De geneeskracht van Cola gigantea Grote Kolanoot

Latijnse, botanische naam: Cola gigantea

Foto Goussi Geofroy

Deze West-Afrikaanse boom is onderdeel van de familie van Sterculiaceae. In Ghana heet de boom Awapuo. De Engelse naam is kola nut. De bast wordt gebruikt bij pijnen in de middel en syfilis. De steeltjes werken tegen tandpijn en tandontsteking. Het gedroogde blad wordt ingezet bij maagzweren. De kolanoot is een traditioneel middel op een groot deel van het Afrikaanse continent bezuiden de Sahara.
De noot is op Afrikaanse markten vaak in zijn geheel te koop. In Nederland en België kun je via internetwinkels de noot in poedervorm kopen.

Geografische verspreiding Kolanoot

Geneeskracht van het blad van kolanoot

In West Afrika wordt niet alleen de noot maar ook het blad gebruikt om medicinale redenen. 

De kolanootboom is een altijd groene matig grote boom die vaak groeit tot een hoogte van 25 m met glanzende eivormige bladeren tot 25 cm. 

Extracten van de plant hebben naar verluidt een significante antimicrobiële activiteit tegen een reeks bacteriën en schimmels
De bladextracten worden ook geprezen om de bloedtoevoer te stimuleren, bloedarmoede, zweren, huidinfecties en andere ontstekingsaandoeningen te genezen.

Foto blad kolanoot, door Akouete

Cafeïne in de kolanoot

Kolanoot is niet zo hard als de meeste noten. De noten hebben een bittere smaak en een hoog cafeïnegehalte en worden traditioneel vaak gebruikt voor de behandeling van kinkhoest, astma, malaria en koorts.
Bovendien heeft de plant andere traditionele relevantie, waaronder de toepassingen voor het vergroten van het vermogen tot fysieke inspanning en het

• Verdragen van vermoeidheid zonder voedsel,
  
• Stimulatie van zwak hart en
  
• Het behandelen van nerveuze zwakte,
  
• Gebrek aan emotie,
  
• Depressie, moedeloosheid,
  
• Angst, malende gedachten
  
• Zeeziekte.

Recept Maak zelf een kolanootdrank

In Nederland en België kunnen we eenvoudig kolanootpoeder via internet kopen. Dit poeder kan gebruikt worden in vele dranken. Je kunt het toevoegen aan een warme cacaodrank, koffie, of een koffievervanger.
Er is ook een cola te koop op basis van kolanoot. Het is overigens zeer waarschijnlijk dat in het geheime recept van de oorspronkelijke cola, ook kolanoot zit, en dat dit de naamgever is van de drank, samen met een aftreksel van cocabladeren.

Jonge, groene kolanoten. Als ze worden verkocht zijn ze meestal donkerbruin. Foto door Bienvenue Tognon

Recept Kolanoot-rijstburger

Kolanootpoeder kun je het gebruiken als je een burger maakt. Van bonen of rijst kun je bonenburgers of rijstburgers maken. Zorg dat de bonen of de rijst lang is gekookt, zodat het goed aaneen kleeft. Van dit mengsel kun je een bal maken.
Voordat je er een bal van maakt doe je er kolanootpoeder doorheen. Daarna doe je de bal in een koekenpan met hete kokosolie. Tijdens het bakken duw je met een houten spatel op de bal, zodat deze steeds platter wordt.

Na een paar keer voorzichtig de spatel gebruiken, is de bal een burger geworden. 

Deze burger kun je in de hete kokosolie stevig bakken.

Kola, familie van chocola

De kolaboom kennen we vooral van de kolanoot, dat tegenwoordig een supplement is dat je ook in Nederland of België kan kopen. Kolanoot staat erom bekend dat het in cola zit. Het is zelfs de naamgever,

Coca komt van de cocaplant, wat oorspronkelijk in cola zit en in landen als de V.S.A. en Colombia er nog steeds in mag zitten, en cola komt van de kolanoot.
Minder bekend is dat de kolasoorten verwant zijn aan de Theobroma cacao, oftewel de cacaobomen, die mensen vooral kennen van de chocolade.

Tegen schimmel en bacteriën

Onderzoekers leiden hun onderzoek onder andere in met het benoemen van enkele ethnomedicinale toepassingen van kolanoot.

De kolanoten worden vaak gebruikt tegen hoest en astma. Cafeïne in kolanoten hebben als werking dat ze de longblaasjes openen, waardoor er meer lucht uit de longen in het bloed kan worden opgenomen. 

Daarnaast worden kolanoten gebruikt in een malariabehandeling, en tegen koorts.
In hun onderzoek naar de antischimmelwerking en antibacteriële werking van verschillende Cola-soorten, zagen wetenschappers dat de Cola gigantea samen met de Cola acuminata over de beste medicinale activiteit beschikken.

Cola nitida, die hierna wordt beschreven, blijkt eveneens een redelijk goede antischimmelwerking te hebben.

Volksgeneeskunde bevestigd door wetenschappers

Ghanese wetenschappers maakten verschillende extracten van Cola gigantea waarbij elk extract sterker was. 

Alle extracten vertoonden ontstekingsremmende activiteit. Daarnaast zag men dat de plant ook antibacteriële eigenschappen heeft.
Op deze manier is het ethnobotanisch gebruik, ofwel het traditioneel plantgebruik als volksmedicijn, door de wetenschappers bevestigd.

Wat men niet heeft onderzocht zijn de fytocomponenten in de plant die verantwoordelijk zijn voor de medicinale werking.

Indrukwekkende stam van de kolanootnoom, foto Richmond Dakpogan

Ritueel-magisch gebruik kolanoot

Behalve geneeskrachtige werkingen en zijn gebruik in de keuken kan de kolanootboom gebruikt worden om ritueel-magische manier.

In Nigeria wordt het als volgt gebruikt om een zwangerschap goed te laten verlopen en een miskraam te voorkomen.
Een schildpad wordt geroosterd in een kokosnootschaal samen met olie van de oliepalm, de Elais guineensis. Het geheel wordt geroosterd tot het bijna verbrand is.

Daarna wordt het afgekoeld en verpoederd tot een meel. Dit meel wordt verwerkt tot pudding. 

De vrouw moet deze pudding eten gedurende een menstruatiecyclus, tijdens de zonsopgang en voor het naar bed gaan.

De man moet 5 dagen nadat de menstruatiecyclus is afgelopen met de vrouw slapen.

Antibacteriële werking van blad van kolanoot

Dit ritueel gebruik wordt in onze moderne tijd afgeraden, met name omdat er te veel mensen zijn en te weinig schildpadden om het verantwoord toe te passen.

Overigens werden vroeger ook in Nederland allerlei medicinale toepassingen met dieren gedaan, zoals kikkers op de rug hangen.

Dat soort gebruiken horen bij een andere tijd. Maar er zijn genoeg medicinale werkingen van de bladeren zelf om te gebruiken.
Onderzoekers zien dat er diverse antibacteriële werkingen en antschimmelwerkingen zijn va de bladeren van kolanoot.

Als onderzoekers een traditionele plant willen onderzoeken is het algemeen gebruik om de antibacteriële werking in kaart te brengen.

Veel van de bekende bacteriële infectieveroorzakers kunnen bestreden worden door een bladextract. Dat gegeven onderschrijft het traditionele gebruik van de plant tegen allerlei ziekten, waarbij infecties een rol spelen.
Het kolanootbladextract werkt onder andere tegen de bacteriën Escherichia coli, Bacillus subtilis en Staphylococcus aureus. Het werkt ook tegen de schimmel Candida albicans

Bronnen artikel kolanoot

• Geografisch kaartje: Thomas Dijkman

• Foto stam: Wikimedia commons Tronc du Colatier Géant à l'intérieur du JPN.jpg
• Foto groene noot: Wikimedia Commons Cola dans la forèt botanique de JPN de porto novo.jpg
• Foto blad: Wikimedia commons Feuilles du Cola gigantea.jpg
• Kopfoto hele boom: Wikimedia commons IMG COLA jigantéa,.jpg
• Veel informatie is opgedaan tijdens reizen in Afrika, overige wetenschappelijke informatie komt van onderstaande onderzoeken die te downloaden zijn:
• 1
• 2
• 3
• 4