Overzicht noten en zaden

Noten en zaden zijn culinaire medicijnen

Noten in het algemeen zijn erg gezond. Ze zaten begin jaren 90 in het verdomhoekje omdat iedereen toen had geleerd dat noten veel vetten bevatten en je van vetten dik wordt. Dat blijkt een achterhaalde stelling te zijn en uit onderzoeken op mensen blijkt juist het tegenovergestelde, van noten van je af. Ook hier weet men op biochemisch niveau niet helemaal precies hoe dit komt, maar het lijkt er sterk op dat noten juist hele gezonde vetten bevatten die het lichaam hard nodig heeft, dus die snel verteerd en omgezet worden.

Tabel noten en zaden

Lijnzaad	Walnoot	Zonnebloempit	Hennepzaad
Macadamia	Maanzaad	Pistache	Weegbreezaad
Amandelen	Mosterd	Brandnetelzaad	Mariadistelzaad
Zwarte komijn	Paranoot	Pecannoot	Kastanje
Quinoa	Meloenzaad	Hazelnoot	Beukenoten
Pijnboompitten	Sesamzaad	Zwarte sesam	Psyllium husk
Ganzenvoetzaad	Kemiri	Pompoenpitten

De ene koolhydraat is de andere niet

De gezonde toevoeging van koolhydraten in noten staat  in tegenstelling tot koolhydraten uit witte suiker, waarvan het moderne lichaam dat leeft in een geïndustrialiseerde omgeving veel te veel binnenkrijgt en dat heel slecht verteerd wordt. 

Vandaar bijvoorbeeld dat mensen die veel koolhydraten eten een te hoge bloedsuikerspiegel hebben, want het bloed is een opslagplaats voor opgenomen voedingsstoffen uit eten en drinken, maar wanneer deze componenten niet kunnen worden verwerkt, dan blijft deze een lange tijd in het bloed.

Noten maken je sneller verzadigd

Noten bieden vele gezondheidsvoordelen. Veel onderzoekers suggereren onderzoekers dat niet alleen de kwaliteit vetten een bijdrage leveren, maar ook dat mensen van noten sneller vol gaan zitten. Dat wordt verzadiging genoemd. Dus van hetzelfde inname in grammen noten of een industriële snack, gaat ons lichaam sneller vol zitten van noten.

Hierdoor hebben we niet meer de neiging om te eten, en dat kan een bijdrage leveren aan het minder eten, en uiteindelijk afvallen. Nu moeten we ons goed beseffen wat dit in feite betekent. Ten eerste zien we hierdoor dat niet het aantal grammen dat we eten zorgt voor een vol gevoel, maar de kwaliteit van het eten. 

Leptine, het verzadigingshormoon

Van noten en zaden raak je verzadigd. Het zit eigenlijk al in het woord verzadiging. Degene die dat woord bedacht heeft had uiteraard een paar zaden op en zat al weer vol.  
Leptine is een hormoon wat de verzadiging reguleert, en als we ons verzadigd voelen gaan we minder veel eten. Leptine is ook een hormoon wat een rol speelt bij de vorming van vetcellen. Nu is het zo dat ons lichaam ongevoelig kan raken voor leptine, waardoor we ons nooit meer verzadigd voelen en dus de neiging vertonen om langer te blijven dooreten. We leiden dan aan leptineresistentie, wat het verschijnsel is dat er wel leptine wordt aangemaakt, maar onze lichaamscellen raken er ongevoelig voor. In feite is de industrie op zoek naar stoffen in hun producten om leptineresistentie op te wekken, zodat we zoveel mogelijk blijven eten.

De industriële snack vult niet echt, aangezien je korte tijd later weer trek krijgt in zo'n snack, maar noten wel, noten kunnen de leptineresistentie verminderen, zo blijkt uit onderzoek. Dat mechanisme kan een verklaring vormen waarom mensen van noten afvallen in plaats van aankomen.

Notenhouden je op het juiste gewicht

Overigens is dit ''afvallen'' alleen van toepassing bij overgewicht, want als mensen op ondergewicht zitten, dan zullen noten een waardevolle aanvulling kunnen zijn om een beter lichaamsgewicht te bereiken wat bij een mens past. Dat zal het langer duren voordat er leptine wordt aangemaakt om het verzadigingsgevoel op te roepen.

Noten zijn aldus een manier om het ideale gewichtsniveau te bereiken, en afhankelijk van de persoonlijke gewichtssituatie een middel om af te vallen, of aan te komen. 

Noten lossen insulineresistentie en leptineresistentie op

Mensen met overgewicht of obesitas lijden onder andere aan insulineresistentie en leptineresistentie. Leptine en insuline zijn hormonen. Gewicht wordt heeft hiermee een hormonale component, wat eigenlijk ook al duidelijk is aan insuline, wat ook een hormoon is.

Diabeten en obese mensen hebben vaak ook last van een verhoogde insulinespiegel, wat veroorzaakt wordt door insulineresistentie. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat in de toekomst kan worden ontdekt dat hierbij hetzelfde mechanisme een rol speelt als bij kankercellen. Vetten uit noten en zaden zijn gezonde vormen van omega 3 en 6. Geraffineerde omega 3 en 6 zoals uit frituurvet en margarine tast de gezondheid aan. Door te weinig gezonde vetten, krijgen kankercellen te weinig zuurstof. Want de vetten nemen plaats in het celmembraan, maar zijn niet in staat om zuurstof binnenin de cel te transporteren. Het zou zo kunnen zijn dat dit ook geldt voor insuline- en leptine. Deze stoffen moeten ook worden toegelaten tot een cel, maar door insulineresistentie of leptineresistentie gebeurt dit niet. De gezonde onverzadigde omega 3 vetten in noten nemen door consumptie plaats in de celmembranen van lichaamscellen, waardoor insulineresistentie en leptineresistentie opgelost worden. 

Noten zijn goed tegen cardiovasculaire ziekten

Volgens onderzoekers zijn noten niet alleen goed tegen obesitas maar ook tegen hoge bloeddruk, diabetes mellitus, en cardiovasculaire ziekten. Verder zijn ze goed tegen chronische ziekten, waaronder worden geschaard metabool syndroom oxidatieve stress, ontstekingen, onderbuikvet, te hoge bloedsuikerspiegel, insulineresistentie, aderdisfuncties, meestal aderverkalking genoemd. Voor veel mensen is dit een rijtje wat moet worden uitgelegd, want niet iedereen is bekend met deze medische termen voor ziektecondities. 

Noten genezen mensen van metabool syndroom

Metabool syndroom is het voorstadium van diabetes mellitus. Tijdens dit stadium kan diabetes mellitus type 2 voorkomen worden door een levenstijlverandering, wat vooral inhoudt een stuk gezonder eten en veel meer bewegen.

Diabetes mellitus type 1, wat bijvoorbeeld kan ontstaan als bijwerking van een vaccinaties tijdens het babystadium, kan helaas niet worden genezen, maar ook deze ziekte kan met een goede levensstijl zo ingericht worden dat medicijnen niet nodig zijn.

Ook diabetes mellitus type 2 kan met een levensstijlverandering worden omgekeerd, maar dat proces is iets lastiger dan om het uit te voeren tijdens het prestadium van deze ziekte, metabool syndroom.

Oxidatieve stress

Dit is de gemeenschappelijke oorzaak van alle ziekten, of beter gezegd, het is een factor die een rol speelt tijdens elk ziekteproces. Oxidatiesstress is de overvloed aan oxidatieprocessen die plaatsvinden in het lichaam. Oxidatieprocessen zijn nuttig tijdens de spijsvertering, maar een teveel aan deze processen leidt tot celschade, DNA-schade en het zorgt dat allerlei voorwaarden worden geschapen om pathologische processen te ontwikkelen.
Oxidanten zijn stoffen die ontstekingen op celniveau veroorzaken en de antioxidanten uit groenten, fruit, noten en zaden gaan deze door oxidanten veroorzaakte stress tegen. 

Ontstekingen

Ontstekingsziekten zoals artritis, jicht, huidziekten zijn gerelateerd aan oxidatiestress. Daarnaast worden ze veroorzaakt door een bacterieovergroei.

Artritis is een auto-immuunziekte, en dat betekent vooral dat enkele bacteriën die normaal gesproken een onderdeel uitmaken van ons microbioom, en daarmee van ons immuunsysteem, te grote kolonies zijn gaan vormen in ons lichaam.

Artritis staat in verband met een overgroei van de bacteriën Porphyromonas gingivalis, Proteus mirabilis, en het Epstein–Barr virus.

Dikke onderbuik

Ook obesitas is een ontstekingsconditie, maar een iets te dikke onderbuik is nog geen obesitas. Het is een prestadium van obesitas, net zoals metabool syndroom een prestadium van diabetes mellitus type 2 is.

Een klein buikje kan eenvoudig opgelost worden door een betere leefstijl, maar het kan ook zeer gemakkelijk verergeren tot obesitas, een ontstekingsziekte die gepaard gaat met een verhoogd risico o een groot aantal ziekten. 

Te hoge bloedsuikerspiegel en insulineresistentie

Een te hoge bloedsuikerspiegel wordt meestal gerelateerd aan diabetes maar het is ook een biomarker van obesitas en cardiovasculaire aandoeningen. In eerste instantie gebeurt dit door insulineresistentie, en blijft insuline gewoon worden aangemaakt.

Cellen kunnen insuline echter niet meer accepteren, en dat veroorzaakt een te hoge insulinespiegel. Op deze manier kan gemeten worden in welk stadium het lichaam zich bevindt, is het gezond, dan is de insulinespiegel laag, is er sprake van prestadium van diabetes, het metabool syndroom? Dan is de insulinespiegel te hoog.

Door meerdere biomarkers in kaart te brengen kunnen laboranten zien of een persoon meer last heeft van cardiovasculaire aandoeningen, obesitas of diabetes. Deze ziekten liggen feitelijk dicht bijeen en worden metabole ziekten genoemd. Metabool slaat eigenlijk op het metabolisme, het spijsverteringsproces. Al deze ziekten hebben te maken met een verstoorde spijsvertering, wat op zijn beurt hoofdzakelijk komt door industriële voeding.

Voeding, of liever gezegd vulling, van de industrie dat wordt verkocht in supermarkten bevat over het algemeen weinig antioxidanten, en het veroorzaakt hierdoor juist ontstekingen op celniveau, de oxidatiestress. 

Feestvoedsel biedt geneeskracht

Noten en zaden gaan al deze ziekten tegen doordat ze veel antioxidanten bevatten, en de celstofwisseling bevorderen. Daarnaast hebben de vetten, mineralen, vitaminen en eiwitten in noten en zaden voedzame kwaliteiten. Het mooie hieraan is dat alle noten gezond zijn, dus dat de smaakpapillen niet vermoeid worden door eentonigheid in smaken.

Er zijn juist vele verschillende notenmixen bedenkbaar.  Daarnaast zijn ook vruchten heel gezond en kunnen gedroogde vruchten zoals blauwe besjes, rozijnen en kersen deel uitmaken van deze mix. Op deze manier kan feestvoedsel een medicinale voedselvorm zijn, en dat zou goed zijn, want waarom moeten op een feest slechts ongezonde stoffen genuttigd worden? Elke viering van een gelegenheid kan juist een moment zijn om stil te staan bij de gezondheid, want bij een gebrek hieraan is er weinig reden tot een feest. 

Omega 3

Noten bevatten omega 3 vet, net als visolie. Visolie wordt al jarenlang onderzocht op medicinale eigenschappen. Helaas kunnen deze niet bevestigd worden. Diverse voedselinstanties wereldwijd raden het eten van vis aan, omdat dat goed voor het hart zou zijn.

In theorie moet dat kloppen, maar de wetenschap is hard, net als de waarheid, en kan geen link ontdekken tussen het eten van vis en gezondheid voor het hart. De praktijk sluit niet aan bij de theorie. Nu wil het geval dat deze harde link tussen noten en cardiovasculaire aandoeningen ook is onderzocht, zij het iets korter dan visolie.

Toch lijken vrijwel alle noten goed te zijn voor het hart, in tegenstelling tot visolie. Een ander feit dat ook niet is aangetoond door de wetenschap is dat visolie goed zou zijn voor de hersenen en voor cognitieve vermogens. Ook hier is het weer de theorie die deskundigen ertoe aanzet om visconsumptie aan te raden, maar kan dit niet worden gestaafd door keiharde wetenschap.

Wat noten betreft is er een veel meer duidelijke link tussen hersenen. Noten voorkomen allerlei degeneratieve hersenziekten. Het is hier niet de bedoeling om het eten van vis af te raden, in tegendeel. Maar het is wel interessant om te filosoferen over de verschillen tussen omega 3 uit vis en omega 3 uit noten.

Er zijn 3 omega 3 vetsoorten

Er zijn drie belangrijke omega 3 vetten, namelijk alfalinoleenzuur,  eicosapentaenoïdezuur, en docosahexaenoïdezuur. Alfalinoleenzuur is een basis omega 3 die ruimschoots in noten voorkomt, en de andere twee zijn afgeleide omega3-vormen, die in vis voorkomen. Als we geen vis eten, dan maakt ons lichaam van alfalinoleenzuur eicosapentaenoïdezuur en docosahexaenoïdezuur aan van alfalinoleenzuur. Voor dit proces zijn een aantal enzymstappen nodig zoals elongase, desaturase, en β-oxidase. Deze enzymen spelen ook een rol bij de vertering van omega 6-vetten. Wanneer ons lichaam deze stoffen aanmaakt, dan ontstaat er precies genoeg eicosapentaenoïdezuur, en docosahexaenoïdezuur voor het lichaam, want ons lichaam zit efficiënt in elkaar en gaat nergens teveel van maken. Bij het eten van vis om aan deze stoffen te komen, kan het makkelijk zijn dat er teveel van deze omega3-soorten in het lichaam komen. Dit verschil kan het onderscheid verklaren van de werking van plantaardige omega3 en omega 3 uit vissen.
Daarnaast is het zo dat noten veel ontstekingsremmende stoffen bevatten, stoffen die oxidatiestress tegengaan, en vissen bevatten eerder het tegenovergestelde, ontstekingsveroorzakende stoffen in de vorm van bio-aminen. Dat kan mede het verschil verklaren waarom vissen eten of visolie eten minder goed is voor het hart en hersenen dan noten eten.

De wetenschap schrijdt voort

Onderzoekers schrijven in 2014 dat 20 jaar daarvoor er nauwelijks wetenschappelijke interesse was in noten en bessen, maar dat in het jaar van publicatie er volop belangstelling is voor de medicinale werking van deze voedingssoorten. Een groeiend probleem voor de maatschappij is het stijgend aantal alzheimer -en dementiepatiënten.

Wat hiervan de oorzaak is, is op biochemisch niveau niet helemaal duidelijk, maar het is wel een feit dat levensstijl en voeding zeer belangrijke factoren zijn die bijdragen aan de hogere prevalentie van dementie, en de ziekte van Alzheimer wat eigenlijk als voorloper van dementie wordt beschouwd. Deze ziekten vallen onder de neurologische degeneratieve ziekten, kortweg neurodegeneratieve ziekten, net zoals de ziekte van Parkinson, multiple sclerose, amyotrofische laterale sclerose en andere hersenproblemen.

Het blijkt dat de hersenschade die gepaard gaat met de degeneratieve ontwikkeling van deze ziekten kan worden verminderd door noten en bessen. De oxidatiestress die onderzoekers zien bij al deze degeneratieve ziekten kan worden verminderd door het opeten van noten en bessen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat wanneer mensen meer dan gemiddeld noten of bessen eten, het ziekterisico afneemt.

Video over hazelnoten: