Culinaire magie met medicinale ghee

Ghee is geklaarde boter. Je kunt het zelf maken van roomboter door roomboter in een pan te smelten, en met een vergietschep de melkbestandelen eruit te halen. Ook het water moet eruit worden gehaald. Wat overblijft is het pure botervet, dat je minimaal 6 maanden kan bewaren. Dit wordt niet ranzig, en blijft dus langer goed dan gewone roomboter. Ghee is een gezonde vetsoort om in te bakken. Roomboter bevat tegenwoordig steeds meer loos vocht, omdat het nu mogelijk is voor de industrie om roomboter te mengen met water. Voor de industrie is dat erg interessant aangezien men kraanwater verkoopt voor de prijs van roomboter.

Voor iemand die gezond wilt eten is dit minder goed nieuws dat een derde deel van roomboter uit water bestaat. De politiek zou met efficiënte wetten dit soort misleidende praktijken va de industrie kunnen verbieden.

Konisch gevormde ghee, voor een groot feest, foto: Amjithps

Traditioneel gebruik ghee

Ghee komt oorspronkelijk uit India. In de ayurveda wordt het gezien als het meest gezonde bakvet. Het wordt onder andere gebruikt bij allergieën, huidproblemen, en ademhalingsziekten. Ook is het volgens de ayurveda goed voor het geheugen en de hersenen in het algemeen.

Verder wordt ghee traditioneel gebruikt om kruiden in het lichaam te brengen op plekken waar ze anders niet komen.

Inhoudsstoffen gheesoorten

Close up ghee, foto: Father Jack

Ghee bestaat voornamelijk uit vetzuren, verzadigd vet, enkelvoudig verzadigd vet, meervoudig verzadigd vet, transvet, omegavet zuren, cholesterol, vitamine A, B, D, vitamine K, en vitamine E. Ghee bevat essentiële vetzuren en vetoplosbare vitamines die niet kunnen worden gevormd in onze lichaam, worden geleverd door ghee..

Het bevat antioxidanten zoals vitamine E en bètacaroteen naast andere voedingsstoffen zoals fosfolipiden, diglyceriden en Triglyceriden

Ghee is qua voedingswaarde betrouwbaarder dan andere vetten vanwege het feit van zijn middellange keten vet zurengehalte, die direct door de lever worden opgenomen en verbrand om energie te leveren.

Lactose of caseïne intolerante mensen hebben geen moeite met ghee vanwege het verwijderen van melkbestanddelen en onzuiverheden.

Geconjugeerd linolzuur, sfingomyline, boterzuur in ghee hebben volgens wetenschappers de beschikking over een werking tegen kanker.

Je kunt zelfs frituren in ghee

Ghee begint pas te verbranden bij 250 graden Celsius. Dat betekent dat ghee een zeer goede frituurolie is.

Het is zelfs nog iets beter dan kokosolie, wat dan de nummer twee frituurolie is. Maar je kunt ghee ook gewoon gebruiken om even iets te bakken.

Zelfs is het mogelijk om het als boter voor biologisch brood te gebruiken. Daarnaast kun je het mengen met aller kruiden, zodat je een kruidenghee maakt. Verderop lees je over medicinale ghee, dat is ghee met traditionele medicinale kruiden..

Ghee is niet ongezond voor het hart

Theelepel zelf gemaakte ghee boven een pan

Veel mensen hebben het idee dat verzadigde vetten zorgen voor cardiovasculaire ziekten. In India wordt veel ghee gebruikt, en zijn relatief veel mensen slachtoffer van een hartziekte of vaatziekte. Toch blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat ghee niet als oorzaak kan worden aangewezen. Men gaf proefdieren een dieet waaraan 10% ghee was toegevoegd, voor 4 weken, en de dieren hadden geen verhoogd percentage levervetten. Ook was er geen verhoogd ontstekingsniveau merkbaar.

Een studie naar het gebruik van ghee onder de |Indiase bevolking wijst uit dat wie ghee als bakmiddel gebruikt een lager risico heeft op hart – en vaatziekten.

Veganistische boter is waarschijnlijk wel ongezond

De onderzoekers vermoeden dat psychosociale stress, allerlei industriële vulling, en insulineresistentie de oorzaak zijn van hart- en vaatziekten.

Opvallend genoeg wijzen ze de groeiende populariteit plantaardige ghee aan als de oorzaak is van het verhoogde percentage hart- en vaatziekten in India.

Dat bestaat namelijk voor 40% uit transvetten. Ook in Nederland en de rest van de wereld wordt vegan boter en bakboter als gezond aangeprezen, maar dit is juist een ziekmakend product. De plantaardige oliën die in vegan bakboter of broodboter zitten, zijn normaal vloeibaar,

Om ze te verharden moeten ze industrieel bewerkt worden, waarbij een groot deel van de vetten worden omgezet in transvet,

Als veganist kun je geen ghee gebruiken, maar je zou wel kokosolie op je brood kunnen doen, en in kokosolie kunnen bakken. Ook extra vergine olijfolie, rode, ruwe palmolie en druivenpitolie zijn goede veganistische varianten.

Medicinale ghee of Ghritas

Ghee in een metalen pot, foto: Phadke09

Medicinale ghee is ghee met kruiden erdoor. In India worden ze ook wel Ghritas genoemd. Deze kruiden zijn vaak keukenkruiden met geneeskracht. Medicinale ghee is nog beter dan gewone pure ghee. Elk kruid heeft een andere werking. Het idee van kruiden toevoegen aan ghee is dat je voeding tot medicijn maakt. Aangezien elk kruid een andere werking heeft, kun je de werking aanpassen op dat wat nodig is.

In principe kun je elk keukenkruid gebruiken om te mengen met ghee. Maar er zijn een paar traditionele medicinale gheesoorten die hieronder zijn opgenomen in een lijst.

Om deze ghee zelf te malen moet je waarschijnlijk op internet aan de goede kruiden komen. Neem als mogelijk een poeder van een kruid zodat je dit makkelijk kunt vermengen met ghee.

Ashwagandha Ghee

Ashwaganda is de Indiase naam voor Withania somnfera. Het is een veelzijdig inzetbaar geneeskruid, dat ook in Nederland te koop is. Het is een geweldige, verjongend tonicum. Uitstekende opbouw van kracht, heeft ook zenuwversterkende eigenschappen.

Brahmi Ghee

Brahmi is de Indiase naam voor Bacopa monnieri. Het wordt aanbevolen tegen alzheimer, dementie en parkinson. Het is een evenwicht brengend hersentonicum. Goed voor concentratie.

Kalmoes Ghee

Kalmoes ghee wordt gebruikt als stoombad om via de neus de geneeskracht in te ademen. Je kunt het ook als thee drinken om het te laten helpen bij concentratie, focus en communicatie.

Kamille Ghee

Deze medicinale ghee smaakt geweldig en kan worden gebruikt in heet water als thee of worden toegevoegd aan andere theemengsels.

Kamille staat bekend om zijn kalmerende en ontspannende eigenschappen. Kamille werkt verder ontkrampend dus het werkt rustgevend voor de darmen en baarmoeder. Het kan helpen bij menstruatiepijn.

Kaneel/kardamom Ghee

Deze ongelooflijk smakelijke ghee met een mix naar eigen inzicht van kaneel en kardemom is een uitstekende manier om de spijsvertering te verbeteren.

Gebruik een theelepel in warme pap, smeer het op toast, brood of voeg het toe aan heet water als chai.

Gember Ghee

Verwarmend, een geweldige spijsverteringshulp. Gember is een van de meest ontstekingsremmede kruiden, die tegen meerdere ziekten kan worden ingezet.

Gebruik het bij het koken en braden of bij maaltijden als heerlijke smaakmaker. Gemberpoeder kun je op vele manieren kopen en toevoegen aan de ghee.

Gotu Kola Ghee

Eigenschappen van deze ghee zijn vergelijkbaar met Brahmi Ghee. Ook aanbevolen voor gebruik als een detox-formule voor de hersenen.

Gotu kola is in Nederland te koop als Centella asiatica. In een blender kan je het dermate verpoederen dat het direct eetbaar is, maar denk eraan dat je het wel lang moet verpoederen, want er zitten waarschijnlijk wat takjes in.

Lavendel Ghee

Ghee met poeder van lavendel werkt kalmerend, rustgevend, verkoelend en geurig. Deze aromatische ghee kan puur worden ingenomen, in warm water als thee of worden toegevoegd aan voedingsmiddelen zoals rijst.

Lavendel ghee helpt de nachtrust te verbeteren, zodat het kan worden ingezet bij een slaaptekort. Het is ook een middel om de hersenen te versterken in werking.

Roos Shatavari Ghee

Een prachtige mix met alle voedende eigenschappen van Shatavari en Roos. Heerlijke geur en smaak.

Roos Ghee

Roos ghee of rozenghee heeft een heerlijke geur en smaak. Deze ghee helpt bij het openen van het hartchakra. Droog en verpoeder rozenblaadjes en doe deze door de ghee. De geklaarde rozenboter kan je gebruiken om in te bakken, maar is ook goed voor brood en toast.

Shatavari Ghee

Eigenschappen: Versterkend, verjongend. Overtreft voor het vrouwelijke voortplantingssysteem. Kan oraal worden ingenomen of als uitstekend smeermiddel voor slijmvliezen worden gebruikt bij vaginale droogheid.

Tikshna Ghee

Eigenschappen: Deze ghee, die Kapha vermindert, is verwarmend, stimulerend en slijmvliesvormend van aard. Ook zeer effectief voor het verhogen van agni, wat je ook verteringsvuur kan noemen.

Ingrediënten: Zoethout, Chitrak, Gember, Kurkuma, Pippali, Musta

Tikta Ghee

Tikta ghee is een reinigende, bittere, verkoelende ghee. Deze "bittere" ghee wordt vaak gebruikt vóór en tijdens Pancha Karma-detoxificatieprocessen. Bijzonder goed voor overmatige Pitta.

Ingrediënten: Kalmegh, Guduchi, Neem, Laurierbes, Triphala

Triphala Ghee

Alle reinigende en tonifiërende eigenschappen van Triphala geïnfuseerd in alle geweldige voordelen van ghee.

Kurkuma Ghee

Kurkuma ghee kan worden gebruikt om mee te koken of als tafelboter. De ghee brengt de Kurkuma tot in de diepste weefsels van het lichaam.

Vata / Pitta Rasayana Ghee

Deze medicinale ghee is vooral gunstig als zwakte en uitdroging in het lichaam een zorg zijn. Kan puur worden ingenomen of worden geroerd in een kopje warme melk. Je kunt ook 1/4 tl gemberpoeder aan het drankje toevoegen.

Ingrediënten: Ashwagandha, Guduchi, Zoethout, Amla

Ghee als drager van medicinale stoffen

In India is al eeuwenlang bekend dat ghee een drager is voor medicinale kruiden. Deze kennis wordt in onze tijd ook onderzocht.

Een onderzoek uit 2022 bekeek of ghee ook een drager kan zijn voor luteïne, een precursor van vitamine A.

Luteïne is oplosbaar in vet, en het blijkt dat deze stof prima door ghee wordt gebonden, zodat het op allerlei plekken in het lichaam kan komen waar dat nodig is.

Diaserie ghee

Ghee een medicijn met extra kwaliteiten

Ghee is op zich al zeer gezond, omdat er veel gezonde vetten en vitaminen in zitten. Het werkt puur al tegen ziekte als epilepsie, ziekten van het spijsverteringstelsel, of kanker. Ook is ghee bevorderend voor de werking van de lever.

Maar het werkt nog beter als de juiste medicinale kruiden erbij toegediend worden.

Ghee is de meest gezonde drager van kruiden die we kennen op planeet aarde. In Nederland zou je iemand met epilepsie, ook kinderen, een ghee met rozemarijn kunnen geven.

Ghee met poeder van duivelsklauw werkt extra goed tegen artritispijn en artrosepijn. Een ghee met poeder van mariadistel werkt extra goed voor de lever.

Geroosterde ghee als deel van een ontbijt wordt vee gegeten in Zuid-India: Foto Deviselvam

Medicinale ghee tegen snijwonden

Een medicinale ghee die niet is opgenomen in bovenstaand rijtje is ghrita ghee.

Deze ghee bevat Semecarpus anacardium , Argemone mexicana, Cocculus hirsutus, en Woodfordia fruticosa, wat lokale planten in India zijn.

Ze zijn moeilijk verkrijgbaar in de rest van de wereld. Het is een traditioneel middel tegen snijwonden. Uit een onderzoek blijkt dat deze medicinale ghee inderdaad snijwonden sneller doet herstellen.

Uit een ander onderzoek blijkt dat lijnzaadolie, ghee, Amla extract,

Shorea robusta hars en Yashada bhasma ook een goed middel zijn tegen wonden. In Nederland zouden we in plaats van de laatste twee kruiden ook duizendblad en hondsdraf kunnen gebruiken als medicinale ghee tegen wonden.

Ghee tegen psoriasis

Ghee met tandoori pasta, foto Father Jack

Een wetenschappelijk onderzoek maakt melding van het feit dat ghee met kurkuma helpt tegen de huidziekte psoriasis. Kurkuma staat bekend als een prima ontstekingsremmer, maar het wordt slechts mondjesmaat uitwendig gebruikt. Je kunt zelf ghee met kurkumapoeder mengen om het middel op psoriasis plekken te gebruiken. Het is een veilig middel. Eventueel kun je ook verse kurkuma doet een pasta maken en dat mengen met de ghee.

Bronnen bij artikel over ghee

Medicinale werking: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3215354/
Ghee als drager van luteïne: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35487081/
Medicinale ghee tegen snijwonden: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33691354/
Diverse werkingen Medicinale Ghee: https://www.researchgate.net/publication/346457256_Health_benefits_of_ghee_clarified_butter_-_A_review_from_ayurvedic_perspective
Foto glazen pot ghee: Rainer Z ...
Foto metalen pot ghee: Phadke09
Foto theelepel met ghee boven een pan: Neha Sonal
Foto Ghee in konische vorm: Amjithps
Foto Ghee en tandoori pasta: Father.Jack
Foto Close up ghee: Father.Jack
Foto