Lao Tze, Te-Tao Ching:
-De weg naar de hemel is als het spannen van een boog,
het hoge gaat naar beneden, het lage omhoog.-
Bruin brood behoort de volle tarwekorrel als basis te hebben. Het kleurt dan grijzig, maar niet mooi bruin. Men doet er in de broodfabriek daarom een kleurstof door. Wanneer er kleurstoffen in bruin brood zitten dan eet je eigenlijk gekleurd wit brood.
Steeds vaker zie je biologisch bruin brood in de supermarkt liggen. Als je dat zou kopen met het oog op een gezond lichaam ben je verstandig bezig. Echter verschilt biologisch brood uit de supermarkt nog enorm van brood van een biologische bakker, of wat je zelf maakt.
Biologisch bruin brood wordt gemaakt van de volle tarwekorrel. Deze zijn veel gezonder dan wit brood of supermarkt bruin brood. Een biologisch brood is een stuk zwaarder. Dat betekent dat je minder boterhammen eet. Dat spaart beleg en boter, wat zeer ongezond kan zijn. Relatief eet je dus gezonder met biologisch brood, alleen al doordat je minder beleg neemt.
Met een biologisch brood doe je iets langer. Uiteindelijk ben je niet veel meer geld kwijt aan een biologisch brood, ondanks dat het twee of drie keer zo duur is. Bovendien levert het gezondheidsvoordeel onbetaalbare positieve effecten op. Ziektes hou je langer buiten de deur met het eten van biologisch brood.
Biologisch brood is écht brood. Vroeger, zeg tot 80 jaar geleden, was al het brood gezond. Thans komt het brood nauwelijks nog van een warme bakker, maar wordt het gebakken op industrieel niveau. Fabrieksbrood bestaat uit luchtige, slappe deegflappen die onterecht het label boterham opgeplakt krijgen.
Als er van volle granen wit meel wordt gemaakt, worden de delen met de meeste voedingswaarden verwijderd. Hierdoor worden de gehalten aan voedzame fytonutriënten met minstens 50% lager en sommige nutriënten verdwijnen volledig. In de volle tarwekorrel zitten de vitaminen B1, B2, B3, B11, E en de mineralen calcium, fosfor, zink, koper en ijzer.
Het zit bovendien tjokvol met vezels. Al deze stoffen, met name de vezels helpen het graan te verteren. Doordat deze stoffen uit het brood zijn genomen, wordt het meel slecht verteerd. Witmeel is de hoofdreden dat brood ongezond, en ziekmakend is.
De snelle koolhydraten van witte bloem worden direct omgezet in suiker en vervolgens in het lichaam opgeslagen als vet. Van niet volkoren producten word je dik. Er is veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en alle onderzoeken hebben als uitkomst dat je van volkorenbrood van volle tarwe niet dik wordt.
Je krijgt dus geen broodbuik van echt brood, alleen van supermarktbrood. Dat komt met name omdat het gekleurde wit meel te weinig voedingsstoffen bevat. Vitaminen, mineralen en fytonutriënten zijn nodig om de koolhydraten in brood goed te verteren. Koolhydraten zijn een vorm van suikers die, als er teveel van zijn in het lichaam, worden omgezet tot vetten. Maar als er genoeg voedingsstoffen zijn, worden ze gewoon omgezet in voor lichaam opneembare energie en bouwstoffen.
De vierde reden zijn onnodige toevoegsels van chemische aard zoals broodzout met synthetisch jodium, en broodverbetermiddel.
Samen met gewoon suiker in supermarktbrood, wat erin zit om de deegflappen luchtiger te maken, zijn dit risico's om een broodbuik te krijgen. Dat komt dus niet door de tarwe die erin zit, maar door een combinatie aan factoren die te wijten zijn aan het industriële fabricageproces.
Sommige warme bakkers verkopen brood waar een beetje volkoren tarwe in is verwerkt. Er zijn zelfs bakkers die enkele tarwekorrels op de schil van een brood plakken om het te doen voorkomen dat hun brood van volle tarwe is gemaakt. Het is echter hooguit een mengsel van wit meel met volkorenmeel. Er zijn vrijwel geen bakkers meer die zelf hun brood bakken. Alles komt uit een fabriek en wordt hooguit afgebakken. Banketbakkers willen nog wel eens taarten en dergelijke zelf maken.
Echt bruin brood wordt gemaakt met een mengsel van rogge en tarwe. Rogge is namelijk veel donkerder dan tarwe, en zorgt voor een natuurlijke donkere kleur. Bovendien zitten in rogge veel voedingsstoffen, en is het altijd goed om te variëren tussen rogge en tarwe, maar ook met andere granen zoals boekweit, gerst en spelt.
Brood bakken is een kunst. In de ecologische winkel wordt wel daadwerkelijk brood van volle granen gebakken. Er zijn ook andere biologische bakkers. Een zeer goed initiatief zijn de antroposofische Iambe-bakkers. Daar kun je prima een volkoren brood kopen in allerlei smaken. Helaas is dit initiatief nog niet landelijk verspreid. In Amsterdam, Texel, Haarlem en Alkmaar zitten Iambe-bakkers.
Mensen ontwikkelen de ziekte diabetes in hun lichaam omdat ze hun hele leven wit brood hebben gegeten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt klip en klaar dat het eten van biologisch bruin brood diabetes voorkomt. De vezels en gezonde fytonutriënten in biologisch brood zorgen voor een meer genivelleerde bloedsuikerspiegel, verbeterde aanmaak van insuline, en minder insulineresistentie.
Het is jammer dat deze kennis niet of nauwelijks wordt onderwezen aan mensen want het zou veel diabetespatiënten kunnen voorkomen.
Het beste zou het zijn dat op scholen al biologisch brood wordt voorgeschoteld. Nog beter is dat kinderen al zelf de basisprincipes van biologisch broodbakken leren. Kinderen weten vaak helemaal niet wat lekker brood is maar zijn gefocust op dat wat je op de boterham doet.
Een lekkere boterham van biologisch brood is een meer belangrijke smaakfactor dan het beleg, alleen dan moet je wel geleerd hebben dat supermarktbrood een vrij smaakloos en overdreven luchtig voedingsstofloos deegsneetje is. Tegenwoordig wordt zelfs op scholen geleerd dat supermarktbrood gezond zou zijn. Men leert er industrievulling waarderen.
Er is brood dat gerezen is met gist en er is brood dat gerezen wordt met zuurdesem. Zuurdesem smaakt een beetje zuriger en is daardoor rijker, voller van smaak. Zuurdesem kun je op meerdere manieren maken maar het is vrijwel ondoenlijk om het zelf te maken. Gistbrood kun je wel zelf maken. Echt gistbrood hoort met bakkersgist gemaakt te worden, dat is verse gist.
Behalve met gist of zuurdesem kun je brood ook laten rijzen met natriumbicarbonaat. Dat klinkt chemisch, maar het is gewoon een gezonde stof, waardoor allerlei bakdeeg beter gaat rijzen en wat luchtiger wordt.
Zonnepittenbrood is één van de lekkerste broodsoorten. Dit is brood met zonnebloempitten. Deze zijn al zeer gezond op zich. In supermarktland kent met ook zonnepittenbrood maar hier zitten de pitjes alleen op de buitenkant.
Ze horen ook aan de binnenkant te zitten maar dat is teveel werk, ondanks dat dit brood van een lopende band afkomt.
Walnotenbrood is ook heerlijk. Door het bakken wordt de walnoot een beetje zacht. Walnoten horen uitsluitend aan de binnenkant van het brood te zitten. Brood met noten is een perfecte combinatie, niet alleen kwa smaak, ook kwa voedingsstoffen. Noten en zaden verrijken de voedingskracht van brood. Daarnaast hebben walnoten en zonnebloempitten op zich medicinale werkingen. Als je de hersens wilt versterken, is het verstandig om walnotenbrood te eten, want walnoten zijn goed voor de hersenen.
Brood wordt nog altijd gezien als iets dat heel gezond is, terwijl de voedingswaarde van brood enorm is gedaald in de afgelopen 25 jaar. Het brood zelf is een stuk lichter en luchtiger geworden. Je eet tegenwoordig meer lucht dan brood, als je supermarktbrood eet. Sommige gewone bakkers maken brood met zaden en noemen het dan elfzadenbrood om het te omgeven met een aura van gezondheid. Maar de zaden zitten dan enkel op de buitenkant.
De meeste zaden vind je terug in de broodzak, als het brood op is. Dat tref je niet aan in een kwalitatief gezien optimaal brood als een biologisch brood.