattepootje, geïnduceerd door carrageenan, te verminderen, zelfs in het vroege en late stadium van ernstige ontsteking.

Een Versterkende Strijd tegen Dyslipidemie

De ovale honingmeloen

Dyslipidemie, een stoornis in het metabolisme van lipoproteïnen, is een biomarker van een scala aan cardiovasculaire problemen. Hier is waar de honingmeloen weer zijn veelzijdigheid toont. Verschillende delen van de honingmeloen, met inbegrip van de vruchtextracten, hebben aangetoond dat ze kunnen bijdragen aan het verminderen van ophoping van lipiden en triglyceriden tijdens adipogene differentiatie van vetcellen. 

Bovendien hebben bepaalde fracties van de meloenextracten aangetoond dat ze het totale cholesterolgehalte, triglyceriden en LDL-cholesterol kunnen verlagen, wat positieve gevolgen heeft voor dyslipidemie.

Analgesie en Ontstekingsremmende Eigenschappen

De honingmeloen heeft ook pijnstillende en ontstekingsremmende eigenschappen, wat voornamelijk te danken is aan zijn antioxidanten. 

Deze eigenschappen maken het tot een waardevolle hulp bij pijnbeheersing en ontstekingsgerelateerde aandoeningen.

Het Fascinerende Verhaal van de Honingmeloen

Open gesneden suikermeloen

De honingmeloen, met zijn voedzame samenstelling en veelzijdige geneeskrachtige eigenschappen, blijkt een ware schat te zijn die zowel culinair genot als gezondheidsvoordelen biedt. Of het nu wordt gebruikt als smaakmaker, natuurlijk huidverzorgingsproduct, of als krachtige antioxidant, deze meloen verdient zeker zijn plaats in onze keuken en in de wereld van natuurlijke geneeskunde.

Een Toekomst vol Potentieel

Hoewel de helende eigenschappen van de honingmeloen al eeuwenlang bekend zijn, blijven wetenschappers verrast door de veelzijdigheid en diepgang van zijn effecten. 

De honingmeloen heeft ons slechts een glimp laten zien van zijn potentieel als ontstekingsremmer en lipidemetabolismeregulator. 

Er is nog veel onontgonnen terrein op het gebied van farmacologisch onderzoek, waarbij nauwkeurige studies zullen onthullen hoe we de volle omvang van deze helende krachten kunnen benutten.

Vitamine A in meloen

In honingmeloen met oranje vruchtvlees zit net als in cantaloupe veel caroteen. Deze soort is een kruising van de Cucumis melo inodorus met de cantaloupe meloen. Deze oranje honing meloen heeft als voordeel dat in vergelijking met de cantaloupe hij langer bewaard kan worden en wat zoeter smaakt. Daarnaast is de schil beter gestructureerd, zodat de kans kleiner is dat hij bacteriën in zich heeft.

Vitamine A is beter biobeschikbaar in meloen

Onderzoekers zien dat de wortel bijna 8 keer zoveel caroteen bevat als de honingmeloen, echter het vruchtvlees van de honingmeloen is beter biobeschikbaar, zodat uiteindelijk in 100 gram meloen of wortel ongeveer evenveel betacaroteen beschikbaar komt voor het lichaam. 

Betacaroteen wordt wel eens verward met vitamine A, maar het is beter om te zeggen dat het een precursor is van vitamine A, wat betekent dat het lichaam zelf vitamine A maakt van betacaroteen, of andere carotenoïden zoals zeaxanthine en luteïne.
Natuurlijke vitamine A is belangrijk voor mensen, in tegenstelling tot synthetische vitamine A. Dat is zelfs zo gevaarlijk dat er geen synthetische supplementen mogen worden verkocht waar alleen vitamine A in zit. 

Het mag wel in een multivitaminetablet zitten, maar het is maar de vraag voor hoe lang multivitaminetabletten nog verkocht mogen worden, aangezien steeds meer mensen last ondervinden van deze synthetische stoffen.
Er zijn in de wereld ongeveer 100 miljoen mensen die een tekort hebben aan vitamine A, deze zouden zeer vee baat hebben bij producten als honingmeloen, cantaloupe en wortel.

Recepttips honingmeloen

Met meloen kun je veel meer doen dan je denkt. Met een ijslepel kun je een mooi bolletje honingmeloen uitlepelen en deze decoratief verantwoorde fruitbol kun je samen met ijs of ander fruit opdienen als toetje. Hier volgen nog 10 recepttips.

Recepttips honingmeloen

• 1. Maak eens een zoetige meloensoep, of meng meloen met andere vruchten zoals aardbeien. De slowjuicer is een ideale manier om een verse meloensoep te maken.
• 2. Meloensap uit de blender is een goed idee, de meloen geeft heel veel sap, dus je hebt weinig of geen water nodig.
• 3. Een meloensap uit een slowjuicer kun je mengen met appel en wortel. Zo maak je het extra gezond. Wanneer je een halve limoen met schil mee juict, dan maak je het zurig. Misschien moet je eerst een kwart limoen mee juicen, en is dat zuur genoeg voor jou. Door de limoen wordt het langer houdbaar en kun je het in een beugelfles stoppen en in de loop van de dag, bijvoorbeeld op je werk, opdrinken.
• 4. Meloenstukjes zijn ideaal voor op een bord vol fruit. Dit is een goed recept voor iedereen, maar vooral voor mensen met obesitas. Elke dag een bord fruit eten, betekent dat de kans groot is dat je gewicht verliest.
• 5. Meloenstukjes passen prima in een bijsalade. Bij een warme maaltijd eet je altijd een salade, want daar zitten enzymen in en in gekookte groenten niet. Doe meloenstukjes bij wat sla, komkommerstukjes, paprika en uiringen.
• 6. Een schijf meloen kun je in folie verpakken en meenemen naar je werk, of gewoon voor onderweg.
• 7. Maak eens een fruitsalade en stop deze in een afsluitbare bak, en neem deze mee als je ergens naar toe reist in de trein, of als je naar je werkt gaat. Zo kun je onderweg of op je werk genieten van een fruitsalade.
• 8. Meloen past ook in een muesli, havermoutpap, gerstepap, griesmeelpap, boekweitpap, of een ander granenontbijt, als vers zoetmiddel.
• 9. Maak eens een toetje in verschillende lagen met een kaasschaaf, snijd een dunne laag honingmeloen met een kaasschaaf, doe er een laag mango, een laag appel, een laag bananen, een laag peer. Al deze fruitsoorten kun je dun snijden met een kaasschaaf. Je kunt er een zelfgemaakte frambozen-aardbeisiroop van uit een slowjuicer geperste aardbei en frambozen met vloeibare honing overheen doen.
• 10. Wanneer je een sap hebt gemaakt van meloen in een slowjuicer, dan houd je een klein beetje pulp over. Deze kun je op je boterham doen, samen met mascarpone of roomkwark.

Diaserie honingmeloen of suikermeloen

Alle geneeskrachtige eigenschappen op een rij:

1. Ontstekingsremmende Activiteit:

• Onderdrukt de productie van pro-inflammatoire cytokines zoals IL-6, TNF-α, en interferonen.
• Vermindert oedeem zelfs in het vroege en late stadium van ontsteking.

2. Antioxidant Activiteiten en Gezondheidsvoordelen:

• Bevat bioactieve verbindingen zoals flavonoïden en fenolzuren die krachtige antioxidanteigenschappen vertonen.
• Bestrijdt vrije radicalen en bevordert de algemene gezondheid.

3. Dyslipidemische Eigenschappen:

• Draagt bij aan het verminderen van ophoping van lipiden en triglyceriden tijdens adipogene differentiatie van vetcellen.
• Verlaagt het totale cholesterolgehalte, triglyceriden en LDL-cholesterol, wat positieve gevolgen heeft voor dyslipidemie.

4. Pijnstillende Eigenschappen:

• Heeft pijnstillende en ontstekingsremmende eigenschappen, voornamelijk te danken aan antioxidanten.
• Kan dienen als waardevolle hulp bij pijnbeheersing en ontstekingsgerelateerde aandoeningen.

5. Rijke Voedingswaarde:

• Bevat essentiële voedingsstoffen zoals koolhydraten, eiwitten, lipiden, vitamines (B1, B2, B11, A, C), en mineralen (natrium, kalium, kobalt, ijzer).

6. Bioactieve Componenten:

• Bevat een scala aan bioactieve verbindingen, waaronder aminozuren, die een positieve invloed hebben op verschillende lichaamsprocessen.

7. Traditioneel Gebruik en Etnobotanische Betekenis:

• Wordt traditioneel gebruikt in tribale gebieden voor huidverzorging en behandeling van wonden.

8. Phytochemie van C. melo var. agrestis:

• Bevat bioactieve componenten zoals flavonoïden, alkaloïden, steroïden en triterpenoïden, die belangrijk zijn voor plantenverdediging en behandeling van aandoeningen.

9. Veelzijdigheid en Toekomstig Potentieel: 

• Toont aan dat de helende eigenschappen nog niet volledig zijn ontdekt en er mogelijk meer potentieel is voor toekomstig onderzoek.
• Biedt een veelbelovend perspectief als ontstekingsremmer, lipidemetabolismeregulator en natuurlijk geneesmiddel.

10. Bijdrage aan Culinaire Genot en Gezondheid:. 

• Biedt zowel culinair genot als gezondheidsvoordelen, met zijn rijke voedingsprofiel en diverse geneeskrachtige eigenschappen.

Conclusie geneeskracht honingmeloen

In de wereld van voeding en geneeskunde is de honingmeloen, ook bekend als Cucumis melo var. agrestis, een opvallende verschijning met veelzijdige en krachtige eigenschappen. 

Met een rijke voedingswaarde en bioactieve verbindingen toont de honingmeloen zich als een waardevolle bondgenoot voor zowel culinaire genoegens als gezondheidsbevorderende doeleinden. 

De ontstekingsremmende, antioxidant-rijke, en lipideregulerende eigenschappen van de honingmeloen openen de deur naar een veelbelovende toekomst in de farmacologie en natuurlijke geneeskunde.

Bronnen bij artikel honingmeloen

• Medicinale werkingen:  https://www.researchgate.net/publication/368058545_Phyto-Pharmacological_Aspects_of_Cucumis_melo_var_agrestis_A_Systematic_Review
• Medicinale werking: https://www.researchgate.net/publication/316634082_Pharmacological_importance_of_Cucumis_melo_L_An_overview
  
• Medicinale werking: https://www.researchgate.net/publication/328129787_REVIEW_ON_CUCUMIS_MELO_ETHNOBOTANY_AND_UNANI_MEDICINE
  
• Medicinale werkingen:  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7061113/
• Alle foto's via Wikimedia commons
• Foto grote honingmeloen in Aqcha: Julian-G. Albert
• Overige foto's: Publiek domein