Amerikaans sneeuwbal is een mooi vrouwenkruid

Amerikaanse sneeuwbal is familielid van de Gelderse roos

Latijnse naamgeving: Viburnum prunifolium

De Amerikaanse sneeuwbal heeft zijn naam te danken aan het feit dat zijn bloemen wit zijn en in een grote bolvorm groeien. Deze struik groeit van oorsprong in wat nu de Verenigde Staten heet en komt het meest voor aan bosranden. Tegenwoordig wordt hij eveneens als heg gebruikt. De sneeuwbal kent een aantal werkingen bij menstruatieperikelen. Overigens mag de sneeuwbal niet zomaar door iedereen worden gebruikt maar alleen onder voorschrift van een arts. Eigenlijk is dat onterecht want er zijn geen negatieve bijwerkingen van dit kruid bekend als het in normale dosis wordt gebruikt.

Amerikaanse sneeuwbal is het beste middel om miskramen te voorkomen. Deze struikmisstaat niet in de medicinale siertuin.

Naamgeving Amerikaanse sneeuwbal

Alle bekende planten hebben een officiële Latijnse naam, zo is het gebruik in de taxonomie en botanie. In het Latijn heet de Amerikaanse sneeuwbal Viburnum Prunifolium. Viburnum betekent ´binden´. Het is een afleiding van het Latijnse woord ´vincia´, wat binden betekent. Soortgenoten van de familie van Amerikaanse sneeuwbal werden in Europa gebruikt om dingen mee samen te binden.

Prunifolium betekent ´Blad dat lijkt op de pruimenboom´. In het Nederlands heeft de plant enkele alternatieve namen: Amerikaanse sneeuwbal, Sneeuwbal, Zwarte haagdoorn, Balroos, Viorne, Kelderroos, Kaasballeke, Meiroos, Spinrokhout, Wit sporkenhout, Watervlier, Wit honzenhout, Wrongelroze. De Engelse naam voor de besjes is stagberry.

Gelderse roos

Gelderse roos en Amerikaanse sneeuwbal worden met elkaar verward met Gelderse roos, een ander lid van de viburnumfamilie, beschikt niet over salicine, de natuurlijke pijnstiller. 

Wel is het zo dat vrijwel alle viburnum-planten een ontkrampende en relaxerende werking hebben voor de baarmoeder. In werking op de baarmoeder is sneeuwbal ook te vergelijken met die van gewoon duizendblad.

Amerikaanse sneeuwbal

Geschiedenis Sneeuwbal

Meskwaki indianen eten het fruit van deze struik sinds mensenheugenis, en maken er ook een jam van. De Noord-Amerikaanse Indianen in het algemeen kenden van oudsher het gebruik van Amerikaanse sneeuwbal als krampwerend middel voor de baarmoeder.

Daarnaast was sneeuwbal een kruid dat werd ingezet bij overdreven baarmoederlijke bloedingen tijdens de menstruatie. Ook werd het als middel bij dysenterie aangewend. Sinds de kolonisatie van Amerika is de vrucht van deze struik gebruikt om in te maken.
Al in 1886 was er een arts die vertelde dat hij regelmatig gebruik maakt van de medicinale werking van deze plant voor zwangere vrouwen. Het wordt in de 19e eeuw vooral tegen dreigende miskraam ingezet.

Werkzame stoffen sneeuwbal

In sneeuwbal zitten de fenylglycosiden salicine en salicoside. Salicine is in feite een natuurlijke pijnbestrijder. Het is de stof die aan de basis ligt van aspirine. Aspirine is een chemische, synthetische stof die ontwikkeld is met salicine als natuurlijk voorbeeld. 
Verder bevat sneeuwbal valereenzuur, isovalereenzuur, de hydroxycoumarinen scopoletine en aesculetine, flavonverbindingen, de triterpeenzuren ursolzuur, acetylursolzuur, oleanolzuur en actyloleanolzuur, de fenolzuren chlorogeen en isochlorogeenzuur, de bitterstof viburnine, organische zuren zoals citroenzuur, oxaalzuur, appelzuur, mierezuur, azijnzuur, caprylzuur en capronzuur, arbutine, etherische olie en alfa-amyrine en beta-amyrine. 

In mindere mate bevat de plant fytosterolen, linolzuur, myristinezuur, oleïnezuur, palmitinezuur, zetmeel, tanninen en resine.

Een onderzoek uit 2009 laat zien dat de iridoïden in Amerikaanse sneeuwbal waarschijnlijk de oorzaak zijn van de relaxerende en ontkrampende werking op de baarmoeder.

Viburnum prunifolium misstaat niet in de medicinale siertuin

Amerikaanse sneeuwbal, tonicum voor de baarmoeder

Van deze plant wordt de bast van de wortel gebruikt, en de schors van takken. Daarvan wordt een extract gemaakt. Amerikaanse sneeuwbal werkt krampwerend, ontzwellend, kalmerend op de organen van het kleine bekken; met name op de baarmoeder.

Ook is het een menstruatiebevorderend middel. De werkzame stoffen in deze zijn aesculetine, salicine, valereenzuur, etherische olie en amentoflavon. Daarnaast is sneeuwbal een middel dat een abortus voorkomt. 

Het lichaam wil bij zwangerschap soms reageren door spontaan een abortus te veroorzaken waardoor een miskraam ontstaat. Sneeuwbal kan die lichaamsreactie verminderen.

Salicine werkt als een pijnstillend middel. Het werkt vooral bij zenuwpijn. Om deze reeks aan medicinale werkingen wordt Amerikaanse sneeuwbal door fytotherapeuten voorgeschreven bij de volgende indicaties:

1. Pijnlijke menstruatie, baarmoederpijnen,
2. PMS of PreMenstrueel Syndroom,
3. Amennorhee of uitblijven van menstruatie,
4. Preventie van dreigende abortus en miskraam,
5. Pijnen en neuralgiën in het kleine bekken,
6. Zwangerschapsbraken,
7. Nabloeding bij de geboorte,
8. Menopauzale bloedingen.

Overige medicinale werkingen Amerikaanse sneeuwbal

• Omdat het ontkrampend werkt op de ademhalingsspieren wordt het ingezet als adjuvans bij astma.
  
• Daar het ontkrampend werkt op de spieren wordt het aangewend bij spierkrampen.
  
• Vanwege de kalmerende eigenschappen van deze plant is het een middel dat kan worden gebruikt bij hartkloppingen, zenuwtrekken en hysterie.

Amerikaanse sneeuwbal geeft grote witte bolvormige bloemen

Raadpleeg een fytotherapeut

Wie Amerikaanse sneeuwbal als geneeskrachtig middel wilt gebruiken wordt aangeraden een consult te nemen bij een fytotherapeut. 

Amerikaanse sneeuwbalextracten en medicijnen in de vorm van moedertinctuur, poeder, gedroogd kruid, vloeibaar extract en afkooksel dienen alleen op voorschrift van bevoegden aangewend te worden.

Een fytotherapeut kan daarover meer vertellen net als over de eventuele bijwerkingen en interacties met andere medicijnen of kruiden. Daarnaast bestaan er heilzame combinaties met kruiden. Sommige kruiden kunnen elkaars werkingen versterken; dat wordt synergie genoemd.

Alle in dit artikel genoemde medicinale werkingen van dit geneeskruid zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en komen uit het Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst, een standaardwerk op het gebied van genezende planten. Het boek wordt gebruikt in de fytotherapie.

Bronnen artikel Amerikaanse sneeuwbal

1. Medicinale informatie: Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst
2. Eetbare vruchten: https://en.wikipedia.org/wiki/Viburnum_prunifolium#As_food
3. Viburnum ontkrampend voor baarmoeder: https://www.nature.com/articles/212837a0
4. Relaxerende werking op baarmoeder: https://www.academia.edu/17961916/In_vitro_relaxant_and_spasmolytic_effects_of_constituents_from_Viburnum_prunifolium_and_HPLC_quantification_of_the_bioactive_isolated_iridoids
5. Foto´s: Wikimedia commons
6. 1e foto: Robert H. Mohlenbrock. USDA SCS
7. overige foto's : Krzysztof Ziarnek, Kenraiz