De geneeskracht van kokosnoot

Latijnse naam: Cocos nucifera

De kokospalm behoort tot de familie van Arecaceae. De Ghanese naam voor deze tropische kustbewoner is Kube. Vrijwel iedereen in Ghana zegt tegenwoordig coconut, net als in het Engels. De kokosnoot kent in de hele tropische wereld een indrukwekkend aantal medicinale toepassingen. Het is een van de meest sterke medicinale voedingssoorten.
Kokosnoot werd in Nederland vroeger klapper genoemd, wat van het Indonesische woord kelapa komt. Kokosnootmelk werd klappermelk genoemd. Indo's in Nederland noemen het nog steeds zo.

Recept Tropische pure geneeskrachtige kokosdrank

Voor dit recept hoef je weinig te doen. Een kokosnoot kun je in de tropen kopen en opdrinken. 

Als het heerlijke kokoswater is opgedronken, willen de meeste verkopers de kokosnoot voor je in twee of drie delen hakken met een kapmes, zodat je het witte vruchtvlees eruit kan opeten.
Wanneer je een kokosnoot krijgt met een gat erin, kun je ook daarin een lepel stoppen en het kokosvlees eruit eten. 

Deze drank is dorstlessend en het kokosvlees vult de maag, want de vetten uit het vruchtvlees zijn eigenlijk vast voedsel en zijn zeer gezond.

Recept kokossmoothie

Geografische verspreiding van de kokospalm

Kokoswater en vruchtvlees samen kun je gebruiken als basis voor een gezonde, vettige smoothie.

Je kunt dit mengen met andere tropische vruchten zoals papaja, banaan, mango, ananas en zuurzak.

Zelfs als je het kokoswater met kokosvlees maar één van deze vruchten mengt, kan het al een genot zijn.

Recept Kokosrijst

In Nederland is vaak geraspte kokos te koop, een product wat je in de tropen zelden ziet.

Deze geraspte kokos kun je toevoegen aan rijst als die gekookt wordt. Als de rijst nog 3 tot 4 minuten te gaan heeft voor het gaar is, voeg je flink wat geraspte kokos toe.

Zo maak je de rijst gezonder en lekkerder. Het is en leuke variatie op gewone witte rijst.

Open gemaakte kokosnoot

Recept Kokoscurry

Wanneer je kokoswater in de blender mengt met vruchtvlees van een kokosnoot dan heb je de basis voor een kokosroomsaus. Aan deze saus kun je currypoeder toevoegen, vers gekookte linzen, verse hete peper, verse kurkuma, verse gember en wat klein gesneden gemengde groenten naar eigen inzicht. 

Zet het even op een vuurtje tot het warm wordt en het is klaar. Zo maak je een heerlijke tropische kokoscurry.

Traditioneel gebruik kokosnoot

In Ghana wordt de kokosnoot voor een paar ziekten ingezet. Het zachte vruchtvlees wordt gebruikt als medicijn bij herpes.

De bast wordt tot medicijn bereid bij oorontsteking. 

Mary uit het dorpje Funko in Ghana vertelt dat de harde stam van de kokosnootpalm in kleine stukjes wordt gekookt en als medicijn wordt gebruikt bij malaria, geelzucht en koorts.

Cocos nucifera als bron van huishoudelijke producten

De kokospalm is in Frans Polynesië en Melanesië een echte levensboom. 

Hij levert allerlei soorten producten, niet alleen kokosolie, kokosbloesemsuiker, kokosvlees, kokoswater, kokosroom en kokosmelk.

De bladeren worden gebruikt als dakbedekking en palmbladtakken worden gevlecht tot gebruiksvormen zoals hoed, waaier, mand, matje, muurwand, fruitmand, borden, inpakmateriaal voeding, doosjes en decoratiemateriaal. Het omhulsel van de kokosnoot wordt vaak gebruikt als kwast, bijvoorbeeld om fruit op de markt mee schoon te maken. Het is in Zuid-Azië een tandenborstel. Het is stevig genoeg als afwaskwast.
De schil zelf is als, als je hem mooi doorzaagt een bakje om van alles in te doen, maar er worden ook theekommen, ontbijtkommen, drinkbekers, BH's, onderdelen van lampen, asbakken, touwen, muziekinstrumenten, opbergdoosjes, handtassen en schoudertassen van gemaakt.

De stam, het hout van de boom is alleen bruikbaar als de boom omgezaagd is.

Mensen gebruiken de palen om steigers, fundamenten en meubilair mee te maken. Het behoort tot de geliefde tropische bouwmaterialen.
Toch zullen mensen als ze een kokospalm in de tuin hebben staan deze niet snel voor zijn hout omhakken, want daar zijn de kokosnoten veel te lekker voor.

De boom gaat op een gegeven moment dood en dat is te zien doordat het geen kokosnoten en bladeren meer heeft. Dat is de tijd om iets met het hout te gaan doen.

Kokosbloesemsuiker wordt gemaakt van deze gele bloemen

Kokosbloesemsuiker biedt geneeskracht

Sinds kort is er wereldwijd kokosbloesemsuiker op de markt. Er worden steeds meer wetenschappelijke onderzoeken gepubliceerd naar de geneeskracht van kokosbloesemsuiker. Het zou bijvoorbeeld goed zijn bij diabetes.

Deze suiker is gemaakt van de bloemen van de kokospalm. Als er eenmaal begonnen is met de oogst van de bloemen om er suiker van te maken, kan het jaren duren eer de boom weer kokosnoten maakt.
Kokosbloesemsuiker is een stuk gezonder dan geraffineerde suiker. Als je dit gebruikt om zelf taarten en koekjes te maken, en je gebruikt geen geraffineerde suiker, dan is suiker eten zelfs gezond.

Kokosbloesemsuiker bevat allerlei mineralen en vitaminen die nodig zijn voor een goede vertering van koolhydraten.

Cocos nucifera tegen diabetes

Metformine is een regulier synthetisch middel tegen diabetes. 

In een Indiaas onderzoek uit 2017, gepubliceerd in een vaktijdschrift voor de ayurveda, staat te lezen dat men heeft geprobeerd om te kijken wat er gebeurt als je metformine aan ratten geeft in combinatie met een extract van kokosbloemen.

Het blijkt dat de metformine dan veel beter werkt. Maar men keek ook naar het effect van kokosbloesemextract als je het zonder metformine gebruikt. Dan werkt het minder.
Hetzelfde geldt ook voor metformine, het standaardmedicijn bij diabetes, als je het zonder het kokosbloesemextract gebruikt, dan is het effect van metformine minder.

De onderzoekers merken op dat een hoge bloedsuikerspiegel veel vrije radicalen veroorzaakt. Kokosbloesemsuiker heeft zoveel vitaminen dat het vrije radicalen kan elimineren. Metformine elimineert geen vrije radicalen, sterker nog, dat medicijn veroorzaakt vrije radicalen.

Deze bijwerking wordt eveneens tegengegaan door de bloemensuiker van Cocos nucifera.
Niet alleen kokosbloesemsuiker, ook het vruchtvlees van de kokosnoot zelf is onderzocht op antidiabeteswerking. Kokosnootwater zorgt ervoor dat de lever meer insuline produceert. Wat veel mensen niet weten is dat niet alleen de alvleesklier nodig is om insuline te produceren, maar ook de lever. 

Het probleem bij diabetici is vaak dat de lever dermate is aangetast, dat het niet eer de juiste stoffen produceert voor de spijsvertering. 

Als de alvleesklier niet meer werkt, neemt de lever normaal gesproken de insulineproducerende werking over. De bloedsuikerspiegel wordt beter onder controle gehouden met kokoswater dan met een standaardmedicijn glibenclamide.
De wortel van Cocos nucifera tegen urinewegproblemen
Uit onderzoek blijkt dat de wortel van Cocos nucifera werkt tegen de bacteriën  E. coli, P. aeruginosa, S. aureus en K. pneumonia.

Hierdoor kan het interessant zijn om te gebruiken als ontstekingsremmende pijnstiller bij urineweginfecties. Ze zagen ook dat een waterextract sterker werkt dan een alcoholextract.

Vrouw in Ghana met kokosnoten op haar hoofd

De geneeskracht voor het hart van kokoswater

Uit meerdere onderzoeken blijkt dat kokoswater goed is voor het hart. 

Uit een van de vele onderzoeken blijkt dat kokoswater de kans op een hartaanval verkleint. 

Uit ander onderzoek zie je dat ratten gevoed met kokoswater en die veel cholesterolniveauverhogend voedsel binnenkrijgen, dat de cholesterolniveaus lager zijn als ze kokoswater drinken, wat eigenlijk betekent dat er minder ontstekingen in de aderwanden plaatsvindt.
Dat is ook terug te lezen uit andere parameters die de wetenschappers in kaart hebben gebracht. Kokoswater is dus ontstekingsremmend voor het bloed en de aderwanden, daar lijkt het sterk op.

Op zich is dat geen grote verrassing want in de Tweede Wereldoorlog gebruikten Amerikaanse artsen kokoswater als bloedtransfusie.

Omdat in kokoswater alle mineralen zitten die ook in het bloed zitten, passen deze twee levenssappen bij elkaar.

De geneeskracht van kokosbloemen

Onderzoekers presenteerden de aanwezigheid van fytonutriënten in kokosbloemen zoals: Fenolzuren, fytosterolen, tanninen, aminozuren, koolhydraten, flavonoïden en alkaloïden. Ze denken dat de aanwezigheid van de grote hoeveelheid medicinale stoffen in kokosbloemen de traditionele toepassing als geneesplant onderstreept.

Men schrijft verder dat kokosbloemen goed kunnen helpen in allerlei geneestherapieën.

Traditionele toepassingen kokosnoot, vruchtvlees, schil, kokosbloesem, wortel

• 1. In Brazilië wordt een aftreksel van de schil gebruikt om diarree mee te behandelen.
• 2. In Noord-Brazilië wordt een schilextract gebruikt tegen artritis en andere ontstekingsziekten.
• 3. In Papua New Guinea wordt er op de bladeren en wortels van jonge planten gekauwd tegen diarree en maagpijn.
• 4. In Fiji wordt kokosolie op het haar gedaan tegen haarverlies. Kokoswater wordt in Fiji gebruikt tegen nieraandoeningen.
• 5. In Ghana gebruiken mensen kokosmelk om diarree te behandelen.
• 6. In Guatemala wordt een schilextract gebruikt als koortsremmer. Het is een middel tegen nierontsteking en een zalf bij dermatitis en abcessen.
• 7. In Haïti, wordt een aftreksel van de droge binnenschil gebruikt als thee tegen niet regelmatige menstruatie. Kokosolie wordt tegen brandwonden gebruikt. Daarnaast wordt op Haïti een extract van de harde binnenschil gebruikt als astmamedicijn.
• 8. In India orden menstruatiestoornissen behandeld met een thee van kokosbloemen. 
• In Indonesië wordt de olie gebruikt om wonden mee te behandelen en kokosmelk wordt er gezien als een anti-conceptiemiddel. Daarnaast gebruikt men het wortelextract van de kokospalm of koorts en diarree mee te behandelen.
• 9. In Mozambique is het kokosvlees een afrodisiacum.
• 10. In Jamaica wordt een extract van de kokosschil gebruikt tegen diabetes.
• 11. In Peru gebruiken mensen deze plant bij astma, als diureticum en tegen gonorroe.
• 12. In Trinidad wordt het extract van de schil gebruikt bij menstruatiestoornissen en bij geslachtsziekten. In Mexico worden er ziekten van de urinewegen mee behandeld.
• 13. Een middel op basis van kokosvlees is in Maleisië een antikankermedicijn en een antikoortsmiddel. In Kenia wordt het fruitvlees op de huid aangebracht daar waar een huidwond ontstaat bij HIV-patiënten.
• 14. In Mexico gebruiken vrouwen traditioneel kokosschilextract tegen vaginale problemen.
• 15. Op de Filipijnen wast men de gezichtshuid in kokoswater om veroudering tegen te gaan.
• 16. Een recente wereldwijde volkstoepassing is dat mensen kokosolie door de tanden spoelen tegen cariës.

Jonge kokosbladspruiten, goed voor het hart

Kokosnootblad kan zoals vele bladsoorten gegeten worden als ze jong zijn. 

De jonge scheuten zijn een lekkernij, maar er moet wel opgepast worden want als teveel jonge scheuten weggehaald worden, gaat de boom dood.

Daarom worden de bladeren uit voorzorg niet vaak geoogst. Uit onderzoek bleek dat de jonge scheuten kokosblad een medicijn zijn bij hartproblemen.
De vitaminen, alkaloïden en polyfenolen in het blad bevatten veel bioactieve componenten die allerlei parameters voor het hart deden verbeteren als jonge kokosspruiten oraal worden toegediend.

De geneeskracht van kokosschil

De mesocarp van de kokosnoot is de schil met de harige, lange, stugge vezels. Deze vezels zijn niet eetbaar maar een afkooksel met water is wel gebruikt als medicinale toepassing.

Dan komen de medicinale stoffen vrij in het water. De vezels blijken te beschikken over fenolen, tanninen, leucoanthocyanidinen, flavonoïden, triterpenen, steroïden en alkaloïden. Daar zitten veel medicinale stoffen bij, en dat onderbouwt de logica van het traditioneel gebruik.
Uit onderzoek blijkt dat de schil een ontstekingsremmende werking heeft. 

Vrijwel alle ziekten hebben te maken met het niet in toom kunnen houden van ontstekingen op celniveau of oxidatieve stress. 

Onderzoekers zien dat ratten minder last hebben van ontstekingen als ze kokosschilextract krijgen toegediend. Hierdoor kunnen kokosproducten op basis van dit extract wellicht als pijnstiller dienen.

Geneesplanten die ontstekingen remmen zijn natuurlijke ontstekingsremmende pijnstillers, zonder veel bijwerkingen.

Tandenpoetsen met kokosschilvezels

Een belangrijke trend in de wetenschap is om restafval van fruitproducten te gebruiken als materiaal om supplementen mee te maken of andere medicinale toepassingen. 

Naar kokoswater en de werking van het vruchtvlees zijn al tal van onderzoeken gedaan. 

Er wordt aanvullend hierop volop onderzoek gedaan naar de geneeskracht van de kokosnootschil. 

Deze schil bestaat in het geval van kokosnoot heel duidelijk uit drie lagen.

1. De buitenste laag wordt het endocarp genoemd. 
2. De tussenlaag is het mesocarp. 
3. En de binnenste laag is de inner endocarp. 

In Europa zien we vaak alleen kokosnoten liggen met de harde buitenkant en dat is de inner endocarp waar dus nog twee lagen omheen zitten als de kokosnoot groeit.
De schil van kokosnoot is al een belangrijke grondstof voor producten, maar het speelt ook een rol in de traditionele geneeskunde. 

In veel landen is het nog steeds de gewoonte om een tandenborstel te maken van de harde vezels van de schil. 

Uit onderzoek blijkt dat stoffen in de vezels ook bacteriën doden die gaatjes veroorzaken. 

Feitelijk is dit functioneler en efficiënter dan tanden poetsen met een tandenborstel met plastic haren.

Naast groene bestaan er ook gele kokosnoten

Antioxidanten uit kokosschil

Dat het kokosvlees en kokoswater over antioxidantwerking beschikt, daarvan is iedereen wel op de hoogte. 

In de laatste jaren is er veel onderzoek gedaan naar restproducten en het blijkt dat de kokosnootschil veel antioxidanten bevat. 

Eigenlijk bevatten ze te veel om zomaar weg te gooien. Deze antioxidanten onderschrijven de medicinale toepassingen uit de volksgeneeskunde.
De schorsextracten elimineren vrije radicalen en ze zorgen dat meer lichaamseigen enzymen zoals SOD, (SuperOxideDismutase) en catalase worden aangemaakt. Deze lichaamseigen enzymen werken altijd nog sterker dan plantantioxidanten en ze worden aangemaakt door de lever. 

Maar de lever moet wel een gezonde geneesplant als kokos tegenkomen, of vrijwel alle soorten groenten en fruit, om deze sterke antioxidanten aan te maken.

Diaserie kokosnoot

De schil van Cocos nucifera tegen leishmania

Leishmania is een tropische huidaandoening die artsen maar met moeite kunnen behandelen. 

Onderzoekers probeerden een extract van kokosschil uit tegen de parasiet Leishmania amazonensis. Ze zagen dat de parasiet daartegen niet bestemd was. Ze concluderen dat kokosnootschil een nieuwe belofte is in de zoektocht naar Leishmania-medicijnen.

Kokosschilextract tegen vaginale pathogeen

Volgens onderzoekers demonstreerde een extract van de kokosnootschil een excellente activiteit tegen Trichomonas vaginalis, een micro-organismen dat voor allerlei vaginale aandoeningen kan zorgen. 

In Mexico wordt kokosnootschil traditioneel daartegen gebruikt.
Door dit onderzoek wordt dat gebruik onderschreven. Het synthetische medicijn werkte effectiever op ontstekingen. 

Maar dat hoeft niet te betekenen dat het kokosschilextract minder goed is, want dat heeft weer geen bijwerkingen, en kan daardoor gedurende een langere periode veilig gebruikt worden.

Antibacteriële werking kokosnootschil

Onderzoekers beginnen hun studie met te vertellen dat Indianen in Brazilië traditioneel een thee zetten van de schillen van kokosnoot tegen artritis en andere ontstekingsziekten. 

Uit hun onderzoek komt naar voren dat deze thee inderdaad over ontstekingsremmende eigenschappen beschikt. 

Maar ze komen er ook achter dat de thee sterke antibiotica-eigenschappen bezit, vooral tegen de MRSA-bacterie, de bacterie die resistent is tegen alle synthetische antibiotica en waaraan jaarlijks wereldwijd vele tienduizenden mensen sterven.
Biochemici zien zelfs een gevaar dat een grote epidemie kan uitbreken met de MRSA-bacterie. 

Uit hun onderzoek blijkt dat de werking van een ander synthetisch antibioticum sterker wordt als men het extract van de kokosschil eraan toevoegt. 

De staphylococcus aureus, de bacteriële boosdoener, heeft een MRSA-variant die resistent is tegen vrijwel alle antibiotica.

Artsen hopen dikwijls hardop dat een antibioticakuur 'aanslaat'. Wat betekent dat eigenlijk? Dat 'aanslaan' wil zeggen dat de antibiotica niet per definitie werkt.

De reden dat het niet aanslaat is dat of de bacteriën resistent zijn waardoor de antibiotica niet werkt, of dat men niet exact weet welke bacteriën de infectie die me wil genezen, tegengaan.

Schil met jong, vers zacht, lekker vruchtvlees

Schil van Cocos nucifera tegen huidziekten

Onderzoekers melden dat stoffen in kokosnootschil tegen sommige huidziekten kunnen werken. 

Ze raden aan om er een extract met werkzame stoffen van te maken zodat componenten uit de schil als medicijn kunnen dienen.

De schil heeft zowel antibacteriële werking als antischimmel eigenschappen. 

Samen met de ontstekingsremmende werking kan dat meerdere medicinale effecten in gang zetten.

Bronnen, links, referenties, studies om te downloaden over de kokosnoot

• Kaartje Geografische Vespreiding: Thomas Dijkman
• Alle foto's uit Publiek Domein via Wikimedia Commons
• Veel informatie is verkregen via interviews met mensen tijdens reizen in de tropen. Wetenschappelijle info omt uit onderstaande downloadbare bronnen:
• 1
• 2
• 3
• 4
• 5